Testament jest oświadczeniem woli spadkodawcy, sporządzanym na wypadek śmierci. Aby był uznany za ważny musi spełniać kilka warunków.
Fot. Depositphotos
Testament jest też niezbędny, gdy spadkodawca chce w innych proporcjach, niż wynika to z zasad dziedziczenia ustawowego, rozdzielić spadek.
Rodzaje testamentów:
- Testament odręczny (holograficzny)- oznacza, że testament musi być w całości spisany ręcznie.
- Testament notarialny
Testament jest sporządzany przez notariusza w formie aktu notarialnego w obecności spadkodawcy. Po odczytaniu przez notariusza, lub inną osobę przez niego wskazaną treści aktu, zostaje on podpisany przez spadkodawcę. Jeśli spadkodawca nie może się podpisać pozostawia na akcie tuszowy odcisk palca – inna osoba wpisuje wówczas imię i nazwisko spadkodawcy. Jeśli osoba jest głuchoniema, notariusz musi zadbać o to, żeby zrozumiała jego treść. Jeśli jest niewidoma i głucha (głuchoniema), może przybrać osobę zaufaną, która potwierdzi sporządzenie aktu w formie wnioskowanej.
- Testament ustny
Najpopularniejszy z testamentów szczególnych, zwłaszcza w małych miejscowościach. Często nadużywany z racji nieznajomości szczegółów go dotyczących. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, to należy zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
Zasady stworzenia testamentu:
- Testament obowiązkowo musi być spisany w całości odręcznie przez spadkodawcę. Niedopuszczalne jest sporządzenie testamentu przez inną, nieuprawniona do tego osobę i opatrzenie jej jedynie podpisem spadkodawcy.
- Nie ważny jest również testament sporządzony jest również za pomocą pisma maszynowego, czy to maszyny do pisania, czy komputera.
- Choć nie jest to niezbędne tj. nie świadczy o ważności testamentu - powinno się go opatrzyć datą. Może jednak być istotne w przypadku sporządzenia kolejnego testamentu w miejsce uprzedniego, pozwala to w sposób jednoznaczny określić ich kolejność.
- Podpis jest niezwykle ważny dla testamentu, koniecznie odręczny, nie musi być natomiast czytelny, jednak powinien pozwolić na stwierdzenie czy dane oświadczenie złożyła właściwa osoba. Nie jest niezbędne podpisanie się imieniem i nazwiskiem. Ważne jest aby podpis sugerował osobę.
- Ważne jest sporządzenie samodzielnego testamentu. Tak więc, nie ma możliwości stworzenia wspólnego testamentu np. z małżonkiem. Każde z nich musi sporządzić osobny testament.
- Nie można powołać spadkobiercy, z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Wszelkie takie rozporządzenia są nieważne, a jeśli bez nich spadkodawca nie sporządziłby testamentu, sąd może unieważnić cały testament. Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest, jest sytuacja w której warunek lub termin spełnił się przed otwarciem spadku.
- Zapis pozwala zobowiązać spadkobierców do przekazania określonej osobie, określonego składniku majątku czyli np. samochodu, domu czy konkretnej kwoty pieniędzy. Po stronie zapisobiorcy powstaje roszczenie o wydanie rzeczy i przekazanie własności wobec spadkobierców.
- Zabezpieczenie testamentu - warto pamiętać o tym, że testament o którym nikt nie wie, może pozostać niewykorzystany. Warto sporządzony testament powierzyć zaufanej osobie i zobowiązać ją do ujawnienia testamentu w przypadku śmierci.
- Spadkodawca wygłasza swój testament w obecności co najmniej 3 świadków.
- Świadkowie muszą potwierdzić testament.
- Przed śmiercią spadkodawcy : Jeden ze świadków spisuje treść testamentu w terminie nie późniejszym niż rok od jego wygłoszenia. Musi się pod nim podpisać spadkodawca oraz co najmniej 2 świadków (powinni wszyscy).
- Po śmierci spadkodawcy : Jeśli nie spisano testamentu w ww. sposób, jego treść powinna być potwierdzona przez świadków w terminie 6 miesięcy od daty otwarcia spadku- podczas postępowania o stwierdzenie nabycia spadku zostaną przesłuchani przez sąd w charakterze świadka. Gdy przesłuchanie wszystkich świadków jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, sąd może poprzestać na przesłuchaniu 2 świadków.
