Zasady dziedziczenia ustawowego zawiera Kodeks cywilny i obowiązują wówczas, jeśli zmarły nie zostawił testamentu. Sprawdź kto należy do kręgu spadkobierców, na jakich zasadach i w jakich częściach dziedziczy.
Fot. Depositphotos
Najnowsza nowelizacja ustawy dotyczącej dziedziczenia poszerza krąg osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy.
Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych, jednocześnie dopuszczając do spadku dziadków spadkodawcy i ich zstępnych, a więc wujostwo spadkobiercy i jego kuzynów.. W praktyce oznacza to, że mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, a także większe rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).
Dziedziczenie przez dzieci i małżonka
Dzieci i małżonek zmarłego są powoływani do spadku w pierwszej kolejności. Jeśli zmarły miał dzieci, wyłączają one od dziedziczenia dalszych krewnych.
Członkowie najbliższej rodziny dziedziczą w określonym stosunku. Co do zasady zarówno małżonek jak i dzieci dziedziczą w częściach równych, jednak udział małżonka nie może być mniejszy niż ¼
Przykładowo: jeśli zmarły pozostawił żonę oraz dwójkę dzieci to ich udział spadkowy wyniesie po 1/3 masy spadku. Z czego jedno z nich może dziedziczyć wraz z dobrodziejstwem inwentarza ( ewentualne długi zmarłego wymagające spłaty) Natomiast jeśli zmarły nie był w związku małżeńskim, dziedziczą po równo dzieci (tzw. osoby uprzywilejowane)
Fot. Depositphotos
Dzieci:
Po zmarłym dziedziczą zarówno jego dzieci ze związku małżeńskiego jak i pozamałżeńskie, na podobnych warunkach jak dzieci przysposobione. Natomiast jeśli dziecko nie dożyło otwarcia spadku, dziedziczą wnuki.Spadkobiercą może być również dziecko poczęte przed śmiercią spadkodawcy. Wyjątkiem jest śmierć dziecka, stwierdzenie niezgodności dziedziczenia przez konkretne dziecko oraz zrzeczenie się dziedziczenia na podstawie umowy notarialnej.
Pasierb (dziecko naszego małżonka): pasierb dziedziczy dopiero, gdy spadkodawca nie pozostawił żadnych innych spadkobierców, a więc dziedziczy w ostatniej kolejności, pod warunkiem, że nie żyje żadne z jego rodziców.
Małżonek/ka
Po zmarłym dziedziczy jego małżonek, natomiast byli małżonkowie nie dziedziczą po zmarłym, aczkolwiek dziedziczą jednak ich wspólne dzieci. Jeżeli wobec małżonków orzeczono rozwód lub separację nie są oni powołani do dziedziczenia po sobie, a więc są wykluczeni z postępowania spadkowego. Jeśli spadkobierca złożył przed śmiercią pozew o rozwód lub separację np.z winy drugiego małżonka i był on uzasadniony, każdy z pozostałych spadkobierców może złożyć wniosek o wyłączenie winnego małżonka od dziedziczenia.
Fot. Depositphotos
Jeśli nie było dzieci:
Małżonek dziedziczy połowę spadku. Jeżeli jedno z rodziców zmarło, jego udział dzieli się po połowie między drugiego rodzica, a rodzeństwo. Każde z rodziców dziedziczy po 1/4 tego co pozostało po przydzieleniu udziału dla małżonka. Po zmarłym rodzeństwie dziedziczą ich zstępni ( a wiec dzieci, wnuki). Rodzeństwo dziedziczy resztę spadku w częściach równych.
Rodzice małżonków i rodzeństwo ( osoby mniej uprzywilejowane):
Rodzice spadkodawcy mogą być powołani do dziedziczenia z ustawy, jedynie wtedy gdy żaden ze zstępnych (potomków) spadkodawcy nie może, lub nie chce przyjąć spadku. Pod rządami obecnych przepisów rodzeństwo nie dziedziczy w ogóle, jeśli żyje oboje rodziców. Rodzice dziedziczą natomiast z małżonkiem (małżonek 1/2 + rodzice- po 1/4) lub sami (po 1/2 spadku). Natomiast jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie zstępnych ani małżonka, a oboje rodziców nie żyje, całość spadku przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
Fot. Depositphotos
Przyjęcie spadku przez Skarb Państwa:
Jeżeli spadkobierca nie pozostawił testamentu, nie posiada krewnych, którzy mogli by dziedziczyć z mocy ustawy lub wszyscy spadku się zrzekli, cały majątek zmarłego przechodzi na rzecz gminy, jego ostatniego zamieszkania. Jeżeli nie ma możliwości ustalenia ostatniego miejsca zamieszkania lub zmarły mieszkał za granicą, jego majątek przechodzi na rzecz Skarbu Państwa.
Ogólne wyjątki w dziedziczeniu:
Mogą wystąpić również sytuacje, które bardziej komplikują postępowanie spadkowe wynikające np. z niegodności dziedziczenia lub zrzeczenia się spadku przez jednego ze spadkobierców. W takiej sytuacji, dana osoba jest traktowana tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku. Ewentualne problemy mogą pojawić się również, jeśli spadkobierców jest na tyle dużo, że trudno dojść do porozumienia. Osobna kwestia jest również dziedziczenie gospodarstwa rolnego