Przeszkody Kodeksu Prawa Kanonicznego
- 1. Wieku
To Konferencja Episkopatu każdego kraju z osobna może ustalać wiek „do godziwego zawarcia małżeństwa”. W Polsce jest to 18 lat zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. „Wiek wiąże się z wymaganiem dojrzałości fizycznej i psychicznej, młodzi ludzie powinni mieć świadomość praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny” – mówi ksiądz Wiktor Łozowski.
- 2. Ważny węzeł małżeński
Wynika z zakazu bigamii, możliwe jest ponowne zawarcie małżeństwa po śmierci małżonka, lub po stwierdzeniu nieważności poprzedniego związku. „Ta przeszkoda to najczęstsza przyczyna życia ludzi w związkach niesakramentalnych. Po nieudanym pierwszym małżeństwie oraz braku przesłanek do jego unieważnienia narzeczeni nie mogą ponownie przyjąć sakramentu małżeństwa. W świetle prawa kanonicznego ich pierwszy związek jest nadal ważny”.
- 3. Niemoc płciowa (impotencja)
Orzekana jest wówczas, gdy 1 z osób jest niezdolna do współżycia małżeńskiego. Musi ona jednak zaistnieć przed ślubem oraz być nieuleczalna.
- 4. Święcenia kapłańskie oraz złożone śluby wieczyste w instytutach zakonnych.
- 5. Uprowadzenie
Występuje gdy osoba jest przetrzymywana wbrew swojej woli w celu zawarcia małżeństwa.
- 6. Różna religia
W kościele katolickim nie mogą zawrzeć małżeństwa osoby wyznające inną religię niż chrześcijańska. W innych przypadkach należy zwrócić się do ordynariusza miejsca (biskupa) w celu wyrażenia zgody na taki związek. Warunkiem jest oświadczenie złożone przez stronę katolicką, że jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo utraty wiary oraz, że dzieci zostaną ochrzczone i wychowane w wierze katolickiej. „My kapłani zdajemy sobie sprawę, przed jak trudnymi decyzjami stoją młodzi ludzie chcący zawrzeć związek małżeński – mieszany. Dokładamy wszelkich starań aby dać im oparcie i pomoc w momencie kryzysu. Kompromis nigdy nie jest prosty” – mówi Ksiądz Wiktor Łozowski.
- 7. Małżonkobójstwo
Przeszkoda powstaje, gdy osoba chcąc wziąć ślub zabija lub bierze udział w zorganizowaniu morderstwa obecnego współmałżonka.
- 8. Pokrewieństwo
Przeszkodą jest pokrewieństwo w linii prostej, a także do 4 stopnia linii bocznej (rodzeństwo, kuzyni, dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców). Nie ma możliwości otrzymania dyspensy w linii prostej, a także do 2 stopnia w linii bocznej!
- 9. Powinowactwo
Zabronione jest małżeństwo z rodzicami, dziadkami i dziećmi współmałżonka.
- 10. Przyzwoitość publiczna
Należy do najbardziej skomplikowanych w zrozumieniu przeszkód małżeńskich. Otóż problem pojawia się, kiedy 2 osoby żyją w związku niesakramentalnym, konkubinacie. Nieważny będzie drugi związek jednej ze stron z rodzicem lub dzieckiem drugiej strony.
- 11. Pokrewieństwo prawne
Nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego rodzice adopcyjni z przybranymi dziećmi oraz osoba adoptowana i dzieci osoby adoptującej.
Typy pochodzenia przeszkód:
- Z prawa naturalnego – nie podlegają dyspensie. Są wpisane w ludzką naturę, jak np. pokrewieństwo w linii prostej.
- Z prawa Bożego pozytywnego – nie podlega dyspensie, np. przeszkoda zawartego węzła małżeńskiego.
- Z prawa kościelnego – podlegają dyspensie, są ustalane przez kompetentną władzę.
Od niektórych przeszkód przewidziano możliwość uzyskania dyspensy. Ta władza należy do biskupów diecezjalnych. Stolica Apostolska ma wyłączność na orzeczenie dyspensy od święceń, ślubów zakonnych oraz małżonkobójstwa.
Małżeństwo może zostać także unieważnione na skutek wady zgody małżeńskiej. „Jest to np. choroba psychiczna małżonka, przymuszenie do ślubu, psychiczna niezdolność do podjęcia obowiązków małżeńskich – ta ostatnia przyczyna jest najczęstszym powodem unieważnień związków sakramentalnych w Polsce. Polska stała się liderem wśród państw pod względem ilości składanych w sądach kościelnych wniosków o unieważnienie małżeństwa. To zjawisko ma 2 strony, z jednej pokazuje, że wiara i życie w zgodzie z religią chrześcijańską jest dla nas ważna… a z drugiej to smutne, że coraz więcej osób mówi sobie przed Bogiem a potem okazuje się, że szukają sposobu, aby te słowa unieważnić” – mówi Ksiądz Wiktor Łozowski.
