Świerk pospolity (Picea abies) to jedyny w Polsce rodzimy świerk rosnący dziko. Jak sama nazwa wskazuje, jest wyjątkowo popularny, a przypominamy sobie o nim zwykle w grudniu, kiedy czeka nas wybór choinki na Boże Narodzenie.
Na skróty:
- Jak wygląda świerk pospolity
- Świerk pospolity - uprawa i pielęgnacja
- Choroby i szkodniki świerka
- Kupujemy świerk na Boże Narodzenie
Jak wygląda świerk pospolity?
Świerk pospolity kryje się pod postacią wielu odmian, często tak różnych, że trudno podejrzewać, że wciąż jest to ten sam świerk pospolity. Inne nazwy to świerk europejski, świerk norweski, świerk zwyczajny.
Najogólniej rzecz ujmując, cechuje go zwykle regularny, wąski stożkowy pokrój i dosyć cienkie gałązki. Kora ma barwę czerwonobrązową. Wytwarza szyszki długie zwisające, przypominające cygara.
Posiada krótkie igły (o długości 1 - 3 cm), ciemnozielone, kłujące. Drzewo intensywnie pachnie i jest długowieczne.
Jak szybko rośnie świerk pospolity
Świerk pospolity (w zależności od odmiany) może dorastać do 50 metrów wysokości. Nie rośnie tak szybko jak rekordzista świerk serbski, za to średni przyrost roczny świerka pospolitego zamyka się w przedziale 25 - 80 cm.
Intensywniej przyrasta pęd szczytowy - boczne wolniej. Przyrosty są dobrze widoczne z uwagi na swój jaskrawozielony kolor.
Na początku rośnie bardzo wolno (w 5 lat dorasta najwyżej do 40 cm wysokości), w następnych latach przyspiesza.
Odmiany świerka pospolitego
Istnieje wiele odmian świerka pospolitego, które liczone są w setkach. Warto wymienić kilka z nich:
- Aurea - drzewo o gęstych gałęziach z charakterystycznie żółtawymi igłami;
- Viminalis - osiaga imponujące rozmiary, cechują ją nawet 3-metrowe pędy;
- Virgata - nietypowa, o luźnym pokroju, z wężowatymi, prawie nierozgałęzionymi pędami;
- Nidiformis - karłowa odmiana która rośnie bardzo wolno, po 10 latach osiąga zaledwie 40 cm;
- Procumbens - odmiana karłowa cechująca się wolnym tempem wzrostu, o ciekawym płożącym pokroju.
Uprawa i pielęgnacja świerka pospolitego
Świerk pospolity nie jest zbyt wymagający jeśli chodzi o warunki glebowe czy stanowisko, jednak niezbyt dobrze znosi suszę i miejskie zanieczyszczenia, w tym kurz.
Jak każdy świerk lubi stanowiska słoneczne, jednak może dobrze rosnąć nawet w cieniu innych drzew. Najlepiej radzi sobie w glebie gliniastej i piaszczysto-gliniastej, przy czym zakwasza glebę, w której rośnie.
Świerk pospolity łatwo się rozmnaża.
Czy świerk pospolity trzeba okrywać na zimę
Świerk ten doskonale radzi sobie zimą, jest odporny na siarczyste mrozy, dlatego nie potrzebuje ochrony w postaci okrywania na zimę.
Jak sadzić świerk pospolity
Jeśli planujesz posadzić świerk pospolity w swoim ogrodzie, wybierz sadzonki jednej z odmian karłowych (dla małych ogrodów) lub roślinę dorastającą do większej wysokości - świerk pospolity dobrze sprawdza się w roli żywej ściany, chroniącej wybraną część ogrodu lub konkretne rośliny od wiatru.
Świerk można sadzić od wiosny do jesieni, najlepszym wyborem będzie jesień przed przymrozkami.
Sadząc roślinę do gruntu wykop dół o objętości 2 razy większej niż bryła korzeniowa sadzonki. Po włożeniu sadzonki zasyp ziemią, następnie ziemię wokół drzewka należy udeptać i obficie podlać.
Jak ciąć świerk pospolity
Najlepszym czasem na cięcie świerka pospolitego jest kwiecień, maj i czerwiec. Drzewo dobrze znosi cięcie, a miejsc po cięciu nie trzeba zabezpieczać.
