Kilka porad i dobrych praktyk sprawi, że kolacja wigilijna odbędzie się w idealnej atmosferze. Przemyśl to, co chcesz powiedzieć, jak usadzić gości czy jak podasz wigilijne dania.
Jak uniknąć wpadki podczas Wigilii
Przygotowanie stołu wigilijnego
Przygotowując stół na Wigilię, warto dobrze przemyśleć usadzenie gości. Zasady savoir-vivre’u zalecają, aby usadzić gości „na przemian” – raz mężczyzna, raz kobieta. Małżeństwa powinny siedzieć razem, dzieci między nimi, natomiast gospodarz i gospodyni naprzeciwko siebie.
Goście honorowi (np. senior rodu, dawno niewidziana ciotka) powinni siedzieć po prawej stronie gospodarzy. Pamiętajmy również o tym, aby nie sadzać obok siebie skłóconych osób. Wigilia to wprawdzie doskonały czas na zapominanie o dawnych urazach i wyciągnięcie ręki na zgodę, gospodarzom nie wypada jednak nikogo do tego zmuszać.
Savoir-vivre wskazuje, że to pan domu powinien być odpowiedzialny za nalewanie napojów gościom. Pani domu zajmuje się za to serwowaniem potraw.
Koniecznie pamiętajmy o pozostawieniu pustego nakrycia dla niespodziewanego gościa. To piękna tradycja, często jednak zaniedbywana – w wielu domach takie nakrycia umieszcza się np. przy osobnym stole. To całkowicie niezgodne z zasadami świątecznego savoir-vivre’u. Na wigilijnym stole bardzo źle wyglądają plastikowe butelki lub kartony z napojami. Należy je przelać do dzbanka.
Co założyć na Wigilię
Zasiadanie do wigilijnej wieczerzy w kapciach lub skarpetkach jest całkowicie niezgodne z zasadami dobrego wychowania, nawet jeśli robimy tak na co dzień. Kapcie do garnituru wyglądają po prostu komicznie, a Wigilia w założeniu jest wyjątkowym dniem.
Równie niekulturalne jest pozostawanie w butach, zwłaszcza że zimowa aura sprzyja błotnistym lub śniegowym pozostałościom. Należy zabrać ze sobą wyczyszczone obuwie zmienne (jeśli mają to być szpilki, warto skonsultować pomysł z gospodarzami). Wigilijny dresscode wymaga również wytwornego stroju – najlepiej, aby mężczyźni mieli na sobie garnitury lub przynajmniej eleganckie koszule. Kobiety powinny założyć odświętne sukienki.
Pan domu powinien przywitać wigilijnych gości i pomóc im zdjąć okrycia wierzchnie. Następnie zaprasza przybyłych do pokoju. Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby pani domu również witała gości razem z gospodarzem.
Rozpoczęcie Wigilii - co powiedzieć przy wigilijnym stole
Dzielenie się opłatkiem to piękny polski zwyczaj. Jest on okazją do powiedzenia sobie miłych słów i wyrażenia tego, co może na co dzień trudno nam wypowiedzieć. Osobą, która rozpoczyna składanie wigilijnych życzeń, powinien być gospodarz.
Powinien zwrócić się do gospodyni i to z nią jako pierwszą podzielić się opłatkiem. Następnie zarówno gospodarz, jak i gospodyni, powinni skierować się z życzeniami do najstarszych członków rodziny – dziadków, rodziców. Na samym końcu opłatkiem dzielimy się z najmłodszymi.
Istnieje również druga wersja, która mówi o tym, że składanie życzeń powinien rozpocząć nie gospodarz, lecz najstarsza ze zgromadzonych przy wigilijnym stole osób. Dalsza kolejność przebiega wtedy podobnie – poczynając od najstarszych, a kończąc na najmłodszych uczestnikach wieczerzy.
Co z samymi życzeniami? Według podręczników savoire-vivre’u niekulturalne jest składanie każdej osobie tych samych życzeń. Wprawdzie oklepana formułka „zdrowia, szczęścia, pomyślności i spełnienia marzeń” może płynąć ze szczerego serca, brzmi jednak dość zdawkowo.
Warto w tym szczególnym dniu złożyć każdemu członkowi rodziny indywidualne, osobiste życzenia, nawet jeśli nie będą tak zgrabnie sformułowane jak te, które możemy przeczytać na świątecznych kartkach. W końcu to my znamy naszych krewnych najlepiej i wiemy, czego warto im życzyć.
Bratanicy na pewno wypada życzyć dobrych wyników w nauce, a z kolei kuzynowi, który narzeka na brak wolnego czasu, przyda się życzenie więcej chwil dla rodziny.
Kwestię życzeń dla poszczególnych osób warto przemyśleć wcześniej, zwłaszcza jeśli masz problem ze spontanicznym wypowiadaniem ciepłych słów. Pomyśl, czego mogliby sobie życzyć poszczególni członkowie rodziny. Zastanów się także, czego absolutnie nie wypada im mówić, wiele kwestii zależy bowiem nie tylko od dobrej woli składającego życzenia, lecz także od stopnia zażyłości.
