Lecytyna sojowa znana jest przede wszystkim jako suplement diety polecany w stanach podwyższonego wysiłku intelektualnego i fizycznego, ale też jako wsparcie leczenia wielu chorób. Substancja ta stosowana jest też jako dodatek do żywności, który pozwala niskim kosztem poprawiać właściwości produktów.
Spis treści:
- Lecytyna sojowa – co to?
- Właściwości lecytyny sojowej
- Czy lecytyna sojowa jest zdrowa?
- Lecytyna sojowa – skutki uboczne
Lecytyna sojowa – co to?
Lecytyna sojowa to substancja zawierająca mieszankę fosfolipidów pochodzących z soi. Głównym składnikiem lecytyny sojowej jest fosfatydylocholina, która jest rodzajem fosfolipidu. Fosfolipidy są budulcem błon komórkowych. Najwięcej lecytyny jest w tkance nerwowej, w tym w mózgu oraz w szpiku kostnym.
Lecytyna sojowa jest stosowana jako dodatek do żywności, ale jest też dostępna jako suplement diety dostarczający fosfatydylocholiny. Często reklamowana jest jako korzystna dla układu nerwowego, mózgu i układu trawiennego.
Zalecana dawka lecytyny to 1200 mg dziennie przez 3-4 miesiące. Efektów działania nie widać od razu, ale podobno dopiero po tygodniach regularnego stosowania. Często w suplementach znajdują się dodatkowe substancje, np. witaminy z grupy B, które dodatkowo mają zwiększyć skuteczność działania lecytyny.
Warto zaznaczyć, że niektórzy ludzie unikają produktów zawierających lecytynę sojową ze względu na alergię na soję lub z obaw o genetycznie modyfikowane organizmy (GMO), ponieważ soja jest często uprawiana w formie modyfikowanej genetycznie. Dlatego też, przed użyciem suplementów zawierających lecytynę sojową, warto sprawdzić skład produktu i skonsultować się z lekarzem.
Naturalnie lecytyna znajduje się w wielu produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Jej źródła to:
- jaja,
- ryby,
- wątróbka z kurczaka,
- mięso wieprzowe,
- mleko,
- sery,
- jogurty,
- soja,
- orzechy,
- awokado,
- brukselka,
- brokuły,
- rośliny strączkowe.
Właściwości lecytyny sojowej
Lecytyna sojowa jest szeroko używana w przemyśle spożywczym jako emulgator. Pomaga łączyć ze sobą substancje, które zwykle nie mieszałyby się ze sobą, np. olej i woda. Działa również zmiękczająco i poprawia konsystencję wielu produktów spożywczych (margaryny, czekolady, a także wypieków). Oznacza się ją symbolem E322. Innym wykorzystaniem lecytyny sojowej jest jej zastosowanie w medycynie i suplementacji diety.
Lecytyna sojowa zawiera cholinę, która:
- ogranicza gromadzenie się cholesterolu,
- zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych i chroni wątrobę,
- poprawia kondycję psychiczną,
- zapobiega depresji.
Lecytyna bierze także udział w:
- procesach metabolicznych,
- chroni ściany żołądka,
- opóźnia procesy starzenia,
- zwiększa wytrzymałość mięśni,
- buduje osłonki nerwów,
- wspomaga pamięć i koncentrację,
- ułatwia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
fot. Czy lecytyna sojowa jest zdrowa/ Adobe Stock, teen00000
Czy lecytyna sojowa jest zdrowa?
Sama lecytyna sojowa jest korzystnym dla zdrowia uzupełnieniem diety. Ewentualne działania niepożądane związane z jej spożyciem (piszemy o nich niżej) raczej nie są skutkiem działania samej lecytyny.
Za bezpieczne u większości osób uznano stosowanie lecytyny w dawkach do 6 g dziennie przez 3 miesiące.
Lecytyna jest substancją niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego warto starać się o to, by organizm miał do niej dostęp. Można tego dokonać stosując prawidłowy sposób żywienia – suplementacja lecytyna sojową nie jest niezbędna.
Lecytyna sojowa: na co pomaga?
W medycynie lecytynę sojową stosuje się w wielu dolegliwościach. Zawsze przed rozpoczęciem suplementacji dobrze jest skonsultować z lekarzem pomysł przyjmowania suplementów z lecytyną i ewentualnie ustalić dawkowanie.
Lecytyna sojowa polecana jest w chorobach:
- Leśniowskiego–Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, nadwrażliwości jelit – lecytyna ma pomagać tworzyć barierę ochronną, która utrudnia szkodliwym mikroorganizmom wnikanie z jelit do krwiobiegu;
- depresji i zaburzeniach maniakalno-depresyjnych – lecytyna podobno zmniejsza częstość występowania halucynacji i urojeń, poprawia nastrój,
- zaburzeniach koncentracji, pamięci, chorobie Parkinsona – ma ułatwiać tworzenie się połączeń między komórkami nerwowymi;
- hipercholesterolemii – podobno obniża poziom cholesterolu całkowitego we krwi, poziom „złego” cholesterolu LDL, zapobiega tworzeniu się płytek cholesterolowych w ścianach naczyń krwionośnych;
- chorobach wątroby (np. marskość, niealkoholowe stłuszczenie wątroby) – ma zapobiegać akumulacji tłuszczu w wątrobie i ułatwiać jej regenerację.
Niestety brak jest badań naukowych, które potwierdziłyby skuteczność lecytyny w leczeniu tych chorób. Wykluczono natomiast możliwość spowalniania lecytyną postępu choroby Alzheimera.
Lecytyna sojowa – skutki uboczne
Chociaż lecytyna sojowa jako dodatek do żywności uznany został za całkowicie bezpieczny do spożycia, u niektórych ludzi może wywoływać efekty niepożądane:
- biegunkę,
- brak apetytu,
- uczucie pełności w brzuchu,
- bóle brzucha,
- zaparcia,
- wysypki,
- spadek ciśnienia krwi.
Być może nie jest to wina samej lecytyny sojowej a pozostałości po środkach ochrony roślin, które stosowane są na uprawach soi. Tak czy owak, w przypadku wystąpienia objawów niepożądanych należy zrezygnować z przyjmowania suplementu, a w przypadku wystąpienia ostrej reakcji alergicznej należy niezwłocznie wezwać pomoc.
Uwaga! Lecytyny nie wolno przyjmować, gdy stosuje się leki z diklofenakiem. Niestety nie wiadomo o innych interakcjach lecytyny sojowej z lekami, co nie znaczy, że nie mogą wystąpić.
Źródła:
1. Gunstone D., Harwood, J., Dijkstr J., et al., Food Uses of Oils and Fats, The Lipid Handbook CRC Press; 2017; 340-343;
2. Wilson D., Everything you need to know about lecithin, Medical News Today; 5; 2017.
Czytaj także:
Suplement DHEA – co to jest i jak stosować?
GABA – wielofunkcyjny suplement dla ciała i umysłu
L-karnityna – działanie, dawkowanie, efekty
