Krąg spadkobiercówW pierwszej kolejności do dziedziczenia powołani są zstępni (dzieci, wnuku, prawnuki) i małżonek. Jeśli zmarły nie posiadał własnych dzieci – do spadku dochodzą wraz z małżonkiem jego rodzice i rodzeństwo. Natomiast jeśli zmarły nie miał ani żony, ani dzieci, ani rodziców, ani rodzeństwa – to spadek przypada dla gminy.
Co wchodzi w skład spadku?
W skład spadku wchodzą wszystkie prawa i obowiązki, które nie wygasły w chwili śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że spadek stanowią nie tylko aktywa – ale i długi, które pozostawił po sobie zmarły.
Zakres dziedziczenia długów zależy od tego jaki wybierzemy sposób przyjęcia spadku. Sposób przyjęcia spadku może wynikać albo z mocy prawa, albo z oświadczenia złożonego w sądzie lub u notariusza.
Prawo wyróżnia trzy sposoby przyjęcia spadku:
- przyjęcie wprost: spadkobierca odpowiada całym swoim majątkiem za długi spadkowe
- przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza: spadkobierca odpowiada za długi spadkowe do wartości czynnej spadku. Oznacza to, że w najgorszym wypadku długi spadkowe pochłoną jedynie majątek spadkowy.
- odrzucenie spadku: spadkobierca nie dziedziczy, jest traktowany przez prawo tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Nasze prawo nie przewiduje możliwości odrzucenia spadku na rzecz konkretnej osoby.
Na złożenie oświadczenia spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy. W przypadku braku oświadczenia - spadek z mocy prawa zostaje przyjęty wprost.
Co trzeba zrobić aby nabyć spadek?Należy wystąpić do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. Właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Jeśli jednak wszyscy spadkobiercy zamieszkują w okręgu innego sądu – można wnosić o przekazanie sprawy do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania spadkobierców.
Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy dołączyć odpis aktu zgonu zmarłego oraz odpisy aktów USC spadkobierców (odpisy aktów urodzenia lub odpisy aktów małżeństwa). Od wniosku sąd pobiera opłatę w kwocie 50 zł.
Postępowanie kończy się wydanie przez sąd postanowienia, które stwierdza kto nabył spadek po spadkobiercy i w jakim ułamku. W tym postępowaniu sąd nie zajmuje się badaniem co wchodzi w skład spadku, ani jak ten spadek podzielić.
Pozostałe obowiązki
W ciągu 30 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku spadkobiercy mają obowiązek rozliczyć się z urzędem skarbowym. W przypadku spadków otwartych (dzień śmierci) po
1 stycznia 2007 roku najbliższa rodzina (tzw. grupa podatkowa zero) jest z mocy ustawy zwolniona od podatku, ale nie zwalnia ich to z obowiązku złożenia stosownej deklaracji podatkowej.
Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu spadkobiercy mogą również przystąpić do podziału spadku. Jeśli jest między nimi zgoda – mogą dokonać umownego podziału spadku. Jeśli nie ma zgody – ponownie należy zwrócić się do sądu z wnioskiem o dział spadku.