Ciemiernik jest pięknie kwitnącą byliną, która potrafi zdobić domy i ogrody nawet zimą. Najczęściej jednak wypuszcza kwiaty od końcówki lutego aż do kwietnia lub maja. W zależności od odmiany termin kwitnienia będzie inny. Zobacz, jak dbać o tę piękną roślinę i w jaki sposób skutecznie ją hodować.
Spis treści:
- Ciemiernik: odmiany
- Ciemiernik: uprawa
- Co zrobić z ciemiernikiem po przekwitnięciu?
- Rozmnażanie ciemiernika
- Ciemiernik: sadzonki. Gdzie kupić?
Ciemiernik: odmiany
Istnieje naprawdę wiele odmian ciemiernika. Różnią się one od siebie nie tylko kolorem kwiatów, ale także rozmiarem, kształtem oraz terminem kwitnienia. Możesz często spotkać się z określeniem "ciemiernik ogrodowy", ale on sam w sobie nie jest osobną odmianą, a jedynie mieszanką kilku różnych rodzajów. Zwykle ciemierniki ogrodowe są tworzone przez hodowców.
Wybór odmiany ciemiernika jest bardzo ważny, bo nie wszystkie w nich przyjmą się w każdych warunkach. Mniejsze ciemierniki będą świetne do doniczki albo jako dekoracyjna roślina na skalniak, a te większe z powodzeniem możesz posadzić w ogrodzie.
Ciemiernik biały
Ciemiernik biały (helleborus niger) to najbardziej popularna i najczęściej dostępna w sklepach i hodowlach odmiana. To zimozielona, mrozoodporna odmiana, która osiąga maksymalnie 40 cm wysokości. Posiada głębokozielone, rozłożyste liście oraz duże białe kwiaty z żółtymi środkami wypełnionymi pręcikami.
Ciemiernik biały lubi półcieniste stanowiska, osłonięte od wiatru. Dobrze rośnie w żyznej i przepuszczalnej glebie, lekko próchniczej. Możesz wysadzać go do ogrodu przez cały rok, ale ziemia nie może być przemarznięta.
fot. Ciemiernik odmiany/Adobe Stock, Natalia Greeske
Ciemiernik wschodni (orientalny)
Ciemiernik wschodni (helleborus orientalis), inaczej nazywana różą wielkopostną, to piękna i dekoracyjna bylina o kępiastej formie i niezwykłych ozdobnych kwiatach. Potrafi wybić się spod śniegu już na przełomie stycznia i lutego, choć najczęściej zakwita w marcu lub kwietniu.
Wzrasta do 50 cm wysokości i posiada dekoracyjne kwiaty, zwykle różowe, czerwone lub żółte, rzadziej czysto białe. Zdecydowanie lubi rosnąć w grupie i ceni sobie półcień - dobrze będzie się czuć w zaciemnionych częściach skalniaka oraz pod drzewami. Potrzebuje przepuszczalnej, stale wilgotnej gleby.
Ciemiernik korsykański
Ciemiernik korsykański (helleborus argutifolius) to ciekawa odmiana, wśród której najczęściej wybierane do ogrodu są "green dwarf" oraz "silver lace". Posiada jasnozielone liście oraz bardzo zbliżone barwą kwiaty. Choć pochodzi z okolic Korsyki i Sardynii, czyli rejonów raczej ciepłych i słonecznych, sam preferuje raczej stanowiska półcieniste i niezbyt toleruje mocne, bezpośrednie nasłonecznienie.
Lubi rosnąć przez lata w jednym miejscu, więc nie przesadzaj go jeśli nie musisz. Mocno rozwinięty system korzeniowy ciemiernika można łatwo uszkodzić podczas przenoszenia na inne miejsce.
fot. Ciemiernik korsykański/Adobe Stock, Stefan Wolbring/Wirestock Creators
Ciemiernik czerwony
Ciemiernik czerwony (helleborus purpurascens) to kolejna ciekawa odmiana tego gatunku. Posiada dekoracyjne, duże, skórzaste kwiaty. Może być uprawiany w donicy, jak i ogrodzie. Sadzi się go zwykle wczesną wiosną.
Zwykle dorasta do 30 cm i - podobnie jak inne odmiany - preferuje półcieniste lub nawet cieniste stanowisko. Ciemne kwiaty łatwo ulegają uszkodzeniu przy bezpośrednim nasłonecznieniu. Najlepiej rośnie w podłożu gliniastym, wapiennym i stale wilgotnym, ale nie przelanym.
Ciemiernik czarny
Ciemiernik czarny nie jest samodzielną odmianą, a jedynie "odnogą" odmiany wschodniej. Występuje często pod nazwą "double black" lub "black beauty". Posiada ciemnozielone, rozłożyste liście oraz ciekawe, bardzo ciemne kwiaty, które mogą przybierać barwę czarną, granatową lub burgundową.
Lubi rosnąć w grupach i świetnie czuje się w stanowiskach zacienionych. Możesz uprawiać go w donicy, ale musi być ona dość głęboka ze względu na mocny system korzeniowy ciemiernika.
