Kto może zarządzać majątkiem dziecka?

Dziecko od momentu narodzenia pozostaje pod pełną władzą rodzicielską, która trwa aż do czasu osiągnięcia pełnoletności. Władza ta obejmuje m.in. prawo do zarządzania majątkiem dziecka, jednak czy rzeczywiście nie ma wyjątków od tej reguły?
/ 05.03.2013 06:27

Dziecko od momentu narodzenia pozostaje pod pełną władzą rodzicielską, która trwa aż do czasu osiągnięcia pełnoletności. Władza ta obejmuje m.in. prawo do zarządzania majątkiem dziecka, jednak czy rzeczywiście nie ma wyjątków od tej reguły?

Kto może zarządzać majątkiem dziecka?

Dziecko może posiadać własny majątek, ale ze względu na granicę wiekową nie może nim w pełni samodzielnie zarządzać, dlatego niezbędne jest ustalenie osoby, która będzie sprawowała pieczę nad nim do momentu pełni władzy dziecka. W pierwotnym założeniu mogą nim zarządzać rodzice, ale nie zawsze musi być to normą.

Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż posiadanie majątku przez dziecko jest jednak czymś innym od możliwości dysponowania nim. Wynika to z braku zdolności do czynności prawnych dziecka. Czynności te mogą być aktywne dopiero po ukończeniu pełnoletności (zdolność pełna) lub po ukończeniu 13-go roku życia (zdolność ograniczona).

Do tego momentu, dziecko jest w pełni pozbawione praw dysponowania nim i nie może podejmować żadnych czynności prawnych za wyjątkiem drobnych czynności życia codziennego np. drobnych zakupów. Owy majątek może być efektem zarówno czynności prawnej (darowizna) oraz wynikać z mocy ustawy (dziedziczenie). W sytuacji wyżej wymienionej darowizny lub dziedziczenia - osoba darowująca lub spadkodawca ma pełne prawo wyraźnie zastrzec w umowie darowizny lub testamencie, że życzy sobie, aby przedmioty lub majątek, które zostały przekazane dziecku nie podlegały zarządzaniu przez rodziców. Jeśli informacja taka znalazła się w umowie lub testamencie, to co zostało przekazane zostanie nie jako "zamrożone" do czasu pełnoletności dziecka lub jeśli taka była wola spadkodawcy, majątek zostanie pod władzą wyznaczonego zarządcy. Inną alternatywą jest również możliwość przeniesienia dysponowania majątkiem wyznaczonego przez sąd kuratora.

Kto może zarządzać majątkiem dziecka?

 

Ograniczenie autonomii rodziców:

W pierwotnym założeniu, rodzice mają możliwość dysponowania majątkiem dziecka. Istnieją sytuacje, w których nawet rodzice nie mogą swobodnie, według własnego uznania, dysponować majątkiem dziecka.
Zgodnie z art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
"Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko".

Dotyczy to np. sytuacji przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka. Może być to sprzedaż aktywów (zwłaszcza nieruchomości) czy zaciągania istotnych zobowiązań w imieniu dziecka. Jeśli władza ta jest w określony sposób ograniczona, rodzice nie mogą dysponować majątkiem bez zezwolenia sądu opiekuńczego oraz wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Nie można jednoznacznie określić co dokładnie jest interpretowane jako przekraczające zakres zwykłego zarządu. Aby to ocenić należy brać pod uwagę głównie skutki, jakie wywoła ona w sferze majątkowej dziecka oraz wartość przedmiotu dokonywanej czynności np. zarządzanie nieruchomością podlegającą dziecku bez jego zgody i wiedzy.