Coraz mniej osób jest objętych prawem do wcześniejszej emerytury. Może im przysługiwać jednak tzw. emerytura pomostowa, która należy się pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach albo o szczególnym charakterze. Muszą jednak spełniać kilka wymogów.
Komu przysługuje emerytura pomostowa?
Prawo do emerytury pomostowej, przysługuje osobom które:
- urodziły się po 31 grudnia 1948 roku,
- ukończyły 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
- pracowały w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat,
- posiadają okres składkowy oraz nieskładkowy, który wynosi co najmniej 20 lat (w przypadku kobiet) i co najmniej 25 lat (w przypadku mężczyzn),
- wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 roku oraz po 31 grudnia 2008 roku,
- rozwiązały stosunek pracy.
Co oznacza praca w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze?
Prawo do emerytury pomostowej nabywają osoby, które pracowały na stanowiskach o szczególnej szkodliwości dla zdrowia, albo w warunkach wymagających wyjątkowej sprawności psychofizycznej. Prace te zostały wymienione w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Przykłady takich profesji to:
- dekarz,
- kominiarz,
- górnik,
- ratownik TOPR,
- anestezjolog,
- montażysta elektryk,
- ratownik ratownictwa chemicznego,
- pilot,
- kierowca autobusu,
- opiekun w ośrodku wychowawczym dla młodzieży,
- kierowca pojazdu uprzywilejowanego,
- operator reaktora jądrowego,
- kierowca samochodu przewożącego ładunki niebezpieczne (np. materiały wybuchowe),
- pracownik zatrudniony bezpośrednio przy produkcji materiałów wybuchowych albo pirotechnicznych,
- dyżurny ruchu,
- kontroler ruchu lotniczego.
Jakie okresy nie są wliczane do emerytury
Do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie wlicza się okresów pobierania:
- zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego,
- zasiłku opiekuńczego
- zasiłku macierzyńskiego.
Nie bierze się też pod uwagę okresu przebywania na:
- urlopie wychowawczym,
- urlopie bezpłatnym,
- służby wojskowej.
W przypadku nauczycieli nie uwzględnia się
- urlopu dla poratowania zdrowia,
- urlopu szkoleniowego,
- przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się,
- pozostawania w stanie nieczynnym.
Jak wystąpić o emeryturę pomostową
Wniosek o emeryturę (druk ZUS Rp-1Epom) powinnaś złożyć w oddziale ZUS. Możesz to zrobić bezpośrednio, za pośrednictwem płatnika składek, poczty lub kuriera bądź też przy pomocy internetowej Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS na stronie www.zus.pl.
Do wniosku należy dołączyć:
- zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- orzeczenie o niezdolności do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej,
- dokumenty wymagane do ustalenia kapitału początkowego, o ile nie masz go jeszcze ustalonego,
- dokument, który potwierdza, że rozwiązałaś stosunek pracy.
Jak obliczyć wysokość emerytury pomostowej?
Należy podzielić podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, według tablicy średniego dalszego trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie tego świadczenia (komunikat w tej sprawie ogłasza co roku Prezes GUS w Monitorze Polskim).
Z kolei na podstawę składa się:
- kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem ich waloryzacji, które są zewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata świadczenia,
- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego.
Jeśli jesteś członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE), przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury, składki jakie zgromadziłaś na swoim koncie w ZUS, zostaną pomnożone przez wskaźnik korygujący (19,52 podzielone przez 12,22).
Uwaga! Emerytura pomostowa jest co roku waloryzowana.
Warto wiedzieć. Emerytura pomostowa przysługuje do ukończenia przez powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która ją pobiera. Od 1 października 2017 r. wynosi on 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
"Pomostówka" a praca
Pobierając emeryturę pomostową, można pracować na etacie. Trzeba tylko zwrócić uwagę na wysokość wynagrodzenia. Aby emerytura pomostowa była wypłacana w pełnej wysokości, przychód z tytułu umowy o pracę nie może przekroczyć 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 czerwca jest to kwota 3465,70 zł). Jeśli będzie wyższy niż 130% tego wynagrodzenia (od 1 czerwca – 6436,30 zł) – wypłata świadczenia zostanie zawieszona.
Warto wiedzieć. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesi wypłatę emerytury pomostowej także wówczas, jeżeli osoba ją pobierająca wróci do pracy na etat i będzie wykonywała pracę w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. W tym przypadku wysokość przychodów nie ma znaczenia.
Przeczytaj również:
Jak zadbać o kapitał początkowy
Czy możemy dziedziczyć emeryturę