Ciemiernik: uprawa
Większość ciemierników lubi glebę żyzną, próchniczą, czasem wapienną i glinianą. Bardzo ważne jest jednak, aby podłoże było stale wilgotne - ciemiernik w ogóle nie toleruje przesuszenia. Jeśli chodzi o stanowisko, powinno być półcieniste lub całkowicie zacienione i stanowczo osłonięte od wiatru.
Ciemiernik wymaga nawożenia raz w roku, wczesną wiosną. Najlepiej wykorzystać uniwersalne mieszanki wieloskładnikowe w płynie. Choć jest to roślina odporna na niskie temperatury i teoretycznie mrozoodporna, podczas naprawdę srogich zim może wymagać otulenia agrowłókniną. Możesz także zimą podlewać ciemierniki letnią wodą.
Ponieważ ciemiernik ma mocno rozwinięty, ale bardzo delikatny system korzeniowy, nie poleca się przesadzania go ani nawet usuwania chwastów dookoła niego. Jeśli musisz się za to zabrać, rób to bardzo ostrożnie, aby nie naruszyć drobnych, wrażliwych korzeni.
Ciemiernik w ogrodzie
Ciemiernik można uprawiać w ogrodzie w zasadzie bez ograniczeń co do uprawy. Musisz jedynie upewnić się, że jest to bylina mrozoodporna i sprawdzić, kiedy najlepiej jest ją wysadzić do gruntu. Najczęściej będzie to wczesna wiosna. Sadzonki, które dostaniesz w sklepach i hurtowniach ogrodniczych, są raczej niewielkie, a roślina będzie potrzebować 2-3 lat, żeby w pełni się rozkrzewić.
Ciemiernik w doniczce
Małe odmiany ciemiernika możesz także uprawiać w doniczce. Pamiętaj jednak, aby była ona dość głęboka. Lepiej też, aby miała średnicę przynajmniej 25 cm. Ciemiernik przyjmie się też w skrzyni i sprawdzi jako całoroczna roślina na balkon.
fot. Ciemiernik uprawa/Adobe Stock, Natalia Greeske
Co zrobić z ciemiernikiem po przekwitnięciu?
Ciemiernik co prawda nie wymaga przycinania, ale usuwanie przekwitłych kwiatostanów nie tylko poprawi kwitnienie, ale też ochroni roślinę przed ewentualnymi chorobami grzybiczymi. Kwiaty usuwaj od razu po kwitnieniu, a więc wiosną lub pod koniec zimy.
Suche pędy oraz kwiatostany przytnij ostrym sekatorem. Nie obrywaj ich, bo możesz w ten sposób uszkodzić delikatne łodygi. Kiedy usuniesz wszystkie suche partie, zostaw ciemiernik w spokoju, niech przejdzie w stan spoczynku.
Dlaczego ciemiernik marnieje?
Ciemiernik to mało wymagająca roślina, ale czasem może zmarnieć. Wówczas liście stają się oklapłe, roślina robi się smutna i o wiele gorzej kwitnie. W takiej sytuacji przede wszystkim przyjrzyj się, czy ma dobre warunki glebowe, czyli żyzne, przepuszczalne i próchnicze podłoże. Sprawdź też, czy nie jest wystawiona na działanie bezpośredniego nasłonecznienia.
Najczęstszą przyczyną marnienia ciemiernika jest jednak jego przesuszenie. Choć roślina ta wymaga tylko delikatnego podlewania, to musi być ono regularne. Ciemiernik musi mieć stale wilgotne podłoże i nie toleruje nawet krótkich okresów suszy.
fot. Ciemiernik po przekwitnięciu/Adobe Stock, YukiK
Rozmnażanie ciemiernika
Ciemiernik możesz rozmnażać na dwa sposoby. Pierwszy z nich to podział bryły korzeniowej. Roślinę należy wysadzić, podzielić na mniejsze partie a następnie włożyć każdą z nich do donicy. Powinna tam spędzić minimum kilka miesięcy, a najlepiej rok w odpowiednich warunkach. Przez ten czas "nowy" ciemiernik zawiąże mocny system korzeniowy i będzie mógł z powodzeniem przyjąć się w gruncie.
Najlepiej zabrać się za to wiosną, po kwitnieniu. Najczęściej robi się to na przełomie kwietnia i maja.
Możesz także rozmnożyć ciemiernik z nasion. Wysiej je jesienią, aby mogły wypuścić pędy na wiosną. Pamiętaj jednak, że nie zakwitną od razu. Często nasiona będą potrzebować 2-3 lat, aby wysadzony z nich ciemiernik wypuścił kwiaty.
Ciemiernik: sadzonki. Gdzie kupić?
Sadzonki ciemiernika znajdziesz w większości sklepów ogrodniczych, zarówno tych stacjonarnych, jak i internetowych. Szukaj ich także w hurtowniach - tam dostaniesz na pewno wiele ciekawych odmian. Sezon sprzedaży ciemierników przypada na zimę i wczesną wiosnę, ale można je także znaleźć na początku jesieni.
Cena ciemiernika zaczyna się już od 20 zł i może wynosić nawet ponad 100 złotych. Wszystko zależy od odmiany oraz wielkości sadzonki.
Czytaj także:
Amarylis: pielęgnacja i uprawa
Kalendarz biodynamiczny
Gnojówka z pokrzywy: uniwersalny nawóz
