Od kilkunastu lat zaburzenia seksualne o charakterze pedofilii stały się w Polsce przedmiotem szczególnego zainteresowania opinii publicznej, lekarzy, psychologów oraz ustawodawców. W związku z nowelizacją kodeksu karnego z 8 czerwca 2010 roku, pojawiły się nowe rozwiązania prawne dotyczące terapii ambulatoryjnej oraz stacjonarnej sprawców przestępstw seksualnych.
Pedofilia – problem medyczny
Pierwotnie pedofilia nie była i nadal nie jest terminem prawniczym ani kryminologicznym, lecz diagnozą kliniczną stawianą przez lekarza lub psychologa klinicznego. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 obowiązującej w Europie, pedofilia to „preferencja seksualna osoby dorosłej w stosunku do dzieci, zwykle w wieku przedpokwitaniowym lub wczesnym okresie pokwitania” (ICD-10).
Natomiast według klasyfikacji DSM-IV, obowiązującej w Stanach Zjednoczonych, pedofilią określa się „występowanie przez co najmniej 6 miesięcy fantazji lub zachowań seksualnych związanych z seksualną aktywnością z dziećmi przed okresem dojrzewania” (DSM-IV). Dodatkowe kryteria diagnostyczne określają, że sprawca musi mieć co najmniej 16 lat i być co najmniej 5 lat starszy od dziecka będącego obiektem seksualnego zainteresowania. Pojedyncze wydarzenie, nieoznaczające stałej czy dominującej tendencji, nie uprawnia do takiego rozpoznania.
Biorąc pod uwagę przynależność do konkretnych kategorii zaburzeń seksualnych, pedofilia jest klasyfikowana jako jedna z parafilii.
Osoby z rozpoznaniem pedofilii zazwyczaj przyznają, że ich seksualne zainteresowanie dziećmi rozpoczyna się w okresie dojrzewania (adolescencji), ale może też pojawić się w późniejszym okresie życia. Fantazje seksualne dotyczące dzieci nie powodują u pedofilów dyskomfortu i są zazwyczaj ego-syntoniczne. Sprawcy czynów karalnych o charakterze pedofilii stają się źródłem zainteresowania lekarzy lub wymiaru sprawiedliwości najczęściej dopiero po dokonaniu czynu zabronionego wobec dziecka.
Przeczytaj: Pedofil - osoba chora czy zboczeniec?
Podział pedofilii
W piśmiennictwie dotyczącym tematu pedofilii wyróżniono podział pedofilów na podgrupy, w zależności od wieku dzieci, które są przedmiotem ich seksualnego zainteresowania. Wyróżniono zatem osoby zainteresowane seksualnie dziećmi w okresie dojrzewania (tj. od 13. do 16. roku życia), a takim zaburzeniom przypisano nazwy kolejno hebofilii (lub hebefilii) – jeśli zainteresowanie seksualne dotyczy dziewczynek, i efebofilii – jeśli dotyczy chłopców. Na określenie seksualnego zainteresowania dziećmi poniżej 5. roku życia używa się terminu infantofilia.
W jakim wieku pedofile dokonują przestępstw?
Przebieg zaburzenia seksualnego pod postacią pedofilii ma charakter przewlekły. Większość pedofilów popełnia czyny zabronione dopiero w wieku dojrzałym. W badaniu Dickeya i współpracowników, w którym oceniano związek pomiędzy rodzajem przestępstw o charakterze seksualnym a wiekiem sprawców (N = 168), wykazano, że 44% pedofilów miało od 40 do 70 lat. W badanej podgrupie starszych sprawców różnych przestępstw seksualnych (tj. sprawców gwałtów, pedofilii oraz seksualnych sadystów) pedofile stanowią 60% badanych.
Przeczytaj: Czym jest dewiacja?
Fragment pochodzi z książki „Przemoc seksualna wobec dziecka" Krystyna Marzec-Holka (Impuls, 2011). Publikacja za zgodą wydawcy. Bibliografia dostępna w redakcji.
