Skalniaki, czyli ozdobna część ogrodu z kamieniami i roślinami, jest jednym z najpiękniejszych elementów architektury krajobrazu, który może przypominać fragment naturalnego, górskiego krajobrazu. Ich tradycja sięga ponad tysiąc lat wstecz, szczególnie w kulturze chińskiej, gdzie ogrody skalne były elementem filozofii i sztuki. W Europie pojawiły się w XVII wieku, gdy przyjęliśmy tę sztukę od Chińczyków.
Aby zrobić skalniak w ogrodzie, wystarczy kilkanaście kamieni, 2–3 wiaderka żwiru, parę worków ziemi, opcjonalnie kilka wiaderek żwirku i kilka roślin kojarzących się ze skalistym krajobrazem. Obecnie buduje się też skalniaki z solidnych i estetycznych materiałów brukowych, które idealnie udają strukturę i wygląd kamienia naturalnego.
Spis treści:
- Czym są skalniaki?
- Jak zaprojektować skalniak?
- Idealne miejsce dla skalniaka
- Jak zrobić skalniak krok po kroku?
- Jakie kamienie wybrać na skalniak?
- Rośliny na skalniak
Czym są skalniaki?
Skalniak to miniaturowy ogród skalny, który może być stworzony nawet na niewielkiej przestrzeni. Składa się z kamieni, ziemi oraz roślin, które naturalnie występują w górskich rejonach. Jego celem jest stworzenie namiastki górskiego krajobrazu w przydomowym ogrodzie.
Skalniaki mogą mieć różne formy - od dużych, rozległych struktur, aż po małe, kompaktowe aranżacje, które doskonale sprawdzą się na tarasach czy w donicach.
Skalniak nie tylko dodaje uroku każdemu ogrodowi, ale także jest funkcjonalnym elementem, który można wykorzystać na różne sposoby. Może pełnić rolę ścieżki, ozdoby tarasu, czy nawet wejścia do domu.
Skalniak w formie ścieżki, z roślinami posadzonymi między kamieniami, prowadzącej do altany lub innych części ogrodu, tworzy niezwykle malowniczy efekt.
fot. Skalniak w ogrodzie/Adobe Stock, K.-U. Häßler
Jak zaprojektować skalniak?
Dobrze zaprojektowany skalniak powinien być przemyślany zarówno pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym. Możesz np. narysować na kartce schematyczny plan ogrodowego skalniaka - jego kształt, rozmieszczenie dużych kamieni i roślin. Pamiętaj, że powinien on być nieregularny i niesymetryczny, aby maksymalnie przypominać te spotykane w naturze.
Unikaj więc geometrycznych kształtów, takich jak kwadrat czy prostokąt. Rozmieść kamienie w sposób naturalny, tworząc różnorodne poziomy i półki, na których posadzisz rośliny.
Skalniak najlepiej prezentuje się na nasłonecznionych, dobrze wyeksponowanych miejscach, takich jak nasypy, skarpy, czy w pobliżu tarasów. Unikaj miejsc zbyt zacienionych, gdyż większość roślin skalnych potrzebuje dużo światła.
Planując miejsce dla poszczególnych roślin, zarezerwuj je przede wszystkim dla płożących się iglaków - najlepsze będą obrzeża, bo gdyby rosły w środku, szybko zdominowałyby inne drobniejsze rośliny.
Idealne miejsce dla skalniaka
Środek ogrodu jest reprezentacyjny, ale nie zawsze warto robić skalniak na środku. Sprawdza się to w dużym ogrodzie, gdzie można go otoczyć malowniczymi ścieżkami. W małym i średnim ogrodzie lepiej zrobić skalniak trochę z boku.
Miejsce powinno być dość słoneczne, bo większość roślin na skalniaki lub światło. Jeśli przydomowe skalniaki są w cieniu, wtedy wybór roślin kwitnących, które mogą tam rosnąć, jest mocno ograniczony.
- Na nasypie. Skalniak może być częścią nasypu lub suchego strumienia.
- Na skarpie. Ładnie wygląda na skarpie lub przy murku.
- Przy schodach prowadzących do domu. To ciekawy pomysł na uatrakcyjnienie wejścia.
- Przy tarasie. Dobrym miejscem jest bezpośrednie sąsiedztwo tarasu lub altany.
