Kapitał początkowy jest wyliczany przez ZUS każdej osobie, urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która do dnia 1 stycznia 1999 r. przepracowała, opłacając składki emerytalne, ponad 6 miesięcy (co najmniej 6 miesięcy i jeden dzień). Kapitał początkowy ma wpływ na wysokość twojej przyszłej emerytury. Dlatego warto zadbać, by go należycie udokumentować. Sprawdź, jakie dokumenty musisz przedstawić do wyliczenia kapitału.
Wymagane dokumenty
ZUS nie oblicza kapitału z własnej inicjatywy. Robi to na twoje żądanie. Musisz zatem złożyć w swoim oddziale ZUS następujące dokumenty:
- wniosek o ustalenie kapitału początkowego (druk ZUS Kp–1),
- wypełniony kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp – 6),
- świadectwa pracy, zaświadczenia i inne dowody potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe ,
- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS RP–7), albo
- legitymację ubezpieczeniową zawierającą wpisy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.
Jeśli miałaś firmę, albo byłaś osobą współpracującą albo wykonywałaś działalność twórczą lub artystyczną, w kwestionariuszu (druk ZUS Rp – 6) powinnaś podać:
- okres prowadzenia tej działalności oraz adres jej prowadzenia,
- jednostkę ZUS, do której odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne,
- Numer Konta Płatnika (NKP) nadany kiedyś przez ZUS.
Gdy pracowałaś w małej firmie zatrudniającej do 20 pracowników, (np. w zakładzie fryzjerskim), musisz podać w kwestionariuszu nazwę firmy lub nazwisko i imię pracodawcy oraz adres (siedzibę) firmy.
Uwaga! Wszystkie dokumenty trzeba dołączyć w oryginale (dostaniesz je potem z powrotem).
Wyjątkowo ZUS dopuszcza przedstawienie kserokopii (muszą być poświadczone za zgodność z oryginałem):
- książeczki wojskowej,
- dyplomu ukończenia szkoły wyższej,
- wyciągów z akt wystawionych przez urzędy stanu cywilnego,
- danych z dowodu osobistego “książeczkowego".
Niezbędne druki dostaniesz za darmo w każdym oddziale ZUS. Możesz je też znaleźć na jego stronie internetowej.
Gdy nie masz dokumentów
Jeśli nie masz dokumentów, albo niektórych ci brakuje, musisz je odszukać.
- Przejrzyj bazę ZUS – www.zus.pl. Zakład posiada specjalny informator z wykazem ponad 6 tysięcy przekształconych lub zlikwidowanych przedsiębiorstw.
- Sprawdź w Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku – www.warszawa.ap.gov.pl. Archiwum posiada oddziały m.in. w Grodzisku Maz., Mławie, Łowiczu. Najlepiej wysłać do niego wniosek faksem, listem (05-822 Milanówek, ul. Stefana Okrzei 1) lub e-mailem – adop.kancelaria@warszawa.ap.gov.pl. Formularz wniosku znajdziesz na stronie www.warszawa.ap.gov.pl;
- Poszukaj w archiwum działającym przy urzędzie wojewódzkim, na którego terenie znajdowała się zlikwidowana firma, lub w archiwach resortowych, np. Archiwum Ministerstwa Gospodarki (dotyczy zlikwidowanych zakładów pracy z sektora przedsiębiorstw), plac Trzech Krzyży 3/5, 00–507 Warszawa, tel. 22 870 21 96, (bip.mg.gov.pl, e-mail: archiwum@mg.gov.pl.
Poszukaj świadka
Gdy poszukiwania w archiwach nie przyniosą rezultatu, możesz poszukać świadków, którzy potwierdziłyby twoje zatrudnienie. W ten sposób można udowodnić okresy zatrudnienia przed 15 listopada 1991 r. lub po 15 listopada 1991 r. (dotyczy dokumentów zniszczonych wskutek powodzi w 1997 r. i 2010 r.).
Uwaga! Świadek będzie musiał udowodnić, że pracował razem z tobą. Najlepiej, jeśli znajdziesz dwie takie osoby.
Jeżeli ci się uda udowodnić okresy zatrudnienia, ale nie znajdziesz dokumentów potwierdzających osiągane przez ciebie zarobki, ZUS przy wyliczaniu wysokości kapitału początkowego przyjmie za te okresy kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w gospodarce uspołecznionej, czyli obowiązujące w danym okresie.
Warto wiedzieć. Po znalezieniu dokumentów, możesz wystąpić do ZUS o ponowne przeliczenie kapitału.
Alicja Hass, autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
