Specjaliści sklasyfikowali ponad 300 rodzajów bólu głowy. Najczęstsze są bóle głowy napięciowe, migreny i klasterowe. Podpowiadamy, jak radzić sobie z nimi domowymi sposobami. A także, co jest dobre na ból głowy związany z miesiączką, zwyrodnieniem kręgosłupa, przeziębieniem czy stresem.
Spis treści:
- Przyczyny bólu głowy
- Domowe sposoby na ból głowy
- Domowe sposoby na ból głowy napięciowy, migrenowy i klasterowy
- Masaż i akupresura na ból głowy. Jakie punkty uciskać?
- Kofeina na ból głowy – pomaga czy szkodzi?
- Zioła na ból głowy
Przyczyny bólu głowy
Ból głowy to jedna w częściej zgłaszanych dolegliwości w gabinecie lekarskim. Objaw ten może pojawić się powodu:
- napięcia, stresu,
- odwodnienia,
- głodu,
- zmęczenia, braku snu,
- hałasu,
- zmiany pogody,
- spania w niewygodnej pozycji,
- niedoboru świeżego powietrza,
- zjedzenia niektórych produktów spożywczych (produktów wędzonych, czekolady, serów pleśniowych),
- spożywania alkoholu i palenia papierosów.
W zdecydowanej większości przypadków ból głowy nie wynika z innego schorzenia, lecz jest tzw. bólem pierwotnym, czyli samoistnym objawem. Ból głowy, który jest konsekwencją innego problemu zdrowotnego, nazywany jest wtórnym.
Najczęściej występujące rodzaje pierwotnego bólu głowy należą:
Do rodzajów wtórnego bólu głowy należą np.:
- ból głowy przy infekcji np. ucha, zatok, przeziębieniu,
- ból głowy z powodu zwyrodnienia kręgosłupa,
- ból głowy po urazie,
- ból głowy przy nadciśnieniu tętniczym,
- ból głowy przy miażdżycy,
- ból głowy przy chorobach oczu,
- ból głowy przy menopauzie,
- ból głowy po nadużyciu alkoholu.
W większości przypadków z bólem głowy można poradzić sobie bez pomocy lekarskiej. Poniżej znajdziesz domowe metody na różne rodzaje bólu głowy.
Domowe sposoby na ból głowy
Jeśli ból głowy dokucza nam sporadycznie, nie jest wyjątkowo silny oraz nie towarzyszą mu inne niepokojące objawy, to zanim sięgniemy po lek przeciwbólowy, z powodzeniem możemy zastosować proste domowe sposoby.
Na bóle głowy ogólnie mogą pomóc:
- picie chłodnej wody małymi łykami,
- spacer na świeżym powietrzu,
- ciepła kąpiel,
- moczenie stóp w zimnej wodzie,
- chłodny okład na czoło i skronie,
- masaż skroni, karku i ramion,
- picie naparów ziołowych (najlepiej działają świeże ciepłe napary, wybrane zioła zalej filiżanką wrzątku i zaparzaj ok. 15 minut, przecedź i pij małymi łykami),
- odpoczynek w ciemnym, cichym i przewietrzonym pokoju,
- akupresura.
Trzeba jednak pamiętać, że bóle różnią się nie tylko źródłem pochodzenia, lecz także charakterem. I domowe środki, które pomagają na jedne bóle, mogą się okazać niewystarczające przy innych. Zazwyczaj należy je dostosować do swojego rodzaju bólu metodą prób i błędów.
Domowe sposoby na ból głowy napięciowy, migrenowy i klasterowy
Spośród wielu rodzajów bólu głowy opisanych przez specjalistów najczęściej mamy do czynienia z migreną, bólem głowy napięciowym i klasterowym. Jeśli mamy pewność, że cierpimy na jeden z nich, warto dobrać domowe metody łagodzenia, które zostały już sprawdzone przez innych.
Domowe sposoby na napięciowy ból głowy
Napięciowy ból głowy to najczęstszy rodzaj bólu głowy. Jest to tępy uciskający ból obustronny, opasujący, porównywany do „ciasnego kapelusza” lub „zaciskania głowy obręczą”. Dotyczy najczęściej czoła, całej głowy lub skroni. Ten rodzaj bólu głowy rozwija się pod wpływem napięcia, emocji, zmęczenia nauką lub pracą, wysokiej temperatury i wilgotności, a także niektórych pokarmów.