- Skalniak w formie ścieżki. Może też mieć formę kamiennej ścieżki prowadzącej np. z domu do altany. Wystarczy, że między kamieniami posadzisz niskie rośliny.
Jak zrobić skalniak: krok po kroku
Gdy wiesz już, jaki kształt będzie miał skalniak i jakie wymiary, to teraz czas na pracę.
- Wykop wierzchnią warstwę ziemi, aby powstało zagłębienie - wystarczy 10 cm.
- Aby skalniak funkcjonował prawidłowo, szczególnie na glebach gliniastych, warto zadbać o drenaż. Na dnie zagłębienia ułóż warstwę żwiru, który zapewni odpowiedni odpływ wody.
- Wsyp drobne kamyki i gruby żwir, jeśli gleba jest gliniasta, mało przepuszczalna. A jeśli jest przepuszczalna, taki drenaż nie jest potrzebny.
- Obłóż obwód sporymi kamieniami, tworząc rodzaj niskiej ściany czy obwódki.
- Nasyp do środka nasyp ziemi uniwersalnej lub innej ogrodowej (z czubkiem), aby powstała mała górka. Podlej.
- Ułóż na górce jeszcze kilka kamieni. Podlewaj codziennie, czekając, aż ziemia osiądzie. Trwa to do dwóch tygodni.
- Dosyp trochę ziemi, gdy górka zbyt mocno się spłaszczy.
- Posadź rośliny. Budowę skalniaka kończy sadzenie roślin. Nie może ich być zbyt dużo, zostaw miejsce, aby mogły się rozrosnąć.
fot. Jak zrobić skalniak/Adobe Stock, Kristyna
Jakie kamienie wybrać na skalniak?
Tak naprawdę do zrobienia skalniaka możesz wykorzystać zwykłe polne kamienie, które można znaleźć na nieużytkach. Dobrze, jeśli będą miały nieregularne kształty i przynajmniej część powinna mieć ostre krawędzie (jak górskie skały).
Można także kupić specjalne kamienie ozdobne: dolomity, granity, bazalty, piaskowce, wapienie w centrach ogrodniczych. Najlepiej zdecydować się na jeden rodzaj, natomiast dobrze jest zróżnicować je wielkością. Powinny zajmować najwyżej połowę powierzchni skalnego miniogródka.
Układaj je piętrowo, tworząc coś w rodzaju poziomych półek. Nie rób całego skalistego zbocza. Dolną warstwę powinny stanowić największe kamienie. Dobrze jest je wkopać mniej więcej na 1/3 głębokości.
W ogrodach o płaskiej powierzchni można zastosować elementy z materiałów brukowych, które imitują strukturę naturalnych skał. Ułatwiają one tworzenie trwałych i estetycznych form skalniaków.
Dla osób ceniących ekologiczne podejście ciekawą opcją jest skalniak z opon. Jest to nietypowy sposób na stworzenie piętrowego skalniaka, w którym można posadzić zwisające rośliny, takie jak bakopa czy pelargonie.
Rośliny na skalniak
Gdy skalniak jest już zrobiony, czas posadzić rośliny. Powinny się tu znaleźć rośliny kojarzące się z górami. Należy wybierać gatunki, które są przystosowane do trudniejszych warunków, jakie panują w skalnych ogrodach - mniejsze ilości wody, ekspozycja na słońce oraz ograniczone zasoby gleby.
Najlepsze rośliny na skalniak to przede wszystkim:
- Rośliny iglaste: płożące się jałowce, kosodrzewina, sosna limba - to doskonały wybór na obrzeża skalniaka. Dzięki nim skalniak nabiera struktury i staje się bardziej wyrazisty.
- Byliny i kwiaty: skalnica Arendsa, rojniki, rozchodniki, płomyk szydlasty, bergenia sercolistna - to tylko kilka z wielu bylin, które idealnie nadają się do skalniaka. Wiosną warto posadzić tulipany i krokusy, które dodadzą kolorów na początku sezonu.
- Trawy ozdobne: kępy traw ozdobnych, takich jak kostrzewa, dodadzą naturalnego uroku skalniakowi, tworząc piękne kontrasty z kamieniami i innymi roślinami.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 30.06.2018.
Czytaj także:
Goździki na skalniak
Uprawa i pielęgnacja jeżówki
Jak dbać o perukowiec?
