W korze nadnerczy wyróżniamy trzy warstwy. Każda z nich produkuje hormony. Największa warstwa - pasmowata, syntetyzuje glikokortykosteroidy (kortyzol), a dwie mniejsze: warstwa kłębkowata i siatkowata, odpowiednie mineralokortykosteroidy (aldosteron) i hormony płciowe.
Oznaczanie poziomu kortyzolu
Kortyzol ma wpływ na szereg procesów biochemicznych zachodzących w organizmie, w tym na stabilność układu krążenia, wartość ciśnienia tętniczego, stan układu odpornościowego i gospodarkę elektrolitową. Hormon ten jest bezwzględnie potrzebny do życia.
W laboratorium oznacza się jego poziom w dobowej zbiórce moczu i we krwi. Warto przy tym zauważyć, że stężenie tej substancji we krwi podlega dużym wahaniom dobowym w związku z czym oznacza się go dwukrotnie w ciągu dnia - o 6 rano i o północy (o 6 ma on fizjologicznie najwyższe a po 24 najniższe). Dla lekarza zlecającego badanie dużą wartość ma nie tylko sama wartość zmierzonego stężenia, ale także załamanie się, "sztywność", dobowego rytmu wydzielania hormonu.
Zobacz też: Nietrzymanie moczu - wstydliwy problem
Oznaczanie poziomu aldosteronu
Aldosteron należy do grupy mineralokortykosteroidów i jest odpowiedzialny za retencję (zatrzymywanie) w ustroju wody i jonów sodu. Jego działanie przyczynia się natomiast do spadku poziomu potasu. Stężenie aldosteronu oznacza się we krwi i w moczu zbieranym przez całą dobę. Do izolowanego wzrostu wydzielania tej substancji dochodzi zazwyczaj w wyniku przerostu nadnerczy lub gruczolaka, rzadziej w wyniku defektu enzymatycznego.
Choroba ta objawia się nadciśnieniem tętniczym, objawami utraty potasu - słabością mięśni, zaparciami, zaburzeniem rytmu serca oraz wzrostem ilości wydalanego moczu. Niestety, hiperaldosteronizm pozostaje często nierozpoznaną (a odwracalną) przyczyną nadciśnienie tętniczego.
Zobacz też: Jak rozpoznać zawał serca?
Oznaczanie poziomu hormonów płciowych wydzielanych przez korę nadnerczy
Hormony te tzw. 17-ketosteroidy - głównie dehydroepiandrosteron powodują pojawienie się męskich cech płciowych i mają działanie anaboliczne. Oznacza się je we krwi lub w moczu zebranym przez całą dobę. Potrzeba ich oznaczenia zachodzi w przypadku pojawienia się męskich cech płciowych u kobiet (tzw. wirylizacja) lub przedwczesnego dojrzewania chłopców.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
