Cechą wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej była różnorodność etniczno-narodowa, swoista mozaika Białorusinów, Litwinów, Rosjan, Ukraińców, Żydów, Niemców, Ormian, Karaimów oraz Tatarów. Niewątpliwie każda z tych grup wniosła pewne novum, jednakże najbardziej egzotyczną formacją zdaje się być społeczność tatarska, ze względu na duże różnice wyznaniowe. Na ogół też właśnie dorobek kulturalny, historia oraz religia Tatarów są mało znane w Polsce. Warto zatem dowiedzieć się czegoś o tej mniejszości wyznaniowej i kulturowej, bo pewnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak istotną rolę odegrała w kulturze naszego kraju. A ponieważ osobliwością każdego państwa jest jego kuchnia, fakt osadnictwa tatarskiego na naszych ziemiach zdaje się być istotny…
Dla kuchni tatarskiej typowe są potrawy ostre, wysokokaloryczne, proste w przygotowaniu. Dużą rolę spełniają nabiał oraz warzywa, wśród mięs króluje baranina. Najpopularniejsze są dania mączne, a więc pierogi jedzone na dużą skalę, a co za tym idzie – od najprostszych do tych najbardziej wymyślnych. Mogą być zatem nadziewane serem, mięsem, ryżem, dynią, orzechami czy ziemniakami. Kołduny, czyli pierogi nadziewane farszem mięsnym cieszą się chyba największym uznaniem. Niezależnie od tego, jaki kształt nada się kołdunom (czy będą one małe czy duże, pieczone czy też nie), ważne, by były gotowane na rosole wołowym, który podawany jest do pierożków i służy jako napój. Tatarzy zwykli żartować, że gdy młoda dziewczyna potrafi zręcznie wycinać ząbki na kołdunach to znak, że pora wychodzić za mąż!
Jedną z bardziej znanych potraw jest płow, czyli ryż z warzywami i mięsem obficie doprawiony kurkumą i kardamonem. Wśród owoców szczególnym uznaniem cieszą się wiśnie, morele, jabłka, gruszki, winogrona, figi, granaty oraz brzoskwinie.
Do dań tatarskich szczególnie lubianych należą desery – tutaj na uwagę zasługuje na pewno listkowiec – kołacz z ciasta drożdżowego nafaszerowany białym serem, oraz pachława, (baklawa, po tatarsku pakhleve), czyli coś a la nasze faworki – cienkie ciasto zwija się, kroi i smaży na rozgrzanym tłuszczu. Po odsączeniu można je posypać cukrem pudrem, maczać w miodzie oraz dekorować orzechami.
Popularne wśród Tatarów są także babka ziemniaczana oraz trybuszok.
Polecamy: Melszpejz - zapomniany przysmak z kresów
Czebureki
Składniki:
Ciasto:
0,5 kg mąki
1 jajko
3 dag drożdży
sól
odrobina mleka lub ciepłej wody
Farsz:
2 cebule
kilka ząbków czosnku
pieprz, sól
1,5 kg baraniny
tłuszcz do smażenia
Sposób przygotowania:
Zagnieść ciasto drożdżowe. Z podanych składników przygotować farsz. Wyrośnięte ciasto rozwałkować i wycinać szklanką koła, nakładać łyżką trochę farszu i sklejać. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu, tak jak pączki, ok. 15 minut.
Dolma
Składniki:
0,5 kg baraniny
0,5 szklanki octu
20 dag ryżu
2 szklanki wody
40 g masła
1 kapusta
1 cebula
2 szklanki rosołu
szklanka śmietany
sól, pieprz
2 łyżki mąki
Sposób przygotowania:
Baraninę sparzyć gorącym octem, posiekać i zemleć w maszynce. Cebulkę podsmażyć aż się zarumieni. Ryż zagotować. Dodać sól, pieprz, wymieszać. Kapustę sparzyć, oddzielnie na każdy liść nakładać przygotowany farsz, zawijać jak gołąbki. Układać w garnku ciasno jeden obok drugiego, zalać wrzącym rosołem i gotować na małym ogniu lub piec ok. 40 minut w piekarniku. Polać śmietaną wymieszaną z mąką i zapiekać jeszcze przez chwilę.
Tatarskie szaszłyki
Składniki:
60 dag siekanego wołowego steku
12 plasterków słoniny
szklanka bulionu
sól, pieprz
kminek
kilka ząbków czosnku
Sposób przygotowania:
Obrać i rozgnieść czosnek, dodać do mięsa, przyprawić kminkiem, solą oraz pieprzem. Formować kulki, każdą z nich owinąć w słoninę, spiąć wykałaczką. Układać na rozgrzanym ruszcie, piec ok. 10 minut skrapiając bulionem.
Płow
Składniki:
4 marchewki
2 cebule
karkówka, kurczak, cielęcina
2 szklanki ryżu
kurkuma,
kardamon,
pieprz lub gotowa przyprawa do płowa
Sposób przygotowania:
Marchewkę oraz cebulę podsmażyć na smalcu. Wrzucić do garnka pokrojone w kostkę mięso, dodać przyprawy, podsmażyć. Mieszać w garnku mięso i marchewkę. Całość zasypać ryżem, aby przykryć mięso. Zagotować wodę z przyprawami. Mięso przykryte ryżem zalać wrzątkiem, przykryć, postawić na małym ogniu. Kiedy woda wsiąknie dodać czosnek (czosnek wyjąć przed podaniem). Doprawić w razie potrzeby.
Babka ziemniaczana
Składniki:
1 kg tłustej mielonej wołowiny,
3 cebule,
olej do smażenia,
3 jaja,
5 kg ziemniaków,
10 dag masła
pieprz, sól, bułka tarta
Sposób przygotowania:
Mięso poszatkować i przesmażyć z cebulą (jedną odłożyć). Jaja rozmącić. Ziemniaki zetrzeć na tarce. Mięso wymieszać z ziemniakami, cebulą oraz jajkami, doprawić solą i pieprzem. Wyłożyć na blachę wysypaną bułką tartą. Piec ok. 2 godzin podlewając roztopionym masłem.
