Pamiętaj, że wynagrodzenie za pracę wchodzi w skład wspólności majątkowej, jaka istnieje między wami. Mąż nie robi więc ci łaski, dając pieniądze na utrzymanie rodziny. Jeśli uparcie nie dokłada się do wspólnego budżetu, możesz zażądać alimentów. Bez znaczenia jest to, czy macie dzieci, czy nie, ani to, czy pracujesz, czy tylko zajmujesz się domem (prawo oba te zajęcia traktuje jednakowo).
Uwaga! Jeśli chcesz uniknąć sprawy o alimenty, możesz wystąpić do sądu z wnioskiem o wydanie firmie męża nakazu wypłacania jego pensji do twoich rąk (na konto). Jest to możliwe tylko w sytuacji, gdy mieszkacie razem (inaczej trzeba wystąpić o alimenty).
Pieniądze od byłego męża
Rozwód kończy małżeństwo. To jednak nie znaczy, że między wami wygasają wszelkie roszczenia finansowe. Gdy po rozstaniu twoja sytuacja materialna uległa pogorszeniu, możesz domagać się alimentów. Prawo do nich zależy jednak od tego, z czyjej winy doszło do rozpadu małżeństwa.
Wspólna wina lub bez winy
Wsparcie finansowe przysługuje ci, jeżeli nie zostałaś uznana za wyłącznie winną rozkładu pożycia, czyli wtedy, gdy sąd orzekł rozwód z winy obu stron, wyłączną winą obciążył męża lub w ogóle nie wypowiadał się w tej kwestii.
Jeśli wina jest wspólna lub też sąd o niej nie orzekał, możesz żądać alimentów, ale tylko wtedy, gdy żyjesz w niedostatku, czyli nie jesteś w stanie zaspokoić swoich bieżących potrzeb: kupić jedzenia, opłacić rachunków. Stan niedostatku nie oznacza, że były mąż już zawsze będzie cię utrzymywał. Jego obowiązek względem ciebie wygasa:
- po upływie 5 lat od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu (w wyjątkowych wypadkach sąd może ten okres wydłużyć, np. gdy jesteś niepełnosprawna, chora),
- po zawarciu przez ciebie małżeństwa,
- w razie śmierci któregoś z was.
Uwaga! Oczywiście były mąż ma takie same prawa. Jeśli żyje w niedostatku, może złożyć pozew o alimenty od ciebie.
Wyłączna wina
Gdy sąd orzekł, że całą winę za rozwód ponosi jedna ze stron, np. twój mąż, możesz domagać się alimentów tylko na tej podstawie, że twoja sytuacja materialna uległa znacznemu pogorszeniu (ale nie musisz żyć w niedostatku). Uznanie jednej ze stron za niewinną ma jeszcze ten plus, że wypłata pieniędzy nie jest ograniczona czasem. Możesz je otrzymywać dłużej niż przez 5 lat.
Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego wygasa dopiero, gdy:
- wyjdziesz za mąż,
- któreś z was umrze.
Uwaga! Jeżeli były mąż się ożeni, nie zmieni to faktu, że nadal będzie musiał zapewnić ci alimenty. Może jedynie płacić mniej, ale o tym może zdecydować tylko sąd.
Porady finansowe - forum >>
Gdy jesteście w separacji
Separacja w pewnym sensie jest podobna do rozwodu. I w tej sytuacji można ubiegać się o alimenty, nadal macie bowiem obowiązek wzajemnie sobie pomagać. Tak jak w wypadku rozwodu, istotna jest wina. Możesz domagać się pieniędzy pod warunkiem, że nie zostałaś uznana za wyłącznie winną za rozpad związku.
Uwaga! W wypadku separacji obowiązek płacenia alimentów jest bezterminowy, tzn. może trwać latami, dopóki się nie zejdziecie lub rozwiedziecie.
Pomoc dla rodziców
Obowiązek alimentacyjny spoczywa nie tylko na rodzicach względem dzieci. Prawo dopuszcza też sytuację odwrotną, gdy o środki utrzymania starają się rodzice. Możesz więc od dorosłych dzieci domagać się alimentów, ale tylko wtedy, gdy żyjesz w niedostatku, bo np. twoja renta jest bardzo niska i nie pozwala na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb.
Uwaga! Alimenty mogą przybrać formę świadczenia rzeczowego – np. dostarczania żywności, leków.
Rodzeństwo też może płacić
Jeżeli udokumentujesz, że żyjesz w niedostatku, możesz domagać się pomocy finansowej od rodzeństwa. Ale dopiero wtedy, gdy nie ma innych osób zobowiązanych do płacenia. Dlatego np. gdy nie mogą cię wesprzeć mąż, dzieci ani rodzice, masz prawo żądać alimentów od brata lub siostry.
Uwaga! Krewni mogą się uchylić od obowiązku dostarczenia ci środków utrzymania, jeżeli udowodnią przed sądem, że łączyłoby się to z nadmiernym uszczerbkiem dla nich i ich bliskich.
Warto wiedzieć
Alimentów nie można żądać, kierując się własnym widzimisię, na przykład wybierając najbogatszego krewnego. Przepisy dokładnie określają, kto po kim może zostać obciążony obowiązkiem alimentacyjnym.
Bliscy są zobowiązani do płacenia w następującej kolejności:
- małżonek
- dzieci
- wnuki
- prawnuki
- rodzice
- dziadkowie
- pradziadkowie
- rodzeństwo.
Obowiązek płacenia alimentów nie przechodzi na spadkobierców.
Jak załatwić formalności?
Aby nadać sprawie bieg, należy złożyć pozew o alimenty.
Gdzie złożyć pozew?
W sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego (czyli osoby, od której domagasz się alimentów) lub osoby uprawnionej (ciebie). Wybór sądu należy do tego, kto stara się o świadczenia, czyli od powoda.
Jakie dane podać?
W piśmie musi się znaleźć imię, nazwisko i adres zarówno osoby ubiegającej się o świadczenia, jak i pozwanego. Należy też określić wysokość żądania, czyli kwotę alimentów, i termin, od kiedy się ich domagasz. Pozew trzeba uzasadnić, opisując swoją sytuację materialną, a także możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego.
Co dołączyć?
W zależności od tego, kto występuje o alimenty, do pozwu należy dołączyć:
- odpis aktu urodzenia dziecka,
- odpis aktu małżeństwa,
- odpis wyroku rozwodowego (jeśli już nie jesteście małżeństwem),
- zaświadczenie z zakładu pracy o osiąganych dochodach (ewentualnie o zasiłku dla bezrobotnych),
- dowody potwierdzające twoje wydatki.
Ile to kosztuje?
Pozew jest bezpłatny.
Alicja Hass / Przyjaciółka
