Przez wiele lat właściwości miodu gryczanego były niedoceniane, natomiast on sam uchodził za miód pośledniego gatunku. Wszystko przez jego ciemną barwę. Obecnie wiadomo, że im miód ciemniejszy, tym więcej cennych składników zawiera (np. fosfor, żelazo lub magnez). Im miód jaśniejszy, tym mniej w nim np. soli mineralnych. Wiele osób jada miód gryczany, mieszając go z jasnymi gatunkami miodów, aby załagodzić ostry smak i silny zapach.
Spis treści:
- Jakie właściwości ma miód gryczany?
- Miód gryczany: właściwości zdrowotne
- Miód gryczany – właściwości lecznicze
Jakie właściwości ma miód gryczany?
Miód gryczany jest mniej słodki od innych, jaśniejszych gatunków miodu. Ma barwę ciemnofioletową, brązową lub niemal czarną i jest jednym z najciemniejszych polskich miodów.
Bardzo charakterystyczny jest zapach miodu gryczanego – wyraźnie wyczuwalny jest zapach podobny do aromatu kaszy gryczanej.
Miód gryczany wolno krystalizuje – zajmuje to ok. 12 miesięcy. Jego kryształy są większe i łatwiej wyczuwalne, a sam miód nie jest tak gładki jak inne skrystalizowane gatunki miodów.
W 100 g miodu gryczanego jest ok. 340 kcal. W większości (96%) składa się z cukrów prostych – glukozy i fruktozy. Obok cukrów w miodzie gryczanym znajduje się wiele cennych składników:
- witamina C,
- witamina D,
- witaminy z grupy B,
- magnez,
- wapń,
- sód,
- potas,
- krzem,
- miedź,
- fosfor,
- żelazo,
- wanad,
- flawonoidy, w tym rutyna,
- kwercetyna,
- lizozymy (substancje obecne w ślinie pszczół).
fot. Miód gryczany: właściwości zdrowotne/ Adobe Stock, karlevana
Miód gryczany: właściwości zdrowotne
Miód gryczany uważany jest za cenny element profilaktyki wielu chorób – od zwykłego przeziębienia po choroby układu krążenia i nowotworowe.
Właściwości miodu gryczanego związane z rutyną
Oprócz soli mineralnych miód gryczany zawiera rutynę. Prawdopodobnie jego barwa wynika właśnie z zawartości tej substancji. Rutyna warunkuje prawidłową elastyczność i przepuszczalność naczyń krwionośnych. Ponieważ wiek przyczynia się do zmian w żyłach i tętnicach, miód gryczany polecany jest starszym osobom.
Rutyna w połączeniu z witaminą C, wapniem, selenem i cynkiem wzmacnia odporność, wykazując silne działanie antyoksydacyjne. Dzięki temu miód gryczany może być elementem profilaktyki chorób układu krążenia i udarów.
Przeciwnowotworowe właściwości miodu gryczanego
W miodzie gryczanym znajduje się kwercetyna. To związek chemiczny, który wykazuje działanie przeciwnowotworowe, gdyż hamuje wzrost komórek rakowych, hamuje działanie enzymów o charakterze kancerogennym (zapobiega powstawaniu mutacji powodujących rakowienie komórek), zapoczątkowuje apoptozę (samounicestwienie) w komórkach rakowych.
Właściwości miodu gryczanego związane z lizozymami i oksydazą glukozy
Lizozymy, czyli białka obecne w ślinie pszczół, wykazują działanie przeciwbakteryjne. Niszczą ściany komórkowe bakterii – stąd działanie przeciwbakteryjne miodu gryczanego. Wynika ono także z tego, że miód ten zawiera enzym zwany oksydazą glukozy. W połączeniu z wodą tworzy wodę utlenioną o działaniu przeciwbakteryjnym. To dlatego o miodzie mówi się, że jest naturalnym antybiotykiem.
Jak stosować miód gryczany profilaktycznie?
Można go dawkować łyżeczkami i jeść sam lub spożywać z nim napoje albo zimne potrawy. Warto pamiętać, że aby miód nie tracił swoich właściwości prozdrowotnych, nie należy go poddawać działaniu temperatury powyżej 40 stopni.
Jedna dawka miodu to:
- 2,5 ml dla dzieci w wieku 2-5 lat,
- 5 ml dla dzieci w wieku 6-11 lat,
- 10 ml dla dzieci w wieku 12-18 lat,
- 10-15 ml dla dorosłych.
Uwaga! Miodu gryczanego ani żadnego innego nie podaje się dzieciom poniżej 1. roku życia.
Miód gryczany – właściwości lecznicze
Miód gryczany można stosować leczniczo. Zaobserwowano, że ta naturalna substancja wykazuje właściwości:
- łagodzące kaszel – w jednym z badań zastosowanie miodu gryczanego u dzieci łagodziło nocny kaszel skuteczniej od popularnych medykamentów;
- obniżające poziom cholesterolu – można więc stosować go wspomagająco w leczeniu hipercholesterolemii;
- łagodzące bóle gardła – działanie antybakteryjne pomaga zwalczać niektóre infekcje. W tym celu można spożywać sam miód na przeziębienie lub rozpuszczać go w letniej herbacie i pić napój małymi łykami.
- przyspieszające gojenie ran – miód „wyciąga” wilgoć z ran i pomaga eliminować bakterie dzięki dużej zawartości cukrów i niskiemu pH. Miód gryczany można aplikować bezpośrednio na ranę i zabezpieczyć ją opatrunkiem.
Niektórzy stosują miód, w tym miód gryczany, podczas leczenia wrzodów żołądka i nadkwasoty. Jest to pokarm łatwostrawny i łatwoprzywajalny.
Miód lipowo-gryczany: właściwości
Miód lipowo gryczany jest jaśniejszy i mniej intensywny w smaku. Łączy zalety obu gatunków miodu, czerpiąc z lipowego jego działanie przeciwgorączkowe, napotne, uspokajające i lekko nasenne.
Miód spadziowo-gryczany: właściwości
To mieszanka dwóch ciemnych gatunków miodów. Łączy ich zapachy i smaki, a także właściwości. Do zalet miodu gryczanego dokłada więc działanie prebiotyczne, które miód spadziowy zawdzięcza dużej zawartości oligosacharydów.
Pamiętaj! Nie stosuj miodu jeśli masz nadwrażliwość na miód lub alergię na miód. W takim przypadku nawet niewielka ilość miodu może spowodować nudności, biegunkę lub wysypkę skórną, a nawet wywołać skurcz oskrzeli.
Źródła:
1. ”Miodolecznictwo” M. Czekański, „Pszczoły i ludzie” I. Gumowska
2. Juan Antonio Giménez-Bastida, Henryk Zieliński „Buckwheat as a Functional Food and Its Effects on Health”, 2015, J. Agric. Food Chem. 2015, 63, 36, 7896–7913
3. Ian M Paul, Jessica Beiler, Amyee McMonagle, Michele L Shaffer, Laura Duda, Cheston M Berlin Jr „Effect of honey, dextromethorphan, and no treatment on nocturnal cough and sleep quality for coughing children and their parents”, 2007, doi: 10.1001/archpedi.161.12.1140.
Czytaj także:
8 mitów o miodzie – tego nie wiedziałaś!
Miód na zatoki: jak go stosować?
Właściwości i zastosowanie miodu manuka
