Biografia
Pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego. Rzeczywistość przedstawiona w jego prozie cechuje się wieloznacznością, nieokreślonym miejscem akcji, groteskową deformacją sytuacji rzeczywistych, człowiek jest w niej ukazany jako samotna istota gnębiona poczuciem winy, zagubiona i zniewolona. Kafka jest autorem następujących dzieł: Przemiana (1916), Proces (1925), Zamach (1926).
Proces
F. Kafka urodził się w Pradze, w rodzinie żydowskiego kupca austriackiego. Zmuszony przez ojca, skończył studia prawnicze i rozpoczął pracę urzędnika. Chory na gruźlicę, rozpoczął intensywne leczenie, zmarł w sanatorium pod Wiedniem. Zaczął pisać dość wcześnie, ale jego twórczość w języku niemieckim była za jego życia
mało znana.
Ostatnią jego wolą przed śmiercią była prośba o zniszczenie rękopisów dzieł. Jego przyjaciel Max Brood nie uszanował tej woli i wydał w kilka lat po śmierci pisarza powieści: Ameryka, Proces, Zamek.
Proces ukazał się drukiem w 1925 r. Jest to historia człowieka, Józefa K., wysokiego urzędnika bankowego, zdolnego, pracowitego, ambitnego, cieszącego się zaufaniem
zwierzchników. Autor kreśli sylwetkę głównego bohatera bardzo mgliście, może to być człowiek każdy, everyman (niem. Jedermann - każdy), przeciętny, niczym nie wyróżniający się z tłumu takich samych ludzi, a przez to anonimowy w otaczającym go nieprzyjemnym świecie. Akcja powieści przypomina koszmarne sceny.
W abstrakcyjnym mieście, nie wiadomo kiedy, bohater przeżywa dziwną historię. Zostaje postawiony w stan oskarżenia, ale nie wiadomo, z jakiego powodu. Józef K. rozpoczyna walkę o swoją godność, o prawo do sprawiedliwości. Próbuje się bronić, wędruje po urzędach, salach sądowych, kontaktuje się z różnymi przedstawicielami władzy i adwokatami.
Zobacz też : Kierunki literackie i artystyczne
Przechodzi fazy buntu i uległości, żyje świadomością procesu. Procesowi podporządkowane zostaje całe jego życie. W trakcie tego koszmaru przekonuje się, jak absurdalny jest świat wokół niego - człowiek nic nie znaczy. Urzędnicy bezdusznie wykonują swoje obowiązki, interesanci potulnie z poniżeniem przyjmują wyroki.
Bezduszna i nieludzka machina władzy przytłacza zwykłego, przeciętnego człowieka, nawet adwokat nie jest w stanie pomóc bohaterowi. W tym groteskowym świecie nie ma miejsca bezpiecznego; tajemnicza i wszechpotężna władza może dopaść wszędzie.
W rezultacie bohater poddaje się, przegrywa, a jego walka kończy się śmiercią. W powieści oskarżonym jest Józef K., przeciwko niemu toczy się proces. Ale autor oskarża również świat, państwo, władzę, cały system policyjny, który nie zapewnia człowiekowi bezpieczeństwa. Wszystko zostaje zdominowane przez wszechwładny system sądowniczy. Totalitarna machina zła penetruje najbardziej osobiste obszary ludzkiej egzystencji, pozbawia człowieka dumy i godności, aby wreszcie go zniszczyć.
W takim świecie nie ma miejsca na prywatność, intymność. Każdy może zostać oskarżony i postawiony przed sądem. Powieść ma wyraźny wydźwięk metafizyczny. Życie ludzkie jest odgórnie napiętnowane: rodzimy się, skazani na życie i śmierć bez żadnych wyjaśnień. Wyrok spada na nas bez zapowiedzi, nie wiadomo dlaczego i kiedy. Dzieje Józefa K. są parabolą ludzkiego losu, samotności człowieka wobec świata, władzy i Boga.
Zobacz też : Motywy literackie - Bóg
