Rodzic pracujący na etat może zawiesić pracę i zająć się opieką nad dzieckiem zamiast przez 16, to przez 24 godziny na dobę. Urlop wychowawczy to przywilej dla osób pracujących na umowę o pracę, choć dla wielu niekiedy konieczność, a nie luksus. Ile trwa i jakie są twoje prawa na wychowawczym?
Spis treści:
- Ile trwa urlop wychowawczy 2021
- Kto może wziąć urlop wychowawczy
- Zasiłek wychowawczy 2021
- Kiedy można wziąć urlop wychowawczy
- Wychowawczy: dokumenty, wniosek
- Urlop wychowawczy 2021 płatny?
- Praca na urlopie wychowawczym
- Urlop wypoczynkowy a urlop wychowawczy
- Powrót do pracy po wychowawczym
- Rezygnacja z urlopu wychowawczego
Ile trwa urlop wychowawczy 2021
Rodzic ma do wykorzystania 36 miesięcy urlopu wychowawczego na jedno i każde dziecko do ukończenia przez nie 6 roku życia, z czego przynajmniej 1 miesiąc z tej puli musi być wykorzystany przez drugiego rodzica/opiekuna.
Rodzice (lub opiekunowie prawni) mogą podzielić między sobą ten czas, a w sytuacji, gdy oboje z rodziców jednocześnie korzystają z urlopu wychowawczego (rzadkość!), to jego wymiar wynosi 18 miesięcy na jedną osobę i 18 miesięcy na drugą.
Kto może wziąć urlop wychowawczy
Urlop wychowawczy nie przysługuje każdemu rodzicowi, choć nie dostaje się na nim pensji. Dlaczego? Wychowawczy może wziąć rodzic, który ma na koncie przepracowane na umowie o pracę min. 6 miesięcy (niekoniecznie u tego samego pracodawcy).
Ważne: Każdy z rodziców lub opiekunów musi przedstawić pracodawcy oddzielny dokument: jeden to wniosek o wychowawczy, a drugi to deklaracja, że drugi rodzic rezygnuje z tego przywileju.
Urlop wychowawczy nie przysługuje:
- bezrobotnym,
- osobom zatrudnionym na umowę o dzieło lub zlecenie,
- ubezpieczonym w KRUS.
Może nie jest to bardzo pocieszające, ale rolnicy oraz osoby niepracujące na umowach o pracę mogą starać się o kosiniakowe, nim dziecko skończy rok. Możliwe, że urlop wychowawczy też w przyszłości przejdzie lifting.
Zasiłek wychowawczy 2021
Warto pomyśleć o wniosku o zasiłek wychowawczy, który wynosi 400 zł. Bezrobotna kobieta, zarejestrowana w urzędzie pracy, nie traci statusu bezrobotnej i może pobierać zasiłek.
Warunkiem jest zgłoszenie w urzędzie pracy braku gotowości do podjęcia pracy z powodu opieki nad dzieckiem lub wykazanie niskich dochodów. Zasiłek wychowawczy przysługuje rodzinom, w których dochód na osobę nie przekracza 674 zł.
Jeśli spełniasz kryteria dochodowe, możesz starać się o zasiłek i udać się z wnioskiem do gminy czy MOPS-u.
Okres pobierania zasiłku wychowawczego to:
- 24 miesiące w przypadku opieki nad jednym dzieckiem,
- 36 miesięcy, jeśli zajmujesz się dwójką dzieci,
- do 72 miesięcy w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Kiedy można wziąć urlop wychowawczy
Urlop wychowawczy możesz wziąć w dowolnym momencie, jeśli dziecko nie ukończyło 6 roku życia, czyli nie poszło do szkoły/zerówki.
Powinnaś zawiadomić pracodawcę, że chcesz skorzystać z tej możliwości na 21 dni przed rozpoczęciem wychowawczego, czyli masz na to 3 tygodnie. Pracodawca nie może ci go odmówić. Jeśli będziesz trzymać się tego terminu, to automatycznie jesteś już na wychowawczym.
Jeśli dostarczysz wniosek o urlop wychowawczy z opóźnieniem i nie zachowasz tych 3 tygodni (w tym czasie pracodawca ma możliwość znalezienia zastępstwa, organizacji pracy, więc warto zachować się elegancko), to wychowawczy rozpocznie się z proporcjonalnym opóźnieniem.
Wychowawczy: dokumenty, wniosek
Czy do wniosku o wychowawczy trzeba coś dołączyć? Nie jest to konieczne, bo druk trafia jedynie do twojego pracodawcy, który odprowadza twoje składki emerytalne.
