Co oznacza to określenie? To ponowne obliczenie wysokości przy-znanego świadczenia. Prawo dopuszcza taką możliwość w kilku przypadkach. Skupimy się tu na sytuacji osób, które po przyznaniu emerytury już nie pracowały. ZUS przeliczy emeryturę, gdy jest uzasadniona przyczyna - np. odnalazły się zagubione dokumenty do-tyczące stażu pracy lub zarobków - inne niż te, które dostarczyliśmy do ZUS, kiedy po raz pierwszy obliczano naszą emeryturę. Wniosek o przeliczenie możemy złożyć w każdej chwili.
SZUKAJMY DOKUMENTÓW
Zatrudnienie mogą potwierdzać takie dokumenty:
1. Pisemne zaświadczenie z zakładu pracy wystawione przez pracodawcę lub prawnego jego następcę kiedy np. nasz zakład pracy został kupiony przez inny. Takie zaświadczenie może też wystawić jednostka przechowująca dokumentację zlikwidowanego lub przekształconego zakładu pracy, np. archiwum, firma przechowalnicza lub organ założycielski;
2. Świadectwo pracy lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, rodzaj wykonywanej pracy i jej wymiar (tzn. czy był to pełny etat), pieczątkę zakładu pracy oraz podpis i pieczątkę służbową pracodawcy lub upoważnionego pracownika;
3. Potwierdzenie wydane przez ZUS;
4. Orzeczenie sądu o naszym zatrudnieniu.
Jeżeli nie mamy takich dokumentów, można wykorzystać dowody pośrednie, czyli legitymację służbową, umowy o pracę, wpisy w dowodach osobistych, datowane pisma z zakładu pracy skierowane do nas z informacjami o nagrodach, powołaniu, angażu, urlopach itp.
ZNAJDŹMY ŚWIADKÓW, KTÓRZY POTWIERDZĄ NASZĄ PRACĘ
Jeżeli nie udało nam się nigdzie odszukać dokumentów, wówczas możemy powołać świadków. Składamy pisemne oświadczenie, że nie mamy stosownych dokumentów, wyjaśniając tego przyczynę i dołączamy zeznania świadków, którzy z nami pracowali. Muszą oni poświadczyć, jaką wykonywaliśmy pracę, kiedy to było, jakie stanowisko zajmowaliśmy, czy pracowaliśmy na cały etat, przez ile godzin, czy byliśmy ubezpieczeni itp. Świadkowie takie zeznania mogą także złożyć ustnie w ZUS-ie, co zostanie zaprotokołowane.
ZUS akceptuje zeznania świadków tylko wtedy, gdy dotyczy to m.in: okresów zatrudnienia przypadających przed 15.11. 1991, okresów zatrudnienia pracowników młodocianych przed 1.01.1975, robotników przymusowych w hitlerowskich Niemczech (do 31.12. 1945) i b. ZSRR (do 31.12. 1956) oraz okresów zatrudniania osób, których dokumenty zostały zniszczone przez powódź w 1997 r.
ZLIKWIDUJMY OKRESY ZEROWE
Do niedawna było tak, że jeżeli nie udało nam się udowodnić wysokości zarobków, bo np. zostały zlikwidowane dokumenty płac z naszego zakładu pracy lub nie mogliśmy ich odnaleźć, ZUS nie brał tego okresu pracy pod uwagę przy ustalaniu wysokości świadczenia. Owszem, zaliczał nam staż pracy, ale traktował nasze zarobki jako tzw. przychód zerowy. I nic nie doliczano do emerytury. Od stycznia 2009 roku to się zmieniło. ZUS przyjmuje do wyliczeń wysokość płacy minimalnej, jaka w tamtym okresie obowiązywała. Nie jest to dużo, ale zawsze to lepsze niż mieć „zerowe okresy”.
Sami musimy wystąpić z wnioskiem o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem płacy minimalnej. Wniosek składamy do oddziału ZUS, który wypłaca świadczenia.
SPRAWDŹMY, CZY NIE PRZYSŁUGUJĄ NAM DODATKI
Jest ich kilkanaście. Może należy się nam dodatek kombatancki? Jest on przyznawany osobom represjonowanym w latach II wojny światowej. A może przysługuje nam dodatek kompensacyjny przeznaczony dla osób represjonowanych przez władze komunistyczne po 1945 roku, np. internowanym w stanie wojennym? Warto sprawdzić, czy nie przysługuje dodatek za tajne nauczanie, dla deportowanych do pracy przymusowej na terenach hitlerowskich Niemiec i byłego ZSRR lub dla by- łych żołnierzy górników. Najpowszechniejszy jest jednak dodatek pielęgnacyjny przyznawany z automatu przez ZUS osobom, które ukończyły 75. rok życia lub nawet wcześniej, jeżeli mają one orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Pamiętajmy: Jeśli jako osoby niepełnosprawne pobieramy z gminy zasiłek pielęgnacyjny, a po ukończeniu przez nas 75 lat ZUS przyzna nam dodatek pielęgnacyjny, z jednego z nich musimy zrezygnować. Nie można bowiem pobierać jednocześnie zasiłku i dodatku pielęgnacyjnego.
Kwota bazowa - to przeciętne miesięczne wynagrodzenie pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne w poprzednim roku kalendarzowym. Jest ustalana co roku. Obecnie wynosi ona 2716,71 zł. Służy do obliczania części socjalnej emerytury oraz tzw. podstawy wymiaru.
Podstawa wymiaru - to nasze zarobki z 20 dowolnie wybranych lat z całego czasu naszej pracy lub 10 kolejnych wybranych z ostatnich 20 lat naszej pracy. Dolicza się do tego różnego rodzaju zasiłki, np. chorobowy i opiekuńczy, oraz świadczenia, np. rehabilitacyjne czy wyrównawcze. Podstawę wymiaru liczy się, mnożąc kwotę bazową przez tzw. wskaźnik wysokości podstawy wymiaru.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru - to stosunek sumy naszych zarobków do przeciętnego wynagrodzenia jakie było w latach, z których liczy się naszą emeryturę. Podawany jest on w procentach.