Aktywność, czyli sprawność
Aktywność utrzymuje organizm ludzki w stanie sprawności. Szczególnego znaczenia nabiera ona w przypadku dzieci, dla których jest podstawowym wyznacznikiem rozwoju. Dzieci, zwłaszcza w pierwszych latach swego życia, rozwijają się intensywnie w trzech wymiarach: organicznym, psychicznym i społecznym. Cechuje je świeżość, radość i pełna życia ekspansywność.
Potrzeby źródłem aktywności
Zasadniczym źródłem aktywności człowieka są jego potrzeby. Potrzeby dynamizują aktywność osoby w sposób nieuświadomiony i świadomy (Ostrowski, 1995, s. 83).
Psychologia wyróżnia podstawowe potrzeby psychiczne dzieci chorych somatycznie: emocjonalne, poznawcze, behawioralne. W sytuacji choroby, zwłaszcza przewlekłej, potrzeby ulegają ograniczeniu. Wejście w „świat choroby”, jak pisali J. Aleksandrowicz i in. (1977), to zarazem ograniczenie aktywności, poruszania się, to świat, w którym najważniejsze stają się czynności i odgłosy ciała.
Zobacz też: Jak ruch wpływa na Twój organizm?
Ograniczenie aktywności w chorobie
Ograniczenie aktywności związane z wystąpieniem choroby wywiera szczególnie niekorzystny wpływ na rozwój dziecka.
Należy także zauważyć, że istnieje wiele różnorodnych czynników wyznaczających zakres i czas trwania omawianych ograniczeń.
Pośród dzieci chorych, którym choroba ogranicza aktywność, można wyróżnić dwie grupy:
- dzieci unieruchomione okresowo wskutek „niedopuszczenia” do ruchu jednej z kończyn;
- dzieci unieruchomione trwale w konsekwencji choroby, która pozbawiła je możliwości swobodnego ruchu.
Jakie są reakcje dzieci?
Sytuacje tych dzieci będą w obu przypadkach różne, co wywołuje odmienne nastawienie psychiczne.
Zobacz też: Jak zrozumieć małe dziecko?
Dzieci, których aktywność fizyczna unieruchomiona jest na pewien czas, zdają sobie sprawę z okresowości swego cierpienia, co pozwala im z mniejszym lękiem patrzeć w przyszłość.
Dzieci z grupy drugiej, zdając sobie sprawę z nieodwracalności swego stanu, ustosunkowują się do swej sytuacji zależnie od wieku i stopnia rozwoju, lecz zawsze cierpią i próbują się do niej przystosować (Sękowska, 1998, s. 279).
Fragment pochodzi z książki „Dziecko z chorobą nowotworową – problemy psychopedagogiczne” autorstwa Beaty Antoszewskiej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Tytuł, lead i śródtytuły są dziełem redakcji.