Jedzenie wigilijnej wieczerzy
Tradycja głosi, że na wigilijnym stole powinno znaleźć się 12 potraw wigilijnych. Jakie to potrawy? Wszystko zależy tak naprawdę od zwyczajów panujących w danym regionie lub domu. Niektórzy na Wigilię przygotowują wyłącznie ciepłe dania – inni podają także przystawki.
Jedni nie serwują tego dnia żadnych słodkości, z kolei inni przepadają za kutią. Rodzaj potraw w zasadzie nie jest specjalnie ograniczony savoir-vivrem. Pamiętajmy jednak, że zgodnie z tradycją wigilijne potrawy powinny być postne, czyli nie mogą zawierać mięsa.
Staropolski zwyczaj nakazuje, aby mięsne dania jeść dopiero w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. Nie wypada, aby na stole podczas wigilijnej wieczerzy pojawił się alkohol.
O czym jeszcze warto pamiętać podczas spożywania wieczerzy wigilijnej?
- W czasie wigilijnej kolacji nie wypada odmówić jedzenia jakiejś potrawy. Wyjątkiem są bardzo ważne powody – np. względy zdrowotne. Należy wtedy wytłumaczyć gospodyni, dlaczego musimy zrezygnować z jedzenia smażonego karpia, aby nie sprawić jej przykrości.
- Nie wypada zostawiać niedojedzonego posiłku na talerzu. Lepiej nałożyć sobie mniej i później kilkakrotnie dokładać (gospodyni na pewno ucieszy się, że wszystko nam bardzo smakuje), niż nałożyć zbyt dużo i część potrawy zostawić.
- Jeśli na wigilijną wieczerzę wybieramy się jako gość, warto spytać wcześniej gospodarzy, czy przynieść ze sobą jakąś potrawę. Zabiegana pani domu może z radością przyjąć fakt, że nie będzie musiała połowy dnia spędzić na klejeniu pierogów. Z kolei przynoszenie własnych dań w ramach niespodzianki jest niekulturalne, należy wcześniej ustalić to z gospodarzami.
Savoir-vivre dotyczący prezentów
Istnieje również kilka ważnych zasad, dotyczących prezentów na święta.
- Każdy gość powinien zostać obdarowany, nawet jeśli już dawno nie jest dzieckiem. Rolą gospodarzy jest zadbanie o to, aby dla wszystkich członków rodziny przygotować choćby symboliczny upominek. Jeżeli ktoś nie dostanie żadnego prezentu, na nic zda się nam tłumaczenie, że musiał być w tym roku bardzo niegrzeczny...
- Aby uniknąć niezręcznej sytuacji, warto wcześniej dokładnie omówić z rodziną kwestię prezentów. Może zorganizować rodzinne losowanie, w wyniku którego każdy będzie miał za zadanie kupić podarunek dla jednej osoby - wybierz coś z katalogu prezentów.
- Prezent powinien być oczywiście związany z zainteresowaniami i potrzebami obdarowanej osoby. Jeśli jednak nie wiemy, co lubi dalszy krewny, istnieje kilka neutralnych propozycji podarunków. To np. elegancka bombonierka lub coś wykonanego własnoręcznie.
- Na czarnej liście prezentów świątecznych znajdują się na pewno zwierzęta, skarpetki, a także podarunki przypominające o problemach czy słabościach danej osoby (ciocia ze znaczną nadwagą na pewno nie ucieszy się z nowoczesnej wagi łazienkowej). Od każdej reguły istnieje jednak wyjątek!
- Prezenty nie powinny być zbyt drogie, aby nie wpędzać nikogo w zakłopotanie. Najrozsądniejszym wyjściem jest ustalenie przed świętami kwoty umownej, za którą kupujemy podarunki, np. prezenty do 50 zł.
- Pamiętaj, aby przed zapakowaniem prezentu usunąć z niego informacje dotyczące ceny.
- Wypada okazywać radość nawet z wyjątkowo nietrafionego prezentu – nie wolno przecież sprawiać przykrości ofiarodawcy, który na pewno miał jak najlepsze intencje.
- Nietaktowne jest nieotworzenie prezentu przy osobie, od której go dostaliśmy. Nie wolno tego odkładać, należy otworzyć paczuszkę od razu.
- Nie należy rozpakowywać prezentów w trakcie posiłku.
Jak zachować się podczas Wigilii
O czym jeszcze warto pamiętać przy wigilijnym stole? Wigilia to dzień, w którym należy nam się odpoczynek od telewizji czy telefonów komórkowych. Telewizor absolutnie nie powinien być włączony, a komórkę najlepiej wyciszyć lub całkowicie wyłączyć. Dozwolone jest jedynie ciche odtwarzanie kolęd z płyty.
Przy stole wigilijnym nie wypada rozmawiać o polityce, podwyżkach cen, redukcjach etatów i innych drażliwych sprawach. Pamiętaj, że temat który tobie wydaje się neutralny, nie jest taki dla wszystkich. Jeśli twoja kuzynka od wielu lat bezskutecznie stara się o dziecko, raczej nie podpytuj jej o plany powiększenia rodziny.
Artykuł pierwotnie opublikowany 23.09.2013.
Czytaj także: Tematy, których nie powinno poruszać się przy wigilijnym stole7 najlepszych filmów na Boże NarodzenieCo mówi Mikołaj, jak przychodzi do dzieci
