fot. Fotolia
Jakie witaminy możemy sami wytwarzać?
Organizm człowieka do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje nie tylko białka, tłuszczu i węglowodanów, ale także witamin i składników mineralnych. Są one niezbędne dla zdrowia, wzrostu organizmu i procesów metabolicznych.
Ponieważ organizm sam nie jest w stanie wytworzyć witamin i składników mineralnych (poza pewnymi witaminami, np. witaminą B12, biotyną, witaminą K, folacyną), konieczna jest ich podaż w ramach codziennej diety.
Czy producenci żywności muszą zamieszczać na opakowaniach informacje o zawartości witamin i minerałów?
Korzystanie z produktów wysoko przetworzonych, łatwych do przygotowania, ale o niższej wartości odżywczej, może spowodować, że przyjmowanie witamin i składników mineralnych jest niewystarczające. Z drugiej strony, nieświadome lub niekontrolowane wprowadzanie do diety produktów wzbogaconych o te składniki może spowodować nadmierne ich spożycie.
W związku z tym rekomendowane jest zwracanie szczególnej uwagi na zawartość witamin i substancji mineralnych w produktach spożywczych. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z 25 października 2011 r., takie informacje mogą być dobrowolnie zamieszczane na etykietach produktów. Wyjątek stanowią produkty, na etykietach których umieszczono oświadczenie żywieniowe bądź zdrowotne oraz produkty z dodatkiem witamin i składników mineralnych – wówczas podawanie informacji o zawartości tych składników jest obowiązkowe.
Zawartość witamin i składników mineralnych może być deklarowana wówczas, gdy są one obecne w produkcie w znaczącej ilości, tj.
- 15% referencyjnych wartości spożycia zawartych w 100 g lub 100 ml w przypadku produktów innych niż napoje,
- 7,5% referencyjnych wartości spożycia zawartych w 100 ml napojów,
- 15% referencyjnych wartości spożycia w przeliczeniu na porcję, jeżeli opakowanie zawiera wyłącznie jedną porcję.
Zawartość witamin i składników mineralnych podaje się liczbowo w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml produktu. Oprócz wartości liczbowej musi się znaleźć wartość procentowa referencyjnych wartości spożycia w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml produktu.
Dodatkowo może być podana informacja o zawartości witamin i składników mineralnych w przeliczeniu na:
- ilość produktu przeznaczoną do jednorazowego spożycia zgodnie
z informacją podaną na etykiecie, - jedną porcję, o ile określona jest liczba porcji w opakowaniu,
- produkt po przygotowaniu, pod warunkiem, że w oznakowaniu została podana dokładna instrukcja przygotowania do spożycia.
Witaminy i składniki mineralne - dzienne referencyjne wartości spożycia witamin i składników mineralnych dla osób dorosłych:
|
WITAMINY |
SKŁADNIKI MINERALNE |
||
|
Witamina A (µg) |
800 |
Potas (mg) |
2000 |
|
Witamina D (µg) |
5 |
Chlor (mg) |
800 |
|
Witamina E (mg) |
12 |
Wapń (mg) |
800 |
|
Witamina K (µg) |
75 |
Fosfor (mg) |
700 |
|
Witamina C (mg) |
80 |
Magnez (mg) |
375 |
|
Tiamina (mg) |
1,1 |
Żelazo (mg) |
14 |
|
Ryboflawina (mg) |
1,4 |
Cynk (mg) |
10 |
|
Niacyna (mg) |
16 |
Miedź (mg) |
1 |
|
Witamina B6 (mg) |
1,4 |
Mangan (mg) |
2 |
|
Kwas foliowy (µg) |
200 |
Fluor (mg) |
3,5 |
|
Witamina B12 (µg) |
2,5 |
Selen (µg) |
55 |
|
Biotyna (µg) |
50 |
Chrom (µg) |
40 |
|
Kwas pantotenowy (mg) |
6 |
Molibden (µg) |
50 |
|
Jod (µg) |
150 |
Warto pamiętać, że powyższa tabela wartości zalecanego dziennego spożycia dla poszczególnych witamin i składników mineralnych może różnić się od norm żywieniowych, które uwzględniają płeć, wiek, aktywność fizyczną i stan fizjologiczny. Szczególnie w przypadku dzieci występuje znacząca różnica między zalecanym spożyciem przyjętym do celów znakowania żywności, a tym, które podano w normach żywieniowych.
Zobacz też: Jak rozpoznać niedobór żelaza wiosną?
Witaminy i minerały w produktach dla dzieci
Witaminy i składniki mineralne są powszechnie dodawane do produktów chętnie spożywanych przez dzieci. Dlatego warto zwracać uwagę na deklarowane na etykiecie ilości składników odżywczych, mając świadomość, iż ilości te często odpowiadają znacznie wyższemu pokryciu norm zalecanego dziennego spożycia, ustalonych dla tej grupy wiekowej.
Zawartość soli w produktach żywieniowych
Referencyjna wartość spożycia soli wynosi 6 g/dzień. Sól oblicza się na podstawie zawartości sodu w produkcie, wychodząc z założenia, że 1 g sodu odpowiada około 2,5 g soli.
Podawanie informacji o zawartości soli zgodnie z prawem UE jest obowiązkowe.
W uzasadnionych przypadkach (produkty bez soli i sodu z substancji dodatkowych) możliwe jest zamieszczenie bezpośrednio w pobliżu informacji o wartości odżywczej komunikatu, że zawartość soli wynika wyłącznie
z obecności naturalnie występującego sodu.
Tekst opracowany przez Agencję Solski BM na podstawie materiałów szkoleniowych autorstwa dr Anny Wojtasik, IŻŻ.
Zobacz też: Kwas foliowy – fakty i mity
