Zasady gry w siatkówkę nie są bardzo skomplikowane i w większości obowiązują we wszystkich odmianach tego sportu. Podstawowym celem gry jest zdobywanie punktów i niepopełnianie błędów, co ma prowadzić do wygrania meczu. Jednak zasady te można nieco modyfikować lub na niektóre przymykać oko w grze czysto amatorskiej, gdy zawodnicy wchodzą na boisko wyłącznie dla rozrywki czy przyjemności.
Spis treści:
- Zasady gry w siatkówkę
- Czego nie wolno w siatkówce
- Zasady gry w minisiatkówkę
- Zasady gry w siatkówkę plażową
Zasady gry w siatkówkę
Podajemy podstawowe zasady gry w siatkówkę w punktach:
1. Cel gry. Celem gry jest wygranie 3 setów w meczu. Każdy set gra się do 25 punktów, jeśli udało się w nim uzyskać minimum dwupunktową przewagę w momencie zdobycia 25. punktu. Jeśli nie, gra się dalej, aż taka przewaga zostanie uzyskana. W setach piątych, rozstrzygających, zwanych „tie-break” gra się do minimum 15 punktów z zachowaniem dwupunktowej przewagi. Mecz można zatem wygrać 3:0, 3:1 lub 3:2.
2. Punktacja w siatkówce. Punkty zdobywa się za doprowadzenie do dotknięcia przez piłkę boiska po stronie przeciwnika (po wysłaniu jej tam ponad siatką) lub za zmuszenie przeciwnika do błędu: posłania piłki w aut, nieprzepisowego zagrania, nieprzebicia w 3 odbiciach piłki za siatkę.
Każda wymiana piłki kończy się przyznaniem punktu jednej lub drugiej drużynie (od 1998 roku nie zdobywa się już punktów wyłącznie po własnej zagrywce).
3. Wymiary boiska do siatkówki: 9 m x 18 m. Boisko podzielone jest na dwie połowy po 9 m x 9 m. Oddzielone są one siatką o wysokości 2,43 m dla mężczyzn, 2,24 dla kobiet. Linie wyznaczające boisko do niego należą.
4. Liczba zawodników w siatkówce. W grze udział biorą drużyny, a na boisko w ramach każdej z nich wchodzi 6 zawodników. Grają oni na pozycjach: przyjmujący, atakujący, środkowy i libero. W momencie zagrywki muszą oni znajdować się na odpowiednich pozycjach w pierwszej linii (pod siatką) i w drugiej linii (dalej od siatki niż zawodnicy linii pierwszej).
Po zagrywce zawodnicy mogą zajmować dowolną pozycję na boisku, ale zawodnicy z drugiej linii nie mogą atakować, przekraczając linię 3. metra. Zmiana ustawienia zawodników na boisku następuje (o jedną pozycję zgodnie z ruchem wskazówek zegara) w momencie zdobycia prawa do wykonania zagrywki po jej odbiorze od przeciwnika.
Zawodnik grający jako libero nie zagrywa, nie blokuje, nie wolno mu atakować z żadnego miejsca na boisku, jeśli piłka w momencie ataku jest powyżej siatki. W jednym secie można dokonać 6 zmian zawodników, co następuje w momencie zdobycia prawa do własnej zagrywki.
5. Zagrywka i odbicia w siatkówce. Grę rozpoczyna się zagrywką. Wykonuje ją zawodnik spoza linii końcowej boiska. W czasie zagrywki piłka może dotknąć siatki. Piłkę można odbijać dowolną częścią ciała (nogami także). Zwykle jednak wykonuje się odbicia sposobem górnym (palcami) lub dolnym (przedramionami). Każda z drużyn może maksimum 3 razy odbić piłkę przed posłaniem jej na stronę przeciwnika. Dotknięcie piłki przez blokującego atak nie wlicza się do tej puli odbić.
Czego nie wolno w siatkówce?
