Wbrew pozorom dziecięcy egocentryzm nie jest jednoznaczny z egoizmem, ich niechęcią do dzielenia się i współdziałania. Egocentryzm przedszkolaka to raczej etap rozwoju umysłowego, ale również społecznego.
Jak się przejawia dziecięcy egocentryzm
Obserwując zachowania trzy – czterolatków można zauważyć, że zamiast rozmawiać z rówieśnikami czy innymi dziećmi – rozmawiają ze sobą. Podczas zabawy z dorosłym lub innym dzieckiem egocentryczny przedszkolak będzie raczej bawił się obok, tworząc własną historię i przebieg wydarzeń, niż z partnerem zabawy. Przedszkolak postrzega świat poprzez pryzmat własnej osoby i nie dopuszcza do siebie myśli, że ktoś lub coś innego jest ważniejsze niż on sam.
Wszelkie zjawiska atmosferyczne są zdaniem dziecka po to, by sprawić mu przyjemność lub by pokrzyżować mu plany. Kiedy świeci słońce dziecko jest przekonane, że dzieje się tak dlatego, że ono właśnie chce się bawić. Natomiast padający deszcz, które nagle zakłócił zabawę jest postrzegany jako wróg.
Dzieciom też trudno jest zrozumieć, że to co jest ich bezpośrednim doświadczeniem jest również doświadczeniem innych osób.
Jak to sprawdzić? Można dać dziecku zabawkę, np. misia czy lalę i posadzić ją tak, by „patrzyła” w innym kierunku niż dziecko. Dziecko egocentryczne spytane „Co widzi lala?”, wymieni dokładnie te rzeczy, które widzi samo.
Polecamy: Rodzicu pobaw się ze mną
Jak przezwyciężyć egocentryzm dziecka
Ponieważ egocentryzm jest kolejnym etapem rozwoju dziecka nie należy z nim walczyć. Można natomiast, podobnie jak w przypadku innych obszarów rozwoju – zachęcać dziecko do przechodzenia na wyższy poziom, poprzez rozwiązywanie kolejnych zadań rozwojowych. Jak to robić? Dorosły może mówić o tym co czuje i myśli i konfrontować te spostrzeżenia z myślami i odczuciami dziecka.
Kiedy dziecko podaje na pozór logiczne wytłumaczenie jakiegoś zjawiska dorosły powinien skorygować osąd dziecka.
W kolejnych latach ważne będzie, nie tylko z punktu widzenia umiejętności społecznych, ale i szkolnych, by dziecko umiało spojrzeć na sytuację z różnej perspektywy – nie tylko własnej, by umiało wyobrazić sobie obiekt z innego punktu odniesienia.
Czytaj także: Wszystko o zaburzeniach umiejętności szkolnych
