Prawa ciężarnych do decyzji związanych z porodem
(…) W dokumencie (Rozporządzeniu Ministerstwa Zdrowia – przyp. red.) znacząco akcentowany jest świadomy wybór kobiety dotyczący opieki okołoporodowej. Nakazuje on także omówienie z ciężarną zidentyfikowanych czynników ryzyka tak, aby mogła ona podjąć świadomą decyzję dotyczącą miejsca porodu. Adnotacja zarówno o wynikach identyfikacji czynników ryzyka, jak i podjętych działaniach oraz zaleceniach musi być odnotowana w dokumentacji medycznej. Wszelkie ustalenia dotyczące planu opieki muszą być dokonane w porozumieniu z ciężarną, z zaznaczeniem respektowania jej prawa do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji związanych z porodem, obejmujących zakres podejmowanych działań i stosowanych procedur medycznych. Dotyczy to także prawa wyboru miejsca porodu w warunkach szpitalnych lub pozaszpitalnych, w których czuje się bezpiecznie i w których udzielane są świadczenia zdrowotne. (…)
Plan opieki okołoporodowej – co to takiego?
Plan opieki okołoporodowej, mimo prawie rocznego funkcjonowania obowiązku sporządzania go, stanowi nadal nowość w polskich realiach opieki medycznej. Jest to dokument, który to zobowiązana jest ustalić osoba sprawująca opiekę wraz z ciężarną.
Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu i miejsce porodu z zaznaczeniem, że może być modyfikowany odpowiednio do sytuacji zdrowotnej ciężarnej w trakcie opieki.
Plan ten musi być sporządzony w formie pisemnej i stanowi integralną część dokumentacji medycznej, a jego kopia musi być przekazana ciężarnej.
Nadal niewielka liczba ciężarnych posiada wspomniany plan opieki. (…) Zaobserwowany stan wynika z niewiedzy osób prowadzących ciążę lub niezrozumienia potrzeby jego sporządzania. Nieporównywalnie większe zainteresowanie jego utworzeniem wykazują same ciężarne, niejednokrotnie samodzielnie przygotowując się do jego stworzenia lub zwracają się z prośbą w tym zakresie do położnych. W sondzie przeprowadzonej na stronie internetowej Fundacji „Rodzić po Ludzku” odpowiadając na pytanie „czy wiesz co to jest Plan Porodu, jak go opracować i jaka jest jego rola?” odpowiedzi udzieliło 1167 internautów. Uzyskane odpowiedzi brzmiały: „Tak, otrzymałam informację o Planie Porodu od lekarza/położnej prowadzącego ciążę” – 7,3%; „Tak, dowiedziałam się o Planie Porodu ze stron internetowych” – 28,9%; „Tak, o Planie Porodu dowiedziałam się w szkole rodzenia” – 13,1%” oraz „Nie wiem, co to jest, nie zetknęłam się dotąd z informacją o Planie Porodu” – 50,7%. Wskazuje to na brak realizacji zapisów prawa w tym zakresie.
Polecamy: Ojciec jako aktywny uczestnik porodu
Co daje edukacja przedporodowa?
(…) Edukacja przedporodowa ciężarnych prowadzona przez położną opiera się na procesie pielęgnowania, gdzie w zindywidualizowany sposób zostaje zdiagnozowany poziom wiedzy i potrzeb danej ciężarnej. Przygotowany zostaje plan edukacji przedporodowej i realizowany jest do czasu porodu. Spotkania edukacyjne pełnią rolę psychoprofilaktyki przedporodowej przygotowując do porodu i macierzyństwa, promując zachowania prozdrowotne w ciąży, zapobiegając przez to patologiom położniczym.
Dzięki takim spotkaniom edukacyjnym możliwe jest zminimalizowanie lub zniwelowanie dyskomfortu związanego z tak często spotykanym lękiem i obawami w okresie okołoporodowym. Niestety na tym polu także obserwowany jest brak wiedzy osób prowadzących ciążę i nie wywiązywanie się z obowiązku kierowania do położnej (…).
Edukacja przedporodowa jest prawem każdej ciężarnej
Na edukację przedporodową ciężarne trafiają głównie w wyniku własnego zainteresowania – głównie poszukiwań informacji w Internecie, z polecenia wcześniejszych podopiecznych położnych lub w konsekwencji kampanii informacyjnych prowadzonych przez położne rodzinne. Oznacza to, że edukacją przedporodową objęte są przede wszystkim najbardziej dociekliwe i odpowiedzialne ciężarne, natomiast kobiety wymagające wzmożonej opieki i wsparcia nadal pozostają pozbawione tychże świadczeń. Zapisy o kierowaniu do położnej POZ na spotkania edukacji przedporodowej ciężarnych mają zagwarantować możliwość spotkań ciężarnej raz w tygodniu do 31. tygodnia ciąży i nawet 2 razy w tygodniu do czasu porodu. Rozwiązanie to ma na celu objęcie opieką edukacyjną i utrzymanie ciągłości tej opieki w czasie całego okresu okołoporodowego.
Zobacz także: Tokofobia – lęk przed ciążą i porodem
Fragment pochodzi z książki „Pielęgnacyjne i kliniczne aspekty opieki nad chorymi. Wybrane zagadnienia t. 5” (wyd. Continuo). Tytuł, lid, śródtytuły i niektóre skróty pochodzą od redakcji. Publikacja za zgodą wydawcy.
