Cesarskie cięcie przeprowadza się wówczas, gdy poród naturalny zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu kobiety lub maleństwa. Decyzja o porodzie operacyjnym może zapaść nawet na długo przed terminem rozwiązania. Zdarza się jednak i tak, że zostaje podjęta nagle, już w trakcie akcji porodowej.
Jak przygotować się do cesarki?
Co powoduje, że trzeba zrobić cesarskie cięcie?
- Łożysko centralnie przodujące Można je stwierdzić już po połowie ciąży. Poród drogami natury groziłby niebezpiecznym krwotokiem.
- Miednicowe położenie płodu, ale tylko w przypadku pierwszego porodu (drugi poród przy takim położeniu może odbywać się drogami natury, jeśli tak zdecyduje lekarz prowadzący ciążę). Cięcie jest bezpieczniejsze dla maleństwa niż poród naturalny.
- Położenie poprzeczne płodu, czyli takie, w którym bark lub rączka maluszka znajdują się nad spojeniem łonowym. Poród naturalny nie byłby możliwy.
- Zaawansowana cukrzyca dorosłych, często połączona z retinopatią i zmianami nerkowymi. Poród naturalny groziłby np. odklejeniem siatkówki, niebezpiecznym nadciśnieniem, drgawkami.
- Wysoka krótkowzroczność (powyżej -10 dioptrii) ze zmianami na dnie oka. Przy mniejszej krótkowzroczności kobieta zazwyczaj może rodzić siłami natury.
- Ciężkie stany tzw. zatrucia ciążowego Związane z tym nadciśnienie i możliwe stany rzucawkowe mogłyby być niebezpieczne w czasie porodu drogami natury.
- Schorzenia ortopedyczne Może to być np. dysplazja stawu biodrowego, stany po złamaniach kości miednicy i inne nieprawidłowości w budowie.
- Stany po operacjach macicy np. dużych mięśniakach.
- Sytuacja, gdy dwa poprzednie porody zakończyły się cesarskim cięciem Jeśli ciąża jest prawidłowo prowadzona, a cesarskie cięcie zaplanowane, to operacja jest zupełnie bezpieczna zarówno dla mamy, jak i maleństwa.
Jak przygotować się do cesarki gdy jest zaplnowana?
Przyszła mama, u której zaplanowano cesarskie cięcie, nie musi leżeć w szpitalu. Zgłasza się tam zwykle dopiero w 38. tygodniu ciąży. Po ocenie dojrzałości płodu lekarz decyduje o dokładnej dacie zabiegu.
Przed cesarskim cięciem przyszła mama przez co najmniej 6 godzin nie powinna jeść ani pić. Jeśli czeka na oddziale patologii ciąży na planową operację, to zazwyczaj w jej przeddzień nie dostaje kolacji. Zabieg przebiega sprawniej, gdy wcześniej kobieta się wypróżni (najlepiej, gdy jest po lewatywie).
Dowiedz się więcej:
Jak wybrać szpital do porodu?
Jak dbać o bliznę po cesarce?
Co spakować do szpitala na poród?
Jak przebiega cesarskie cięcie?
Planowe cesarskie cięcie wykonuje się rano. Przygotowana do niego przyszła mama zostaje zabrana na salę przedporodową. Tam dostaje kroplówkę z glukozą lub płynem wieloelektrolitowym. W ten sposób zwiększa się objętość krwi - to zabezpieczenie przed późniejszą, dużą jej utratą. Kobieta ma też zakładany cewnik do pęcherza moczowego. Ponadto wykonuje się KTG, morfologię, poziom elektrolitów i krzepliwość krwi.
Po tych zabiegach mama jedzie na salę porodową. Tam anestezjolog pyta ją, jaki rodzaj znieczulenia ma być zastosowany. Najbardziej popularne jest zewnątrzoponowe lub podpajęczynówkowe. Za ich pomocą zostają znieczulone nerwy czuciowe od pasa w dół. Przyszła mama zachowuje pełną świadomość, może rozmawiać z lekarzem, widzi dziecko zaraz po porodzie.
Co dzieje się po znieczuleniu podczas cesarki?
Po znieczuleniu zaczyna się operacja. Do zabiegu przystępuje zawsze przynajmniej 2 lekarzy. Lekarz wykonuje poszczególne etapy operacji:
- Na wysokości spojenia łonowego wykonuje poprzeczne cięcie o długości 15-20 centymetrów. Przecinana jest skóra i tkanki podskórne. Następnie lekarz rozwarstwia mięsień prosty brzucha i przecina otrzewną. Teraz widać już macicę.
- Zakłada wziernik umożliwiający oglądanie dolnego odcinka macicy.
- Przecina macicę poprzecznie (na długości około 10 centymetrów, by można było łatwo wyjąć główkę dziecka).
- Wyjmuje maleństwo na zewnątrz. W zależności od ułożenia, chwyta szkraba w odpowiedni sposób.
- Odcina pępowinę łączącą mamę i dziecko, pokazuje maluszka mamie i oddaje go w ręce pielęgniarki.
- Wyjmuje łożysko i łyżeczkuje macicę, by całkowicie ją opróżnić i zapobiec krwotokom.
- Zaszywa macicę szwami wchłanialnymi.
- Zamyka szwami mięsień macicy, otrzewną, tkankę podskórną i skórę.
Teraz mama jedzie na salę pooperacyjną. Tu już może być ze swoim maleństwem. Jeśli miała znieczulenie zewnątrzoponowe, przez 12 godzin powinna leżeć. Kilka godzin później może już usiąść i próbować przystawić dziecko do piersi.
Dowiedz się więcej:
Jak wybrać szpital do porodu?
Jak dbać o bliznę po cesarce?
Co spakować do szpitala na poród?
Kiedy po cesarce można wrócić do domu?
Jeśli mama i dziecko czują się dobrze, to w 5.-7. dobie po porodzie mogą wrócić do domu. W połogu mama musi bardziej na siebie uważać niż po porodzie naturalnym. Przez 6-8 tygodni (tyle czasu wchłaniają się wewnętrzne szwy i goi się macica) powinna unikać wysiłku fizycznego. Nie wolno jej dźwigać ani uprawiać intensywnej gimnastyki. Przez ten czas powinna także powstrzymać się od stosunków seksualnych. Ważne jest zachowanie higieny - najbezpieczniejszy jest prysznic.
Kiedy podejmuje się decyzję o cesarce nieplanowanej?
Decyzja o cesarskim cięciu może zapaść w trakcie naturalnej akcji porodowej. Lekarz podejmuje ją, gdy:
- nagle spada tętno płodu,
- u mamy pojawiają się drgawki i niebezpiecznie rośnie ciśnienie,
- nie ma postępu porodu (postępuje rozwarcie, ale główka nie chce wstawić się do miednicy),
- grozi infekcja dróg rodnych (gdy odeszły wody płodowe, a poród mimo indukowania skurczów nie postępuje).
Dowiedz się więcej:
Jak wybrać szpital do porodu?
Jak dbać o bliznę po cesarce?
Co spakować do szpitala na poród?
Ciąża tydzień po tygodniu!
Monika Górecka-Czuryłło
Konsultacja: doc. Włodzimierz Sawicki, ginekolog-położnik, AM w Warszawie
