Epoka renesansu
W epoce renesansu pojawiły się wykształcone, wpływowe i utalentowane damy do towarzystwa, dawniej zwane heterami, a teraz kurtyzanami, które specjalizowały się w zaspokajaniu potrzeb seksualnych mężczyzn. Najczęściej były to aktorki, śpiewaczki, tancerki itp. Renesansowe prostytutki natomiast były urodziwymi i bardzo utalentowanymi śmiertelniczkami mającymi zaspokoić potrzeby seksualne i towarzyskie mężczyzny.
Za kurtyzany uważano głównie wolne prostytutki, które w odróżnieniu od prostytutek pracujących w domach publicznych pracowały „na własną rękę”, przyjmując nielicznych, bogatych klientów we własnych, eleganckich mieszkaniach.
Epoka galanterii
Epoka galanterii obejmuje drugą połowę XVII wieku i wiek XVIII, aż do momentu wybuchu rewolucji francuskiej. W XVII wieku pojawiły się nowe kategorie kobiet prostytuujących się:
wędrowniczki – ubogie kobiety szukające klientów w gospodach, na jarmarkach itp.;
publiczne – pracowały w konkretnych gospodach będących domami publicznymi, uważane były za szpiegów;
prywatne – świadczyły usługi jednemu, dwóm, ewentualnie trzem mężczyznom przez kilka tygodni lub miesięcy, po czym wyprowadzały się do innego miasta. Doszukiwać się można pewnych podobieństw i powiązań tej formy prostytucji do współczesnego sponsoringu;
wiejskie – ich miejscem pracy był własny dom. Często uważane były przez miejscowe władze za obrończynie wierności i cnoty innych kobiet z wioski.
W XVIII wieku prostytucja kwitła głównie w perfumeriach, sklepach z kapeluszami oraz salonach mody, które potajemnie były domami publicznymi. Młode piękne dziewczęta tam pracujące jako znak rozpoznawczy dla klientów w witrynę sklepu wkładały puder lub różnokolorowe kwiaty. Oznaczało to, że w tym miejscu można uzyskać usługę seksualną. Klient kupował towar w tymże sklepie i wybierał dziewczynę, która następnie prowadziła go do swojego mieszkania lub na zaplecze sklepu w celu odbycia stosunku seksualnego.
Prostytutki XVIII wieku
W XVIII wieku pojawiło się kilka nowych nazw prostytutek, ściśle związanych z wykonywaną przez nie pracą bądź zgodne z ich wykształceniem:
- gryzetki (fr. gris – szary) – były dziewczętami pochodzącymi z biednych domów. Utrzymywały się z pracy własnych rąk jako krawcowe, czajniczki itp. Znane były one przede wszystkim z dużej rozwiązłości seksualnej, która cechowała się częstymi zmianami partnerów. Historia podaje, że w miastach, gdzie się pojawiały gryzetki, spotykano bardzo mało prostytutek. Przyczyną tego była bezkonkurencyjność gryzetek odbywających często bez wynagrodzenia stosunki seksualne z tymi mężczyznami, którzy im się spodobali. Robiły to w imię uczucia lub dla zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych;
- primadonny – uważane były za kobiety „lekko prowadzące się” gdyż tego właśnie wymagał ich zawód. Z języka włoskiego primadonna oznacza pierwszą damę, czyli artystkę śpiewającą górną partię kobiecą w operze. Jeśli chciały zabłysnąć na scenie, musiały one, wykorzystując swoje kobiece wdzięki, wpierw przebić się przez śpiewających kastratów, którzy często przejmowali role kobiece. W XVIII wieku wiele primadonn oficjalnie stało się kurtyzanami;
- metresy – pojawiły się we Francji już w XV wieku i były kochankami władców oraz możnowładców. Symbolem statusu materialnego ówczesnego mężczyzny była jak najpiękniejsza kobieta u jego boku. Metresy pełniły zatem rolę reprezentacyjną, będąc na utrzymaniu możnych panów i świadcząc im przy okazji stosunki seksualne. Metresy książęce w polityce i na dworze znaczyły więcej niż żony władców. Książę, który nie posiadał metresy, uważany był za ekscentryka i barbarzyńcę. Metresy zajmowały drugie miejsce w hierarchii małżeńskiej. Pomimo że były jawnymi kochankami swoich władców, nie mogły zawierać z nimi małżeństw;
- kurtyzany – były to najczęściej piękne kobiety, które podobały się władcy i z którymi potajemnie odbywał stosunki seksualne. Charakterystyczne było to, że książąt z kurtyzanami nie łączyły żadne trwalsze więzi. Stały na trzecim miejscu w hierarchii małżeńskiej.
