Gdy nabędziesz prawo do emerytury, otrzymasz ją z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, otwartego funduszu emerytalnego i ewentualnie tzw. trzeciego filaru (jeżeli opłacasz dodatkowe ubezpieczenie). Na wysokość świadczenia z ZUS będą miały wpływ zwaloryzowane składki przekazywane co miesiąc przez pracodawcę i gromadzone na twoim indywidualnym koncie. W przypadku osób, które pracowały przed 1999 r., zostanie również uwzględniony tzw. kapitał początkowy.
Co to jest kapitał początkowy?
To składki na ubezpieczenie społeczne, jakie płaciłaś, pracując, przed reformą. Można powiedzieć, że to rodzaj "posagu", jaki otrzymujesz z ZUS-u za to, że masz długi staż pracy. Kapitał jest ustalany każdej osobie, która urodziła się po 31 grudnia 1948 r., i opłacała składki na ubezpieczenie społeczne lub pozostawała w zatrudnieniu przed 1999 r.Zostanie też wyliczony osobie ubezpieczonej, urodzonej przed 1 stycznia 1949 r., pod warunkiem, że ta:
- zgłosi wniosek o emeryturę po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2008 r. i wystąpi o obliczenie emerytury według nowych, zreformowanych zasad,
- osiągnęła powszechny wiek emerytalny,
- ma okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 20 lat w przypadku kobiety i, 25 lat – mężczyzny,
- kontynuowała ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
Od czego zależy wysokość kapitału?
Od trzech czynników:- długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przed 1 stycznia 1999 r.,
- podstawy wymiaru składek,
- współczynnika p, który służy do wyliczana tzw. części socjalnej.
Zgromadź dokumenty
ZUS nie oblicza kapitału z własnej inicjatywy. Robi to na twoje żądanie. Musisz zatem złożyć w swoim oddziale ZUS wniosek o ustalenie kapitału początkowego (druk ZUS Kp-1) lub wniosek (o ustalenie emerytury (trzeba wypełnić część druku Rp-1E).- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp – 6),
- świadectwa pracy, zaświadczenia i inne dowody potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe
- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS RP -7).
Wyjątkowo ZUS dopuszcza przedstawienie kserokopii (muszą być poświadczone za zgodność z oryginałem):
- książeczki wojskowej,
- dyplomu ukończenia szkoły wyższej,
- wyciągów z akt wystawionych przez urzędy stanu cywilnego,
- danych z dowodu osobistego ("książeczkowego").
Gdy ich nie masz...
... albo są niekompletne, warto ich poszukać. Gdzie?- Przejrzyj bazy ZUS. Zakład posiada specjalny informator (z wykazem kilku tysięcy przekształconych lub zlikwidowanych przedsiębiorstw – www.zus.pl;
- Sprawdź w internetowej bazie informacje o miejscach przechowywania dokumentacji osobistej i płacowej, którą prowadzi Archiwum Państwowe Dokumentacji Osobowej i Płacowej 05-822 Milanówek, ul. Stefana Okrzei 1, (www.apdop.gov.pl);
- Możesz też poszukać w archiwum działającym przy urzędzie wojewódzkim, na którego terenie znajdowała się zlikwidowana firma, lub w archiwach resortowych, np. w Archiwum Ministerstwa Gospodarki (dotyczy zlikwidowanych zakładów pracy z sektora przedsiębiorstw), pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa, tel. 22 870 21 96, bip.mg.gov.pl, e-mail: archiwum@mg.gov.pl;
- Gdy w archiwach niczego nie znajdziesz, możesz poszukać świadków, którzy potwierdziłyby twoje zatrudnienie. W ten sposób można udowodnić okresy zatrudnienia przed 15 listopada 1991 r. lub po 15 listopada 1991 r. (dotyczy dokumentów utraconych wskutek powodzi w 1997 r. i 2010 r.
Jeżeli nie masz dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia, ZUS sam wyliczy ci kapitał początkowy na podstawie przyjętej przez siebie średniej (tzw. części socjalnej).
Pamiętaj, że w każdej chwili, gdy odnajdziesz dokumenty, będziesz mogła zwrócić się do ZUS-u o ponowne przeliczenie kapitału początkowego.
Alicja Hass
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