Wniosek o urlop wychowawczy powinien zawierać:
- Imię i nazwisko pracownika,
- Imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część,
- Wskazany okres, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko,
- Wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko,
- Określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.
Urlop wychowawczy 2021 płatny?
Nie. Nie jest to możliwe - urlop wychowawczy nie jest płatny i jeśli ktoś tak sugeruje to możliwe, że pobiera wcześniej wspomniany zasiłek wychowawczy.
Chyba, że pracujesz (ty lub mąż) w firmie, która jest na tyle prorodzinna, że szef chce wysłać cię na urlop wychowawczy i dodatkowo ci za to zapłaci.
Praca na urlopie wychowawczym
Choć w teorii przestajesz pracować i chcesz się zająć dzieckiem, to w praktyce zapewne chodzą ci po głowie pytania, czy możesz pracować/dorabiać. Tak, jest taka możliwość - w przeciwieństwie do zasad urlopu macierzyńskiego, na urlopie wychowawczym można podjąć pracę.
Musisz jednak wiedzieć, że urlop wychowawczy bierzesz po to, by samodzielnie sprawować opiekę nad dzieckiem. Zatem jeśli podejmiesz się pracy (nawet na etacie), o której dowie się twój szef, możesz zostać wezwana z wychowawczego do powrotu do pracy.
Umowa zlecenie nie jest regulowana czasowo, umowa o dzieło - tym bardziej, zatem jeśli chcesz dorabiać, możesz próbować pogodzić interesy. Szef nie będzie też mógł zgłaszać żadnych „ale”, jeśli dziecko będzie chodzić do żłobka. Jeśli pozwalają wam na to finanse - to bardzo dobrze.
Możesz nawet założyć własną działalność, a nikt nie będzie cię ścigać. Ale jeśli wylecisz na Malediwy, a dziecko będzie pod opieką babci - spodziewaj się niemiłego spotkania po powrocie.
Jeśli nie możesz sobie pozwolić na pełny wymiar wychowawczego, możesz zawnioskować u swojego pracodawcy o skrócenie wymiaru pracy do pół etatu deklarując, że pozostały czas chcesz przeznaczyć na opiekę nad dzieckiem.
To przywilej młodych rodziców, bo w odróżnieniu od zwykłego wniosku o zmniejszenie etatu, ten może spotkać się z odmową.
Urlop wypoczynkowy a urlop wychowawczy
Warto wiedzieć, czy i jak liczy się urlop wypoczynkowy, kiedy jesteś na urlopie wychowawczym. Przebywając na wychowawczym, wciąż jesteś pracownikiem firmy i twoim niezachwianym prawem jest to, że pracodawca nie może cię zwolnić.
Drugim niezbywalnym faktem jest to to, że okres na wychowawczym wlicza się do emerytury i jest oskładkowany.
Nie pracujesz, czy zatem masz prawo do urlopu wypoczynkowego? Tak, ale jest to bardziej złożona kwestia.
Prawo do urlopu wypoczynkowego nabywasz jako pracownik z dniem 1 stycznia, ale jeśli jesteś tego dnia na urlopie wychowawczym - nie otrzymasz pełnej puli urlopu (20 lub 26 dni).
Jeśli pierwszą część roku jesteś na urlopie wychowawczym, a następnie wracasz do pracy, to obowiązuje cię tzw. urlop proporcjonalny - dostajesz tyle dni urlopu, ile zostanie wyliczone proporcjonalnie do dni, podczas których nie byłaś na wychowawczym.
Ale jeśli rozpoczynasz urlop wychowawczy np. w połowie stycznia to z dniem 1 stycznia, nabywasz prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze.
Powrót do pracy po wychowawczym
Jeśli wracasz do pracy po wychowawczym musisz wiedzieć, że podobnie jak w przypadku powrotu po urlopie rodzicielskim, pracodawca ma obowiązek przyjąć cię z powrotem na stanowisko nie gorsze, niż dotychczasowe i to samo dotyczy pensji.
Niestety nie masz gwarancji, że nie zostaniesz zwolniona - prawo nie chroni cię po powrocie z wychowawczego.
Rezygnacja z urlopu wychowawczego
W trakcie jego trwania jest prawdopodobne, że będziesz chciała/musiała wrócić do pracy. Wtedy możesz załatwić to na 2 sposoby:
- złożyć wniosek i odczekać 21 dni i wrócić do pracy - nie może spotkać cię odmowa,
- w dowolnym momencie za porozumieniem z pracodawcą - jeśli się zgodzi, czas 21 dni nie musi zostać wypełniony czekaniem.
Praca i macierzyństwo: Wniosek o macierzyński do pobraniaPobierz wniosek o przedłużenie macierzyńskiegoUrlop rodzicielski - kompendium wiedzy