Zobacz też: Historia prostytucji - starożytność
Romantyzm – epoka pruderii
Kobiety cnotliwe i niewinne porównywano do Najświętszej Marii Panny, prostytutki natomiast – do Marii Magdaleny, cudzołożnicy która, jak opisuje Biblia, została nawrócona i oczyszczona z grzechów. W epoce wiktoriańskiej kobieta mogła uprawiać stosunek seksualny jedynie z własnym mężem w celu prokreacyjnym, przyjmując rolę męczennicy. Tak surowy i konserwatywny kodeks moralny wprowadził w XIX wieku niezwykłe zacofanie i niewiedzę mężatek na temat współżycia płciowego oraz płodności.
Nastawienie porządnych, cnotliwych kobiet do spraw seksu było negatywne i wiązało się często z poczuciem winy. Uważały, że stosunek seksualny je poniża i uwłacza ich godności. Żadna kobieta nie pokazywała się nago nawet własnemu mężowi, nie mówiąc o obcym mężczyźnie, np. lekarzowi. Kobiece ciało w epoce pruderii zostało całkowicie odseksualizowane. W żadnej wcześniejszej epoce prostytucja nie prosperowała tak znakomicie. Dlatego mężczyźni, pragnąc zaspokoić swoje popędy seksualne, schodzili do „podziemi”, gdzie mogli współżyć z konkubinami lub prostytutkami.
Były to miejsca często i chętnie odwiedzane, głównie przez młodych mężczyzn, które niejako wprowadzały w arkana sztuki miłosnej i przygotowywały mieszczan do małżeństwa. W chwili, kiedy stawali się oni mężami i zakładali rodziny, seks przybierał dla nich najczęściej nieprzyzwoite znaczenie. Nie chcieli i nie mogli narażać własnych żon i matek swoich dzieci na pozbawienie ich godności. Już sama myśl o tym, co czynili za czasów kawalerskich, wydawała się absurdem. W ten sposób nastąpiło oddzielenie funkcji współżycia seksualnego, sprowadzającego się jedynie do rozrodu i płodzenia, od zmysłowości i rozkoszy cielesnej.
W epoce pruderii z prostytucją utożsamiano również tzw. półświatek, należały do niego wszystkie kategorie metres, kokot, loretek oraz eleganckich dam uprawiających prostytucję. Kobiety z półświatka były prostytutkami dostępnymi dla przedstawicieli wyższych warstw społecznych. To one wybierały swoich klientów głównie na podstawie pozycji materialnej, społecznej oraz kultury osobistej. Prostytutkami z półświatka zostawały głównie aktorki, gwiazdy varieté i baletu oraz arystokratki. Miały one głównie jednego, rzadziej kilku kochanków, którym pozwalały się utrzymywać przez dłuższy czas.
Kokoty - to starodawne określenie prostytutek na wysokim szczeblu. Funkcję kokot można porównać z rolą heter ze starożytnej Grecji, kurtyzan z renesansu czy metres książęcych w czasach absolutyzmu.
Zobacz też: Historia prostytucji - współczesność
Fragment pochodzi z książki "Zjawisko prostytucji w doświadczeniach prostytuujących się kobiet", autorstwa Katarzyny Charkowskiej (wydawnictwo Impuls, Kraków 2012). Publikacja za zgodą wydawcy. Bibliografia dostępna u redakcji.