Świerk pospolity formowany na żywopłot można ciąć częściej, drzewa rosnące pojedynczo nie muszą być przycinane co roku, a jedynie w miarę potrzeb. Wiosną warto zrobić przegląd pędów i wykonać cięcia sanitarne, jeśli tego wymaga.
Świerk pospolity - nawożenie
Jeśli zależy ci na dobrej kondycji drzewa, szybkim tempie wzrostu i ładnym wyglądzie igieł, stosuj wieloskładnikowe nawozy (wiosną i jesienią) lub nawozy o przedłużonym działaniu - te stopniowo uwalniają składniki pokarmowe, dlatego stosujemy je raz na sezon.
Świerk pospolity - szkodniki i choroby
Jeśli świerk zaczyna schnąć, niekoniecznie przyczyną jego złej kondycji jest choroba lub działanie szkodnika. Może reagować tak na smog.
Przebarwienia na igłach i gubienie igieł może być spowodowane suszą. Z drugiej strony - świerk nie toleruje także zalegającej wody. W przypadku wątpliwości co do przyczyny, można przeprowadzić analizę gleby. Prawdopodobne jest, że będzie trzeba zasilić roślinę siarczanem magnezu.
Ochojnik - szkodnik drzew iglastych
Jeżeli natomiast na pędach zauważysz galasy (nibyszyszki), należy je bezwzględnie zrywać. Są to narośle, w których samica ochojnika składa jaja. Młode formy tego szkodnika rosną tam i żerują. Galasy mogą mieć barwę kremową, jasnozieloną lub fioletową.
fot. Adobe stock
Nibyszyszki mogą być zlokalizowane zarówno na końcach pędów jak i u podstawy.
Ochojniki najlepiej zwalczać wczesną wiosną wykonując oprysk.
Osutka - plamistość igieł świerka
Chorobą, która może dokuczać świerkom jest także dosyć popularna osutka, czyli plamistość igieł świerka. Z początku można zauważyć niewielkie żółte plamy, które z czasem powiększają się i zmieniają kolor na brązowy, a następnie czernieją.
W starciu z osutką poszczególne pędy drzewa będą zamierać, dlatego konieczne może być wykonanie oprysku.
Fytoftoroza
Choroby grzybowe mogą porazić także to drzewo. W przypadku fytoftorozy należy nie tylko usunąć drzewo, lecz także odkazić miejsce, w którym rosło za pomocą środka grzybobójczego.
Warto działać szybko - fytoftoroza łatwo infekuje rośliny rosnące w sąsiedztwie.
Czy warto kupić świerk na Boże Narodzenie?
Świerk i jodła kaukaska są przez nas wybierane najczęściej. Można zdecydować się na drzewko cięte lub w donicy. Cena jodły kaukaskiej jest bardzo wysoka, poza tym nie pachnie ona tak intensywnie jak świerk.
Aby dokonać dobrego wyboru, zwróć uwagę na wady i zalety świerka pospolitego w roli świątecznej choinki.
Zalety choinki świerkowej:
- intensywny, żywiczny zapach,
- niska cena,
- ładny, regularny pokrój.
Wybierając żywy świerk na choinkę dokonuj zakupu za dnia. Tylko wtedy będziesz mieć możliwość stwierdzić, czy drzewko ma symetrycznie ułożone gałązki i czy nie posiada uszkodzeń.
Wady choinki ze świerka pospolitego:
- szybko gubi igły,
- ma dosyć cienkie gałązki,
- kłuje.
Choinka ze świerka pospolitego szybko zrzuca igły - postoi od 1 do 3 tygodni. Jeśli zależy ci na świerku który wytrzyma dłużej wybierz świerk srebrny kłujący.
Ceny choinek w donicach są droższe niż drzewka cięte, jednak na wiosnę możesz zasadzić je ogrodzie (o ile przeżyją wystawienie na dwór).
Wciąż nie wiesz, jakie drzewo iglaste zasadzić w ogrodzie? Sprawdź nasze propozycje:
Jodła koreańska - czy warto zasadzić ją w ogrodzie?Daglezja - iglaste drzewo do dużego ogrodu