Za każdy błąd punkt przyznawany jest drużynie przeciwnej, nawet wtedy, jeśli piłka po zagraniu wyląduje na boisku przeciwnika.
W siatkówce nie wolno postępować w następujący sposób:
- dotykać siatki,
- drużyna nie może odbić piłki 4 razy (nie wlicza się tu dotknięcia podczas bloku),
- przekraczać linii oddzielającej połowy boiska,
- zawodnikowi ustawionemu w polu obrony (za linią 3. metra) atakować z pola ataku,
- zawodnik nie może dwa razy z rzędu odbić piłki (nie liczy się tu dotknięcie podczas bloku),
- przekraczać linii końcowej boiska podczas zagrywki,
- rzucać piłki,
- popełnić błędu w ustawieniu zawodników na boisku,
- popełnić błędu w rotacji na pozycjach, czyli gdy zagrywa nieuprawniony do tego zawodnik,
- przebijać piłki zza antenki lub z jej dotknięciem piłką.
Po takich błędach punkt przyznawany jest drużynie przeciwnej.
fot. Zasady gry w siatkówkę dla dzieci/ Adobe Stock, Ron Alvey
Zasady gry w minisiatkówkę
Minisiatkówka to odmiana piłki siatkowej dostosowana do możliwości dzieci w wieku 7-12 lat – gra się np. mniejszą piłką, na mniejszym boisku i z niższą siatką.
Zespół wchodzący na boisko może składać się z 2, 3 lub 4 zawodników, ale gra się też 1 na 1. Wymiary boisk zmieniają się w zależności od liczby zawodników grających, i tak:
- gra 1 na 1 – 4,5 m x 3 m,
- gra 2 na 2 – 5 m x 4 m,
- gra 3 na 3 – 7 m x 4,5 m,
- gra 4 na 4 – 7 m na 7 m.
Wysokość siatki w minisiatkówce (dziewczynki):
- gra 1 na 1 – 190 cm,
- gra 2 na 2 – 200 cm,
- gra 3 na 3 – 210 cm,
- gra 4 na 4 – 215 cm.
Wysokość siatki w minisiatkówce (chłopcy):
- gra 1 na 1, 2 na 2 i 3 na 3– jak u dziewczynek,
- gra 4 na 4 – 7 m na 7 m – 230 cm.
Pozostałe zasady gry w minisiatkówkę są w zasadzie takie same jak w zwykłej piłce siatkowej, z wyjątkiem tego, że przy grze 1 na 1 (gdy na każdej połowie boiska jest tylko po jednym zawodniku), prawidłowa liczba odbić wynosi nie 3 a jedno, a w grze 2 na 2 i 1 na 1 nie obowiązuje konkretne ustawienie zawodników. Z kolei w grze 3 na 3 i 4 na 4 zawodnik zagrywający gra w linii obrony i nie może atakować piłki znajdującej się powyżej górnej krawędzi siatki.
fot. Zasady gry w siatkówkę plażową/ Adobe Stock, WavebreakMediaMicro
Zasady gry w siatkówkę plażową
Boisko do siatkówki plażowej usypane powinno być z drobnego piasku, a linie wyznacza się, mocując do niego taśmy, obejmujące obszar o wymiarach 8 na 16 metrów.
Wysokość siatki jest taka sama jak w tradycyjnej siatkówce. Zespół wchodzący na boisko składa się z 2 zawodników, którzy mogą przyjmować dowolną pozycję na boisku (nie ma błędu rotacji).
Mecz rozgrywany jest do 2 wygranych setów, a każdy z nich zdobywa się, uzyskując minimum 21 punktów i dwupunktową przewagę. W każdym secie, po uzyskaniu przez jedną z drużyn 7 punktów, następuje zmiana stron boiska.
Piłka do siatkówki plażowej jest uszyta z bardziej miękkich materiałów i nie jest tak mocno wypełniona powietrzem.
Czytaj także:
Zasady gry w koszykówkę
10 zasad piłki nożnej
Tenis stołowy – zasady gry