Byłam silna. Za siebie i za córkę. Zaciskałam zęby, gdy wyła pod moimi drzwiami, ale jej nie wpuściłam. Miałam nadzieję, że ją uratuję.
Uważam, że świat napędza niesprawiedliwość. Jednym wiedzie się dobrze, innym źle, i nie ma na to żadnej reguły. Nie możesz powiedzieć – będę robił tak i tak, będę myślał tak i tak, i to zapewni mi spokój duszy oraz bezpieczeństwo materialne. Nie – recepta na zadowolenie, która sprawdziła się u jednego, u innego nie działa. Coś, co doprowadziło do zguby jedną osobę, inną wynosi na szczyt.
– Nie może pani nieustająco wybaczać swojej córce – powiedział mi profesor T., który ma wielkie osiągnięcia w wyciąganiu ludzi z uzależnień. – Ona może przyrzekać, że już więcej nie weźmie, i nawet będzie tego chciała, ale narkotyk jest od niej silniejszy. Doskonale o tym wiem. Maja zaczęła brać w trzeciej klasie liceum. Zaczęła od dopalaczy, potem amfetamina, kokaina. Dowiedziałam się o tym przed maturą, gdy przyłapałam ją na podkręcaniu się amfą. Nie mogłam uwierzyć, że moja grzeczna dziewczynka bierze.
Przecież miała być pisarką, dziennikarką, gwiazdą telewizji
– Ty i te twoje rojenia! – krzyczała mi wtedy w twarz. – Nigdy nie spytałaś, kim ja chcę być, jakie mam marzenia, co chcę zrobić ze swoim życiem. Mam wrażenie, że wtedy wcale nie wsłuchiwałam się w jej słowa. No bo co może wiedzieć o życiu niespełna dziewiętnastoletnia dziewczyna, prawda? To rodzice wiedzą, jak ustawić dziecku życie. Dla mnie najważniejsze było co innego – skąd wzięła pieniądze na narkotyki.
– Skąd? – Maja zmrużyła oczy. – Dawałam dupy.
Stąd. Nie uwierzyłam. Nie chciałam uwierzyć. Bo to by znaczyło, że mój mąż miał rację.
– Widzisz tylko to, co chcesz widzieć. To dotyczy mnie, Majki i całego świata. Nie chcesz widzieć prawdy, bo to by znaczyło, że życie przestanie być wygodne, a ty zaczniesz się martwić. A przecież ty nie lubisz się martwić.
To prawda. Nie lubiłam się martwić
Zamykałam więc oczy na każdą niewygodną prawdę. Na to, że mąż ma problemy z sercem i nie wolno mu pracować ponad siły. Na to, że moja córka jest narkomanką… Ale pewnego dnia nie było już możliwe, bym zamiatała problemy pod dywan. Mąż zmarł na serce, a córka nie zdała matury. Pobudka była bolesna.
Zrozumiałam, że wreszcie czas stać się taką matką, jaką myślałam, że jestem. Zaczęłam nawiązywać kontakt ze swoją córką. Nie było łatwo. Była nieufna, wrogo nastawiona, nie mogła uwierzyć, że się zmieniłam. A ja tak bardzo chciałam ją przekonać, że to prawda, że stałam się najbardziej rozumiejącą matką wszechświata.
Myślę, że prowadziło mnie także poczucie winy. Uznałam, że to ja wepchnęłam Maję w objęcia nałogu – moje wymagania, moja ślepota, i w gruncie rzeczy moja obojętność. I pogarda. Uważałam, że ja wiem najlepiej, i nikt nie ma prawa do własnego zdania. To właśnie jest pogarda.
Przez kilka kolejnych lat próbowałam udowodnić Mai, że moja miłość jest szczera. I tak jak kiedyś nie pozwalałam jej na nic – teraz pozwalałam na wszystko. Tłumaczyłam jej każde zachowanie. Płaciłam krocie za kolejne odwyki – i tylko płakałam razem z nią, gdy znów wpadała w ciąg.
– Kochanie – błagałam. – Przestań. Masz 22 lata, przed sobą całe życie, mnóstwo szans.
