Bywa, że z jakichś względów nie możemy sami iść do urzędu lub sądu. Wtedy mamy prawo udzielić pełnomocnictwa, by ktoś nas reprezentował. Tego, kto je wystawia, określa się mianem mocodawcy, a osobę, która je otrzymuje – pełnomocnika.
Kto może być pełnomocnikiem?
To zależy od sprawy.
- W sprawach administracyjnych w urzędach – każda wyznaczona przez ciebie osoba. Warunek: musi być pełnoletnia i posiadać zdolność do czynności prawnych (nie może być ubezwłasnowolniona postanowieniem sądu). Może być to zatem ktoś z rodziny, np. małżonek, dziecko, ale także osoba obca – koleżanka, sąsiadka. Ale uwaga! Pełnomocnictwa nie można udzielić na składanie wniosku o wydanie dokumentu tożsamości.
- Przed sądem cywilnym może cię reprezentować adwokat (radca prawny) lub osoba bliska (np. współmałżonek, jedno z rodzeństwa). W sprawach o ustalenie ojcostwa i alimenty pełnomocnikiem może być też przedstawiciel pomocy społecznej lub organizacji społecznej zajmującej się sprawami rodziny;
- W sprawach karnych – tylko adwokat;
- W sprawach o wykroczenia – adwokat i radca prawny.
Rodzaje pełnomocnictwa
W zależności od tego, co pełnomocnik ma załatwiać w twoim imieniu, rozróżniamy pełnomocnictwo:
- ogólne – upoważnia do dokonania czynności tzw. zwykłego zarządu, czyli załatwiania bieżących spraw np. zawieranie umów dotyczących remontu lokalu, pobieranie czynszu;
- rodzajowe – na jego podstawie pełnomocnik może dokonywać czynności określonego rodzaju np. odbierać korespondencję na poczcie, zawierać umowy najmu;
- szczególne – jest to upoważnienie do ściśle określonej czynności prawnej np. sprzedaży samochodu.
Ile kosztuje pełnomocnictwo?
Niektóre sprawy wymagają pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego. Tak jest np. przy kupnie lub sprzedaży nieruchomości. Idąc do notariusza musisz mieć ze sobą dowód oraz znać dane osoby, którą chcesz uczynić pełnomocnikiem. Otrzyma ona wypis pełnomocnictwa. Za sporządzenie notarialnego pełnomocnictwa trzeba zapłacić 36,60 (z VAT) lub 123 zł (z VAT), gdy zawiera ono upoważnienie do kilku czynności. Koszt wydania wypisu pełnomocnictwa to 6 zł (plus 23 proc. VAT) za każdą stronę.
Za udzielenie pełnomocnictwa trzeba niekiedy uiścić opłatę skarbową. Masz taki obowiązek w przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w sprawach administracyjnych lub sądowych. Wysokość opłaty wynosi 17 zł.
Uwaga! Jeśli twoim pełnomocnikiem jest osoba bliska, np. współmałżonek lub dziecko, nie ponosisz opłaty skarbowej.
Nieuiszczenie opłaty skarbowej jest wykroczeniem. Grozi za to kara w wysokości nawet dwudziestokrotności pensji minimalnej (1750 zł).
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu