fot. Fotolia
Czym grozi niewłaściwe odżywianie i jedzenie w pośpiechu?
Sesja egzaminacyjna to trudny czas w życiu każdego studenta. Pospiech, stres i zmęczenie towarzyszą wtedy wielu osobom. Studenci w tym czasie często nie zwracają uwagi na to, co i kiedy jedzą – najważniejsze to „przyswoić” materiał i zdać egzamin.
Takie postępowanie może jednak przyczynić się do powstania zaburzeń w funkcjonowaniu całego organizmu – problemów z żołądkiem, bólów głowy, problemów ze snem, spadku koncentracji i pogorszenia zdolności kojarzenia i zapamiętywania.
Aby nie dopuścić do takich problemów, szczególnie związanych z pracą mózgu, należy zadbać o swoje zdrowie, zarówno przed sesją, jak i w trakcie egzaminów. Jak to zrobić?
Na czym polega zdrowa dieta studenta?
Przede wszystkim trzeba pamiętać o codziennym zdrowym żywieniu i aktywności fizycznej – 5 prawidłowo zbilansowanych posiłków w ciągu dnia spożywanych o stałych porach, dużo warzyw i owoców (najlepiej, aby znalazły się w każdym posiłku), pełnoziarniste produkty zbożowe, do tego produkty mleczne, chude mięso, ryby, rośliny strączkowe i oleje roślinne.
Należy natomiast unikać produktów zawierających duże ilości soli, cukru i tłuszczów nasyconych, czyli produktów typu fast food, słonych przekąsek, ciast i cukierków, batoników oraz tłustych wędlin (takich jak np. parówki, salcesony, pasztety). Niewskazany jest również alkohol.
Najlepiej, aby spożywane potrawy były gotowane, pieczone lub smażone z niewielką ilością oleju.
Tak w skrócie wyglądają zasady zdrowego żywienia, których każdy student powinien codziennie przestrzegać, aby jego organizm prawidłowo funkcjonował.
Które produkty wspomagają pracę mózgu?
Dieta podczas sesji nie różni się znacznie od tej, która powinna być stosowana codziennie – nadal obowiązują zasady zdrowego żywienia. Natomiast jest kilka składników odżywczych, które są szczególnie polecane w tym czasie, gdyż poprawiają pamięć i koncentrację, wspomagają procesy myślenia i sprawiają, że mózg pracuje dużo wydajniej.
Są to: węglowodany złożone, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy: C, E, B, kwas foliowy oraz magnez, cynk i żelazo.
Zobacz też: Jak nie odwodnić się w czasie upałów?
Jedz cukry, ale złożone!
Głównym paliwem dla mózgu jest cukier, czyli glukoza. Jednak nie oznacza to, że podczas sesji można bezkarnie odżywiać się słodyczami. Nadmiar cukrów prostych jest dla organizmu szkodliwy, dlatego bardzo ważne jest spożywanie węglowodanów (cukrów) złożonych, które po spożyciu stopniowo dostarczają energii do mózgu i innych organów. Dodatkowo, produkty bogate w węglowodany złożone zawierają inne korzystne dla zdrowia składniki jak witaminy z grupy B, błonnik pokarmowy, magnez czy żelazo.
Należy więc jeść pełnoziarniste produkty zbożowe, zielone warzywa np. brokuły, szpinak, kapustę, sałatę; pomidory; awokado; rośliny strączkowe np. fasolę; borówki; truskawki; jagody; banany, winogrona; orzechy; pestki dyni i słonecznika; jaja i ryby, np. łososia.
Lecytyna – gdzie się znajduje?
Dla prawidłowej pracy mózgu ważna jest jeszcze lecytyna. Jest ona niezbędna do powstania jednego z neuroprzekaźników i wpływa na pamięć.
Lecytyna występuje w: orzeszkach ziemnych, soi, siemieniu lnianym i kiełkach pszenicy.
Czy w czasie sesji egzaminacyjnej warto pić kawę?
Często podczas egzaminów studenci sięgają po produkty z kofeiną (kawa, cola, energy drinki), jednak substancja ta w zależności od dawki może działać pozytywnie lub negatywnie.
Umiarkowane dawki kofeiny (100-300 mg/dzień) stymulują pracę układu nerwowego i pobudzają, zmniejszając zmęczenie i senność. Natomiast nadmierne jej spożycie może przyczyniać się do rozdrażnienia, drżenia mięśni, wzrostu ciśnienia krwi i zaburzeń snu.
Czy kofeina w preparatach bez recepty działa pobudzająco?
Należy również wspomnieć, że obecnie na rynku znajdziemy wiele preparatów bez recepty zawierających znaczne ilości kofeiny, często reklamowanych jako te polecane dla studentów podczas sesji. Stosowanie tych preparatów w połączeniu z innymi produktami z kofeiną może jednak stanowić ryzyko dla zdrowia.
Zobacz też: Kawa - produkt dla zdrowia czy przeciw zdrowiu?
W czasie sesji pij wodę i uprawiaj sporty
W czasie sesji nie można też zapomnieć o wodzie – jest ona bardzo ważna dla prawidłowego przewodzenia impulsów nerwowych.
W przerwie pomiędzy egzaminami warto również wybrać się na spacer, rower czy basen. Aktywność fizyczna, szczególnie ta na świeżym powietrzu, łagodzi stres i dotlenia mózg.
Gdy nadejdzie dzień egzaminu…
W dniu egzaminów najważniejsze jest natomiast zjedzenie śniadania – pierwszego posiłku, który dostarczy energii i składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Bez śniadanie trudniej jest się skoncentrować i wszystko sobie przypomnieć.
Na zakończenie należy zapamiętać, że dieta wspomagająca pracę mózgu powinna być stosowana przez całe życie i opierać się na zasadach zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, gdyż nie da się w ciągu kilku dni nadrobić niedoborów żywieniowych powstających przez wiele lat.
Zobacz też: Produkty bogate w żelazo
Autor: Magdalena Siuba, dietetyk Ogólnopolskiego Centrum Dietetyki Instytutu Żywności i Żywienia.