– Obiecuję – mówiła. – To ostatni raz. Pozwól mi ostatni raz… Maja staczała się, a ja byłam bezradna. I wtedy dowiedziałam się o profesorze T., który już wielu młodych narkomanów wyciągnął z uzależnienia. Prawdziwy cudotwórca. To właśnie on powiedział, że muszę postawić tamę.
– Dopóki ona będzie wiedziała, że ma dokąd pójść, że jest miejsce, gdzie zawsze ją odratują, zrozumieją, wybaczą, nigdy tak naprawdę nie odstawi narkotyków – powiedział.
– W pewnym momencie trzeba powiedzieć dosyć i zatrzasnąć przed nią drzwi.
– Ale to moja córka… – patrzyłam na niego wstrząśnięta. – To przeze mnie!
– Proszę pani, dziś ważne jest tylko to, kto jest winien, że wciąż bierze. Dał mi książkę do przeczytania. Tam były historie rodzin, które walczyły z nałogami swoich bliskich – narkomanią, alkoholizmem, hazardem i innymi. Wynikało z nich jasno, że współczucie i pomoc uzależnionym, którzy tak naprawdę nie chcą rzucić nałogu, tylko pogarszały sprawę. Oni czuli się usprawiedliwieni.
Natomiast przecięcie wszelkich więzów i pozostawienie nałogowców samym sobie wywoływało w końcu wstrząs, który sprawiał, że wreszcie chcieli coś ze sobą zrobić. Profesor T. skontaktował mnie nawet z kobietą, Katarzyną, która przeszła to samo, co ja. Spotkaliśmy się w kawiarni – ja, ona i jej trzydziestoletni syn, Tadek, od siedmiu lat czysty.
– Musi pani to zrobić – powiedziała Katarzyna z mocą i spojrzała z dumą na syna. – Walczyłam trzy lata, kiedy wreszcie wytłumaczono mi, że robię synowi najgorszą krzywdę. Więc zamknęłam drzwi. Bałam się, ale profesor miał rację. Popatrzyłam na Tadeusza. Skinął poważnie głową.
– Musi pani zrozumieć, że narkoman jest jak człowiek opętany – powiedział cicho. – Siedzi w nim demon, który mówi mu, co ma robić, i co myśleć. A to sprowadza się do jednego – wziąć kolejną działkę. Jeśli tego nie zrobisz, on cię karze – bólem, nieustannym głodem ciała i duszy. I naprawdę potrzeba ogromnego wysiłku woli, by go pokonać. I proszę mi wierzyć, wizja sukcesów, spokoju, szczęścia i normalności nie jest dla uzależnionego wystarczająco wysoką nagrodą, by obudziła się w nim wola.
To może być miłość lub strach. Mnie obudził strach.
Gdy cała rodzina się ode mnie odwróciła, nie miałem gdzie spać, co jeść. Nie powiem pani, co robiłem, żeby zdobyć kolejne dawki – w oczach młodego mężczyzny przesunął się cień. – Nie jestem z tego dumny – dodał po chwili. – Ale pewnego dnia, wiele miesięcy po tym, jak stałem pod zamkniętymi drzwiami domu rodziców i błagałem, żądałem, żeby mnie wpuścili, a oni milczeli, dotarło do mnie, co robię.
Mieszkałem już wtedy w ruderze, z innymi takimi jak ja, spałem w barłogu. Obudziłem się, a moją pierwszą myślą było, że muszę poszukać kogoś, kto da mi kokę. I wtedy zobaczyłem, że jeden z tych, co ze mną mieszkał, umarł. Patrzyłem na jego otwarte oczy, usta, dostrzegłem jego wynędzniałe ciało. Rozejrzałem się wokół, i nagle dopadł mnie strach – że jeśli czegoś ze sobą nie zrobię, umrę jak on, sam, bez pomocy. W wieku 24 lat.
Strach był tak wielki, że wystarczył, by pokonać wolę demona. Zgłosiłem się na odwyk.
– Wrócił do domu dopiero trzy miesiące później – powiedziała jego matka. – Gdy był czysty.
Patrzyłam na mężczyznę i wiedziałam, że muszę zrobić to samo. Więc gdy Maja po raz kolejny złamała słowo i przyszła na głodzie, by się wykąpać, zjeść i dostać pieniądze na kolejną działkę, nie wpuściłam jej do domu. Powiedziałam, że przyjmę ją, jak przyjdzie czysta, po odwyku.
Takie jest życie? Co to za gadanie?!
Zmieniła się w furię.
– To wszystko twoja wina! – wrzeszczała. – Ty mnie do tego pchałaś, a teraz umywasz ręce? Nienawidzę cię! Och, wyzywała mnie od najgorszych, używała słów, których nigdy wcześniej nie słyszałam – plugawych. Ale musiałam być silna. Stałam oparta plecami o drzwi wejściowe i płakałam z pięścią wciśniętą w usta. Modliłam się do wszystkich bóstw tego świata, by to się udało.
Nie otworzyłam wtedy drzwi, jak i nie otworzyłam kilka następnych razy, gdy się dobijała. Nie odbierałam telefonów. Gdy, wynędzniała, stanęła pod moją pracą, ominęłam ją, jakbym jej nie znała, choć moje serce krwawiło. Nie mogłam jeść, spać, schudłam w trzy miesiące 10 kilo, postarzałam się o dekadę. Ale profesor T., do którego chodziłam co tydzień, utrzymywał mnie w tej decyzji.
– Musi być pani silna, za siebie i za córkę – mówił. Byłam silna. Prawie rok. Aż pewnego dnia siedziałam przy kolacji, za oknem trzaskał mróz, księżyc w pełni stał wysoko na bezchmurnym niebie. Patrzyłam w okno, jedzenie leżało nietknięte na talerzu. I nagle po prostu wstałam i poszłam szukać córki. Nie byłam w stanie zrobić niczego innego.
Szukałam jej dwa dni – nie wracając do domu, nie śpiąc
Chodziłam po melinach, pytałam, płaciłam. I w końcu ktoś wskazał mi miejsce, gdzie mogła być. Jakiś squat na granicy miasta. Zdążyłam w ostatniej chwili – leżała w barłogu, półnaga, brudna, wymarznięta, umierająca z przedawkowania. Obok niej spał brudny facet z opuszczonymi spodniami. Nawet nie chciałam myśleć, co to znaczy. Tylko to mogło mnie uratować przed załamaniem.
Karetka zawiozła Maję do szpitala, lekarze zaczęli ją ratować… ale było za późno. Moja córka zmarła. Gdybym jej nie odszukała, nawet bym nie wiedziała, co się z nią stało! Profesor T. powiedział tylko:
– Cóż, zdarza się i tak. Najwyraźniej nie miała w sobie woli.
– Ale tego pan w swojej książce nie napisał – krzyczałam. – Nie powiedział pan słowa o tym, jak rozpoznać, komu może się udać, a komu nie.
– Tego nikt nie wie – odparł. – Takie jest życie. Ale pani spróbowała…
– Bzdury – płakałam. – Gdybym jej nie odrzuciła, wciąż by żyła. Zaopiekowałabym się nią. Miałaby dokąd wrócić, żyłaby jak człowiek, nie jak zwierzę! I może pewnego dnia coś by się wydarzyło, mężczyzna, dziecko, Bóg… Dlaczego innym się udało, a jej nie? Dlaczego mnie się nie udało? Milczał. Cóż mógł powiedzieć. Że świat jest niesprawiedliwy i nikt nie wie, jakie działanie gwarantuje korzystny skutek? To już sama wiem.
Czytaj także:
„Nasz syn ma firmę budowlaną. Wstyd nam we wsi, bo wyzyskuje ludzi, zatrudnia na czarno bez umowy i ubezpieczenia”
„Czułem się jak król życia. Piłem, ćpałem, zmarnowałem karierę i zniszczyłem małżeństwo. Zawiodłem też córki”
„Przyjaciółka dała się omamić narcyzowi i teraz płacze mi w ramię. Uwiódł ją, a potem szybko zajął się kolejną pięknością"
