Daktyle to jedne z najstarszych owoców uprawianych przez człowieka. Pochodzą z regionów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Są cenione za swoje wartości odżywcze, smak oraz uniwersalność zastosowania w kuchni. W ostatnich latach, wraz ze wzrostem świadomości żywieniowej, daktyle zaczęły wzbudzać coraz większe zainteresowanie. Zobacz, jaki jest wpływ daktyli na zdrowie, jakie są ich właściwości lecznicze, oraz ile daktyli dziennie można jeść bez obaw.
Spis treści:
Ile daktyli jeść dziennie?
To zależy od indywidualnych potrzeb organizmu, poziomu aktywności fizycznej oraz stanu zdrowia. W literaturze naukowej pojawia się jednak kilka wskazówek. Badania przeprowadzone w 2020 roku sugerują, że spożycie 3 daktyli wystarczy dla uzyskania korzyści zdrowotnych, takich jak poprawa profilu lipidowego oraz jakości życia. W tym badaniu nie odnotowano negatywnego wpływu tej ilości na poziom glukozy we krwi ani wskaźnik masy ciała (BMI), nawet u osób z cukrzycą.
W innym (nieco starszym) badaniu przeprowadzonym na osobach zdrowych, spożycie do 100 gramów daktyli dziennie (około 7 daktyli) również nie wpłynęło negatywnie na poziom cukru we krwi ani na masę ciała. Co więcej, zaobserwowano spadek poziomu triglicerydów oraz zmniejszenie stresu oksydacyjnego w organizmie
W praktyce więc obecnie zalecana ilość daktyli do regularnego jedzenia wynosi od 3 do 7 dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb. Takie spożycie pozwala wykorzystać ich prozdrowotne działanie bez ryzyka nadmiernej podaży cukrów prostych i tycia. O ile daktyle te wliczone są w dzienną kaloryczność menu.
Czy daktyle tuczą?
Pomimo wysokiej zawartości cukrów naturalnych, daktyle są produktami o średnim indeksie glikemicznym (IG=50-60), co oznacza, że ich spożycie nie powoduje bardzo gwałtownych wzrostów poziomu cukru we krwi.
Badania nad ich wpływem na masę ciała wykazało, że regularne spożywanie daktyli w umiarkowanych ilościach nie prowadzi do wzrostu wagi. Nawet u osób z cukrzycą spożycie daktyli (około 3 sztuk dziennie) przez okres 16 tygodni nie wpłynęło na wzrost BMI
To, czy daktyle tuczą, zależy przede wszystkim od całkowitego bilansu energetycznego. Daktyle dostarczają około 20-25 kcal na sztukę (przy masie około 7 g), co oznacza, że ich nadmiar w diecie może prowadzić do przyrostu masy ciała. Jednak w umiarkowanych ilościach są doskonałą alternatywą dla wysoko przetworzonych słodyczy i stanowią zdrowsze źródło energii.
fot. Ile daktyli jeść dziennie?/ Adobe Stock, New Africa
Co daje jedzenie 3 daktyli dziennie?
Spożycie trzech daktyli dziennie może korzyści zdrowotne, co do tego nie ma wątpliwości. Oto najważniejsze efekty regularnego jedzenia daktyli w umiarkowanych ilościach:
- Poprawa lipidogramu. Daktyle pomagają obniżyć poziom cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu), jednocześnie podnosząc poziom frakcji HDL („dobrego cholesterolu”). Efekty te są głównie przypisywane obecności polifenoli i rozpuszczalnego błonnika.
- Wsparcie zdrowia psychicznego. Regularne spożywanie daktyli wiąże się z poprawą samopoczucia i jakości życia, co może wynikać z obecności witamin z grupy B, potasu i antyoksydantów, wspierających funkcje układu nerwowego.
- Regulacja perystaltyki jelit. Daktyle są bogate w błonnik pokarmowy, który poprawia pracę układu trawiennego i zmniejsza ryzyko zaparć. Badania potwierdzają, że spożycie daktyli zwiększa częstotliwość wypróżnień i poprawia konsystencję stolca.
- Działanie antyoksydacyjne. Daktyle są bogatym źródłem przeciwutleniaczy, takich jak karotenoidy, polifenole i flawonoidy. Pomagają one chronić komórki przed stresem oksydacyjnym, zmniejszając ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych.
