Umowa dożywocia polega na przekazaniu mieszkania lub domu w zamian za opiekę. Nabywca ma obowiązek zapewnić byłemu właścicielowi dożywotnie utrzymanie.
Umowa jest najważniejsza
Jak każda umowa wiążąca się ze zbyciem nieruchomości, tak i umowa dożywocia musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Powinno być w nim zapisane to, na czym najbardziej ci zależy, tzn. że nabywca, aby uzyskać mieszkanie za opiekę, musi:- zapewnić ci wyżywienie, ubranie, światło, ogrzewanie mieszkania,
- zapewnić ci pomoc i opiekę w chorobie (wzywać lekarza w razie potrzeby, kupować leki),
- wyprawić ci pogrzeb na swój koszt.
W umowie dożywocia warto ustalić bardzo szczegółowe i szerokie obowiązki nabywcy, które powinien spełniać, gdy otrzyma mieszkanie za opiekę. To pozwoli uniknąć ewentualnych późniejszych nieporozumień. W dokumencie można zaznaczyć, że na przykład masz jeden pokój na wyłączność, dostęp do kuchni i innych pomieszczeń, wolno ci korzystać z ogródka i zbierać owoce, warzywa itp.
Pamiętaj, że prawo do opieki może objąć nie tylko obce osoby, lecz także bliskich właściciela, np. rodzeństwo.
Dokumenty, które trzeba przygotować, aby otrzymać mieszkanie za opiekę
Idąc do notariusza, powinniście (ty i nabywca) wziąć ze sobą:- dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość,
- akt małżeństwa, jeśli strona umowy pozostaje w związku małżeńskim,
- umowę majątkową małżeńską (jeśli taka została zawarta).
Konieczne będą ponadto:
- odpis zwykły księgi wieczystej nieruchomości,
- dowód nabycia prawa własności nieruchomości,
- wypis z rejestru gruntów (budynków),
- wypis z planu zagospodarowania przestrzennego.
Jako zbywca powinnaś też dostarczyć:
- zaświadczenie o niezaleganiu z opłatami (np. czynszem),
- zaświadczenie z urzędu gminy o niezaleganiu z podatkiem od nieruchomości lub opłatami z tytułu użytkowania wieczystego.
Kto ponosi opłatę za sporządzenie umowy?
To nabywca płaci za sporządzenie umowy dożywocia. Opłata obejmuje podatek od czynności cywilnoprawnych (2 proc. wartości rynkowej nieruchomości) oraz taksę notarialną, która zależy od wartości nieruchomości.Zobacz też:
Gdy nabywca nie dotrzymuje słowa
Nie zawsze wszystko układa się dobrze. Bywa, że na tle spełniania warunków umowy dochodzi do nieporozumień, a nawet awantur. W takiej sytuacji istnieje możliwość zamiany obowiązków na rentę dożywotnią, której wartość odpowiada dotychczasowym zobowiązaniom. Taką sprawę trzeba przeprowadzić przed sądem (wniosek o to może złożyć każda ze stron albo jej pełnomocnik, np. krewny).Rentę można dostać nie tylko wtedy, gdy między stronami dojdzie do konfliktu. Jeżeli nabywca sprzeda nieruchomość, dawny właściciel może domagać się renty od tego, kto ją kupił. Z momentem sprzedaży prawo dożywocia nie wygasa.
Nowy nabywca ma wobec starego właściciela obowiązki nawet, gdyby kupując, nie wiedział o takim obciążeniu.
Rozwiązanie umowy
Jest możliwe, ale bardzo trudne. Sąd rozwiązuje umowę dożywocia tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy nabywca przejawia ewidentnie złą wolę wobec osoby, którą się opiekuje, i np. zmusza ją do opuszczenia mieszkania, szykanuje, bije, niszczy jej rzeczy. Rozwiązanie umowy jest możliwe tak długo, jak nieruchomość pozostaje własnością pierwotnego nabywcy. Jeśli ją sprzeda i to nowy nabywca będzie się znęcał, pozostaje tylko zamiana umowy na rentę.Inne porady prawne i finansowe znajdziesz na naszym forum.
Zobacz też:
Na podstawie artykułu Alicji Hass z Przyjaciółki
