Gdy cały dzień wypełnia bieganie, dobrze dobrane obuwie jest sprawą bardzo ważną. Istotne jest, by dostosowywać buciki do wieku dziecka, ponieważ na każdym etapie rozwoju stopy mają nieco odmienne wymagania. Dobrze dobrane buty sprawią, że stopy zachowają swoją sprawność przez długie lata.
Po urodzeniu
Ortopedzi są zgodni, że dopóki dziecko nie zacznie chodzić, należy umożliwić stópkom swobodny rozwój. Dlatego w pierwszym okresie życia, gdy dziecko jeszcze nie chodzi, wystarczą mu skarpetki z antypoślizgowymi spodami.
Na mroźne zimowe spacery idealnym rozwiązaniem są specjalne miękkie otulacze, które pomagają zachować ciepło. Otulacze powinny być lekkie i elastyczne. Ponadto powinny mieć właściwości pochłaniania potu, ponieważ stopa dziecka poci się bardziej niż stopa dorosłego człowieka, a pot jest główną pożywką dla drobnoustrojów.
Buciki na pierwsze kroki
Dzieciom rozpoczynającym chodzenie najlepiej jest wkładać buty z cholewką sięgającą ponad kostkę. Trzewiki są istotne, ponieważ maluch ze słabo wykształconym zmysłem równowagi chodzi w sposób szczególny: stawia szeroko nóżki ze zgiętymi kończynami w stawach biodrowych i kolanach. Taka postawa ułatwia utrzymanie równowagi ciała. Dzięki sznurowaniu lub zapinaniu buty można dobrze dopasować do nóżek dziecka (tych pulchnych i tych szczuplejszych), co na pewno ułatwi mu poruszanie się.
Buciki dla dzieci, które zaczynają chodzić, powinny mieć również odpowiednio usztywnioną tylną część buta z tzw. zakładką, która wspomaga prawidłowe ustawienie stopy i zapobiega zniekształcaniu się butów. U dzieci charakterystyczne są wachlarzowato ułożone palce, dlatego buty powinny mieć obszerny czubek, który zapewni prawidłowe ułożenie stopy dziecka i swobodne poruszanie paluszkami.
Cały but powinien być miękki i elastyczny, a spody muszą łatwo się zginać na linii stawów śródstopnopaliczkowych (to mniej więcej 2/3 długości buta, licząc od pięty – miejsce, w którym zaczynają się paluszki dziecka). Sztywne spody wymuszają nienaturalny chód – dziecko przestawia nóżki jak kaczka. Najlepsze są więc lekkie, sprężyste i elastyczne spody, które wspomagają naturalny chód dziecka.
Zobacz też: Jak zmieniają się stopy dziecka w czasie jego rozwoju?
Starsze dzieci
Dzieciom, które są już ruchowo sprawne, np. 4-latkom, można zakładać półbuty i sandały z zamkniętą piętą lub łożem dla pięty, czyli zagłębieniem pod piętą, utrzymującym ją w prawidłowym ustawieniu.
6-letnie dziewczynki mogą już nosić balerinki.
Dzieci w wieku szkolnym, jeśli mają zdrowe stopy, mogą nosić wszystkie typy butów. Należy jednak pamiętać, że obcasy nie powinny być wyższe niż 3,5 cm.
Rodzice nieświadomi etapów normalnego rozwoju narządu ruchu dziecka mogą się niepokoić śladem płaskiej stopy, jaki pozostawia maluch na podłodze w łazience po kąpieli, jednak u dzieci do około 3.–4. roku życia jest to normalne. Występujące poduszeczki tłuszczowe maskują łuk podłużny stopy i sprawiają wrażenie płaskostopia. Jest ono pozorne fizjologiczne. Około 4.–5. roku życia zjawisko to zanika, a więc nie jest wadą.
Noszenie butów po starszym rodzeństwie grozi problemami zdrowotnymi
Każde dziecko chodzi inaczej. Buty dopasowują się do indywidualnych cech stóp dzieci. U dzieci z deformacjami stóp obserwuje się zniekształcenia, wykoślawianie butów. Dzieci nie powinny więc nosić obuwia po starszym rodzeństwie lub innych dzieciach, aby ich stopy nie „odziedziczyły” wad poprzednich użytkowników. Zdeformowane obuwie może zaburzać prawidłowy rozwój nóg, a czasami całej postawy.
Jeśli więc chcesz, by Twoje dziecko – gdy dorośnie – miało zdrowe stopy, musisz o nie dbać od pierwszych chwil jego życia.
Zobacz też: Jak mierzyć stopy dziecka?
Tekst: BARTEK S.A., Barbara Skrzyńska – antropolog, Bożena Rajchel-Chyla – antropolog. Konsultacje: dr Wojciech Radło, specjalista ortopedii dziecięcej.
