Kartoflisko
Tematem wiersza jest banalny obraz jesiennego zbioru ziemniaków na polu. Sonet opisuje krajobraz w sposób niezwykle plastyczny i bogaty w szczegóły. Oto „niebo siąpi kapuśniakiem”, na polu „na sejm zlatują wrony w żałobnym zespole / I z krzykiem krążą nisko nad kobiet orszakiem”; „robotnice w twardym, cierpliwym mozole (...) dziobią pilnie motyką ziemniaczane pole”.
Opisowi towarzyszy nastrój smutku, powagi, żałoby jesiennej, podkreślony „mgłą i szarugą”, głuchym odgłosem kartofli wrzucanych do wiader. Odgłos ten przypomina dźwięk bębnów ogłaszających światu „odmarsz jesieni”.
Wysokie drzewa
Niezwykle plastyczny opis przyrody rozpoczyna się i kończy, klamrą spinającą cały utwór: „O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa!”. Wewnątrz tej klamry znajduje się obraz pozornie zwyczajny, lecz pełen barw, monumentalności i odczuć zmysłowych. W wieczornym świetle słońca drzewa wydają się posągami („kute wieczornym promieniem”).
Woda pachnie i mieni się kolorami („zielony w cieniu, złoty w słońcu”), wokół panuje tajemnicza cisza („w bezwietrzu sennym”), słychać tylko odgłosy łąki („koniki polne (...) / tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę”).
W ostatniej zwrotce wiersza nastrój zmienia się, zapadający zmrok wyzwala zachwyt, „rośnie wyzwolona dusza”. Utwór zadziwia niezwykłym kunsztem, subtelnym
przesunięciem znaczenia słów, skojarzeniami, nieuchwytnością wrażeń zmysłowych.
Ars poetica
Wiersz przedstawia program artystyczny Staffa. Mówi o pragnieniu oddania w liryce nastrojów chwili, tego, co ulotne i w swojej przemijalności niezwykle cenne. Sztuka poetycka bowiem powinna być prosta i zrozumiała dla odbiorcy.
Celem poezji powinno być nie zaskakiwanie czytelnika, lecz zbliżenie się do niego poprzez szczerość wypowiedzi jasnej „jak spojrzenie w oczy” i prostej „jak podanie ręki”.
Zobacz też : Michaił Bułhakow - biografia, "Mistrz i Małgorzata"