Daktyle suszone: właściwości lecznicze
Daktyle suszone są niezwykle bogate w wartości odżywcze, co czyni je jednym z najzdrowszych owoców suszonych. Oto ich najważniejsze właściwości:
- Daktyle są bogate w potas i magnez, które wspierają pracę serca, regulują ciśnienie krwi oraz zmniejszają ryzyko udarów.
- Obecność w daktylach minerałów takich jak selen, miedź i mangan sprawia, że daktyle wzmacniają kości i mogą zapobiegać osteoporozie.
- Polifenole i karotenoidy obecne w daktylach skutecznie neutralizują wolne rodniki, co pomaga zmniejszać stany zapalne i ryzyko nowotworów.
- Daktyle wspierają wzrost korzystnych bakterii jelitowych, co może zmniejszać ryzyko raka jelita grubego i poprawiać zdrowie układu trawiennego.
Kiedy najlepiej jeść daktyle?
Najlepszy czas na spożycie daktyli zależy od celu, jaki chcesz osiągnąć:
- rano – jako szybkie źródło energii (dzięki naturalnym cukrom prostym),
- przed wysiłkiem fizycznym – zapewniają szybki zastrzyk energii i poprawiają wytrzymałość,
- w trzecim trymestrze ciąży – spożycie daktyli na kilka tygodni przed porodem może pomóc skrócić czas porodu i zmniejszyć potrzebę stosowania.
fot. Co daje jedzenie 3 daktyli dziennie?/ Adobe Stock, zilvergolf
Daktyle przeciwwskazania
Choć daktyle są zdrowe, istnieje kilka sytuacji, w których należy zachować ostrożność. Kto nie powinien jeść daktyli suszonych? Oto najważniejsze przeciwwskazania:
- Cukrzyca. Osoby chore na cukrzycę powinny ograniczać spożycie daktyli i monitorować poziom glukozy po ich zjedzeniu. Wynika to z dość wysokiej zawartości cukrów prostych w tych owocach. Tempo wzrostu poziomu cukru we krwi po daktylach może być różne u różnych osób, dlatego warto to monitorować.
- Nietolerancja błonnika. Osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) mogą odczuwać wzdęcia po zjedzeniu dużych ilości daktyli. Są to owoce bogate w błonnik, który u wielu osób z IBS może wywoływać objawy choroby. To też jednak może być reakcja indywidualna.
- Alergia. Co prawda zdarza się to rzadko, ale faktem jest, że niektóre osoby mogą być uczulone na daktyle. Objawami alergii są wysypki, pokrzywka, katar, drapanie w gardle, a także utrudnione oddychanie czy nawet wstrząs anafilaktyczny.
Źródła:
1. Rock, W., Rosenblat, M., Borochov-Neori, H., Volkova, N., Judeinstein, S., Elias, M., & Aviram, M. (2009). Effects of date ( Phoenix dactylifera L., Medjool or Hallawi Variety) consumption by healthy subjects on serum glucose and lipid levels and on serum oxidative status: a pilot study.. Journal of agricultural and food chemistry, 57 17, 8010-7 . doi.org/10.1021/jf901559a.
2. Rock, W., Rosenblat, M., Borochov-Neori, H., Volkova, N., Judeinstein, S., Elias, M., & Aviram, M. (2009). Effects of date ( Phoenix dactylifera L., Medjool or Hallawi Variety) consumption by healthy subjects on serum glucose and lipid levels and on serum oxidative status: a pilot study.. Journal of agricultural and food chemistry, 57 17, 8010-7 . doi.org/10.1021/jf901559a.
3. Al-Farsi, M., & Lee, C. (2008). Nutritional and Functional Properties of Dates: A Review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 48, 877 - 887. doi.org/10.1080/10408390701724264.
4. Eid, N., Enani, S., Walton, G., Corona, G., Costabile, A., Gibson, G., Rowland, I., & Spencer, J. (2014). The impact of date palm fruits and their component polyphenols, on gut microbial ecology, bacterial metabolites and colon cancer cell proliferation. Journal of Nutritional Science, 3. doi.org/10.1017/jns.2014.16.
5. Mirghani, H. (2021). Dates fruits effects on blood glucose among patients with diabetes mellitus: A review and meta-analysis. Pakistan Journal of Medical Sciences, 37, 1230 - 1236. doi.org/10.12669/pjms.37.4.4112.
Czytaj także:
Daktylowe ciastka z kaszy manny - fajny przepis
3 przepisy z wykorzystaniem daktyli
Przepis na zupę fasolową z daktylami
