Pytanie brzmiące „czy od selenu się tyje” wymaga obszerniejszego komentarza. Wynika to z faktu, że selen niewątpliwie ma wpływ na gruczoł, który reguluje metabolizm i odpowiedni poziom selenu pomaga mu w prawidłowym funkcjonowaniu. Jednak suplementacja tego pierwiastka nie zawsze korzystnie wpłynie na organizm. Jego nadmiar może być szkodliwy, choć tendencja do tycia nie należy do skutków ubocznych nadmiernego przyjmowania selenu.
Spis treści:
- Czy selen może spowodować tycie?
- Czy selen jest dobry na odchudzanie?
- Co wypłukuje selen z organizmu?
Czy selen może spowodować tycie?
Nie, selen nie powoduje tycia. Jest wręcz odwrotnie – to jego niedobory mogą sprzyjać tyciu. Pierwiastek ten może bowiem wpływać na funkcjonowanie tarczycy, od której zależy metabolizm.
Niedobory selenu wiązane są z zaburzeniami pracy tarczycy i nasileniem jej niedoczynności. Dzieje się tak dlatego, że odpowiednia ilość tego pierwiastka jest niezbędna do prawidłowego działania hormonów tarczycowych, a konkretnie do konwersji hormonu tyroksyny (T4) do T3.
W dodatku selen ma działanie antyoksydacyjne i pomaga chronić tarczycę przed wolnymi rodnikami, które powstają w czasie produkcji hormonów tarczycowych. Niedobór selenu może więc zaburzać prawidłowe działanie tarczycy i spowalniać metabolizm, co objawiać się może m.in.:
- skłonnością do tycia,
- brakiem energii,
- łamliwymi włosami,
- zimnymi stopami i dłońmi.
Skąd pomysł, że selen sprzyja tyciu?
Takie doniesienia wypłynęły z jednego badania przeprowadzonego na 11 mężczyznach. Badając 5 z nich i podając im 5 razy więcej selenu niż wynoszą zalecenia dietetyczne, naukowcy zaobserwowali u nich wzrost masy ciała o ok. 0,5 kg w 4 miesiące. Jedno badanie, w dodatku na tak małej próbie, nie dowodzi tego, że od selenu się tyje. Więcej badań prowadzonych na większych grupach ochotników wskazuje na coś wręcz przeciwnego.
Czy selen jest dobry na odchudzanie?
W pewnych sytuacjach suplementacja selenu może pomóc w odchudzaniu. Dzieje się tak, gdy w organizmie występują niedobory tego pierwiastka. Jak pisaliśmy wyżej, mogą one niekorzystnie wpływać na metabolizm i utrudniać powrót do prawidłowej masy ciała. Dlatego w takim przypadku uzupełnianie selenu może okazać się pomocne podczas odchudzania.
Badania naukowe potwierdziły, że suplementacja selenu może poprawić funkcjonowanie tarczycy u osób z umiarkowaną niedoczynnością tarczycy oraz chorobami autoimmunologicznymi tarczycy. W jednym badaniu przeprowadzonym na zdrowych osobach zaobserwowano, że dieta o obniżonej kaloryczności wspomagana suplementami selenu pozwoliła skuteczniej schudnąć niż sama dieta. Być może więc dodatkowa dawka selenu nie tylko nie spowoduje przytycia lecz pomoże schudnąć także osobom, które nie maja problemów z tarczycą. Aby to potwierdzić, potrzebne są dalsze badania.
Całkiem nieźle jest natomiast przebadana suplementacja selenem u osób z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, np. chorobą Hashimoto. Wiadomo już, że podawanie tego pierwiastka w odpowiedniej dawce może zmniejszać nasilenie procesu zapalnego, chronić gruczoł i poprawiać jakość życia takich pacjentów.
Odpowiednie dawkowanie jest jednak ważne, gdyż zbyt duża podaż tego pierwiastka może nasilać niedobory jodu, które także niekorzystnie wpływają na pracę tarczycy. Zbyt duże dawki jodu są też toksyczne dla organizmu i mogą wywoływać m.in. zaburzenia jelitowe, wymioty, wyczuwalną w oddechu woń czosnku, utratę włosów i paznokci.
fot. Czy selen pomaga schudnąć/ Adobe Stock, Yulia Furman
Co wypłukuje selen z organizmu?
Do takich czynników należy zbyt duża zawartość siarki w diecie oraz metale ciężkie, które obniżają wchłanianie selenu z diety. Dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek u osób powyżej 14. roku życia wynosi 55 μg. Trzeba przy tym zaznaczyć, że uzupełnianie jego ilości jest dość proste i wystarczy prawidłowe żywienie. Do produktów bogatych w selen należą m.in.: ryby, orzechy brazylijskie, mięso, jaja, ryż brązowy, nasiona słonecznika, grzyby, szpinak.
Natomiast przyjmowanie suplementów diety z selenem może być ryzykowne – w suplementach nie jest kontrolowana deklarowana przez producenta zawartość składników. Znany jest przypadek zatrucia selenem, gdy w jednym z suplementów zawartość tego pierwiastka była 200 razy wyższa od deklarowanej.
Źródła:
1. M P Rayman. „The importance of selenium to human health”. Lancet. 2000;356(9225):233-241.
2. Elisabetta Cavedon, Jacopo Manso, Isabella Negro, Simona Censi, Roberto Serra, Luca Busetto, Roberto Vettor, Mario Plebani, Raffaele Pezzani, Davide Nacamulli, Caterina Mian „Selenium Supplementation, Body Mass Composition, and Leptin Levels in Patients with Obesity on a Balanced Mildly Hypocaloric Diet: A Pilot Study”, Int J Endocrinol. 2020; 2020: 4802739. PMCID: PMC7275228
3. Wayne Chris Hawkes, Nancy L Keim "Dietary selenium intake modulates thyroid hormone and energy metabolism in men", J Nutr
. 2003 Nov;133(11):3443-8. doi: 10.1093/jn/133.11.3443. PMID: 14608056 DOI: 10.1093/jn/133.11.3443
Czytaj także:
Suplementy w hashimoto, które łagodzą objawy choroby
Czy orzechy brazylijskie mogą szkodzić? Chodzi o selen właśnie
Jak zrzucić brzuch - co ci pomoże, a co jest stratą czasu
