Typy manipulacji w praktyce
Oto kilka scenariuszy:
1. Linda i Bob są małżeństwem od dziewięciu lat i mają troje dzieci. Pewnego wieczoru odbyli bardzo krótką dyskusję o tym, czy ich pociechy są dość duże, by spędzić wakacje w Disney World. Czy wycieczka będzie warta poniesionych kosztów, jeśli dzieci okażą się za małe, aby ją w pełni docenić?
Trzy dni później Linda zdążyła przeczytać dwie książki o Disney World i o tym, jak spędzić tam czas z dziećmi w wieku od trzech do siedmiu lat; sprawdziła też ceny biletów lotniczych i pokoi hotelowych oraz wybrała najlepsze oferty. Bob nie był pewny, czy chce w ogóle jechać na Florydę, lecz żona zasypała go zdobytymi informacjami.
„Jedźmy tam!”, powiedziała, „Proszę, proszę, proszę!”. Mężczyzna uśmiechnął się i powiedział, że zastanawia się nad pomysłem, ale jeszcze nie ma zdania. Linda przyznała, że wakacje w Disney World będą dla nich poważnym wysiłkiem finansowym, lecz także wskazała kilka sposobów na ograniczenie innych wydatków. Bob zaśmiał się przyjaźnie ze szczegółowego planu żony — i zgodził się na wyjazd.
2. Bill i Amy są małżeństwem o pięcioletnim stażu. Urok nowości ich związku już nieco przeminął. Oboje pracują. Mają jedno dziecko i spodziewają się drugiego. Bill gra w drużynie softballowej i niecierpliwie czeka na każdy mecz. Amy nieszczególnie interesuje się tym sportem, lecz dokłada wszelkich starań, aby w czasie rozgrywek zasiadać na trybunach i dopingować męża.
Ostatnio opuściła kilka spotkań, a kiedy Bill wraca do domu, jest trochę nieprzystępna. Amy mówi mężowi, że nie podoba się jej, iż ten po każdym meczu wypija kilka piw, ponieważ po alkoholu robi się szorstki. Kobieta narzeka także, że Bill rzadko z nią wychodzi, choć znajduje czas dla kolegów.
Mężczyzna wie, że Amy ma rację, lecz obraża się, kiedy ta dąsa się i stawia żądania. Czasami Bill mówi żonie o treningach czy podwójnych meczach w ostatnim momencie — inaczej musiałby całymi dniami słuchać jej skarg.
3. Hal i Stacey są małżeństwem od dwóch lat. Hal wystawił Stacey do wiatru i nie przyszedł na pierwszą randkę. Zadzwonił jednak trzy dni później i, mgliście tłumacząc się „tą niemożliwą pracą,” błagał o drugą szansę. Tym razem przyszedł — trzy godziny później, o czym nie uprzedził Stacey.
Aby zrekompensować skutki swojej nieodpowiedzialności, przyjechał limuzyną, którą wynajął na noc, i para „ruszyła w miasto.” Stacey chciała być wściekła na Hala i powiedzieć mu, żeby już nigdy do niej nie dzwonił — ale nie zrobiła tego. W końcu: „Który mężczyzna zadaje sobie tyle trudu na pierwszej randce? Czy nie lepiej dać mu spokój?”.
Po roku spotykania się (czasami punktualnie, a czasami nie) Stacey i Hal wzięli ślub. Kobieta miewa jednak wątpliwości, czy nie popełniła błędu.
Zobacz też: Kto rozdaje karty, czyli jaki jest podział ról w związku?
Czy te małżeństwa są udane?
W każdym z trzech przypadków występuje przynajmniej jedna osoba, która próbuje manipulować drugą. Sposoby wywierania wpływu różnią się jednak od siebie jakościowo, a także trafnie określają, w jakim stopniu małżeństwo jest udane.
Linda i Bob – szczęśliwa para
Pierwszy scenariusz przedstawia Lindę i Boba — najszczęśliwszą z trzech par. Co prawda żona zachowała się nieco dziecinnie, mówiąc: „Proszę, proszę, proszę!”. Był to jednak dość oczywisty wybieg, w którym Linda wypadła „uroczo,” właśnie dlatego, że zwykle nie porozumiewała się z mężem w ten sposób.
Kobieta ewidentnie zachwyciła się perspektywą wycieczki do Disney World, była jednak gotowa ją przełożyć, gdyby się okazało, że budżet rodzinny na nią nie pozwala.
Manipulacja Lindy miała łagodną, przejrzystą i zabawną formę, a Bob mógł z łatwością przystać na prośbę żony.
Bill i Amy – związek wymagający pracy
W drugim scenariuszu Bill nie mówił Amy o meczach softballowych, ponieważ nie chciał słuchać jej skarg. Żona, dąsając się i stając się nieprzystępną, okazywała niezadowolenie z faktu, że mąż nie spędza z nią czasu. Bill i Amy tworzą umiarkowanie szczęśliwy związek, który wymaga pracy. Sposób, w jaki próbowali wywrzeć na siebie wpływ, spotęgował ich podejrzenia o złą wolę.
Wzajemna manipulacja nie tylko nie przyniosła im satysfakcji, lecz dodatkowo wzbudziła niechęć. Techniki wywierania wpływu Billa i Amy — jakkolwiek odpychające — mogą, przy pewnym wysiłku, przynieść pozytywne rezultaty.
Hal i Stacey – związek destrukcyjny
Hal i Stacey tworzą destrukcyjny związek. Mężczyzna kontroluje żonę i stosuje wobec niej przemoc słowną. Fortel z limuzyną miał na celu wyłącznie ochronić Hala przed krytyką.
Gdyby Stacey kiedykolwiek próbowała go potępić za nieodpowiedzialność, mężczyzna może zawsze wskazać na hojne gesty, które wykonał wobec żony.
Ludzie, którzy odczuwają potrzebę kontrolowania innych, pragną zawsze zwyciężać w dyskusjach i dążą do tego, aby druga osoba zwątpiła w siebie. W ciągu dwóch lat małżeństwa Stacey wielokrotnie podważała własne wybory, dlatego teraz czuje się nieszczęśliwa.
Zobacz też: Dominujący mężczyzna - kobiety to lubią?
Fragment pochodzi z książki „Musimy pogadać. Trudne rozmowy ze współmałżonkiem" Paula Colemana (Wydawnictwo Helion, 2010). Publikacja za wiedzą wydawcy.