Polecane sposoby na ból głowy typu napięciowego to:
- spędzanie czasu na świeżym powietrzu,
- unikanie stresujących sytuacji i pozytywne myślenie,
- sięgnięcie po zioła uspakajające lub łagodne leki uspokajające bez recepty,
- częste zmiany pozycji, prostowanie karku i ramion w trakcie wykonywania monotonnych czynności, np. prasowania, pracy przy biurku,
- suplementacja magnezu i witaminy B6,
- rozmawianie o problemach z bliskimi,
- masowanie karku, głowy i stóp,
- wcieranie w skronie olejku miętowego i położenie chłodnego kompresu na czoło,
Postępowanie w bólu głowy typu napięciowego powinno się koncentrować nie tylko na eliminowaniu stresu i lęków, ale też usunięciu innych czynników wyzwalających epizody bólu. Jeżeli domowe sposoby nie pomagają, zalecane jest przyjęcie tabletki przeciwbólowej, np. paracetamolu lub ibuprofenu. Choć nie jest to naturalna metoda na ból głowy, to powinno zadziałać bez wizyty u lekarza, zwłaszcza jeśli inne metody zawiodły.
Domowe sposoby na migrenę
Migrena jest pierwotnym bólem głowy, najczęściej jednostronnym, występującym z różną kombinacją objawów neurologicznych, żołądkowych i autonomicznych. Może towarzyszyć jej aura, czyli doznania wzrokowe poprzedzające ból głowy. Migrena trwa od 4 do 72 godzin, ból jest jednostronny, pulsujący, nasila się przy aktywności fizycznej, mogą towarzyszyć mu nudności lub wymioty oraz nadwrażliwość na światło i dźwięk.
Aby złagodzić migrenę, polecane są:
- picie herbaty z imbirem,
- odpoczywanie w ciemnym, cichym i dobrze przewietrzonym pokoju,
- uciskanie palcami tętnic skroniowych lub założenie na głowę ciaśniejszej opaski,
- moczenie stóp w misce z ciepłą wodą i równoczesne okłady z pokruszonych kawałków lodu owiniętych w ręcznik lub ścierkę na skronie,
- gdy zaczyna się ból, jak najszybsze zażycie leku przeciwbólowego (jeśli są nudności, lepiej zastosować czopek) – nie jest naturalnym sposobem na ból głowy, ale można sięgnąć po niego w domu, jeśli nie pomaga nam nic innego.
Domowe sposoby na klasterowy ból głowy
W przypadku wystąpienia klasterowego bólu głowy specjaliści zalecają przykładanie chłodnego okładu do czoła i na oko od strony, gdzie wystąpił ból. Leczenie klasterowego bólu głowy polega również na unikaniu rzeczy, które mogą go wywołać, np. picia alkoholu. Innym domowym sposobem na klasterowy ból głowy jest wdychanie tlenu przez specjalną maseczkę (inhalacje tlenowe).
Klasterowy ból głowy to silny i nagły ból głowy, trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut, zwykle w ciągu doby występuje kilka napadów, napady powtarzają się przez kilka-kilkanaście tygodni, po czym znikają na wiele miesięcy, a nawet lat. Klasterowy ból głowy to domena mężczyzn, bywa nazywany „męską migreną”.
Jego przyczyną są zaburzenia naczyniowe w obrębie czaszki wywołane np. wypiciem alkoholu lub zażyciem leków, które rozszerzają naczynia krwionośne (np. nitratów, czyli leków nasercowych). Gwałtownie rozkurczające się naczynia uciskają na sąsiadujące tkanki i wywołują nagły i gwałtowny ból. Trudno zwalczać ten rodzaj bólu, dlatego jeśli domowe metody zawodzą, skonsultuj się z lekarzem.
Masaż i akupresura na ból głowy. Jakie punkty uciskać?
Masaż jest jednym z najbardziej skutecznych naturalnych sposobów na ból głowy. W pracy na łamach pisma American Journal of Public Health ukazało się badania, które dowiodło, że masaż skutecznie zmniejszył liczbę epizodów bólu głowy oraz długość ich trwania. Aby zmniejszyć ból, skoncentruj się na okolicach skroni, karku i ramion. Delikatnie uciskaj i masuj te rejony samodzielnie lub poproś inną osobę. Dzięki temu rozluźnisz mięśnie, poprawisz przepływ krwi, zrelaksujesz się. Masaż na ból główy sprawdzi się zwłaszcza przy napięciowym bólu głowy.
Pomóc może też akupresura, czyli niekonwencjonalna metoda leczenia polegająca na uciskaniu określonych punktów na ciele. I tak w przypadku bólu głowy należy uciskać i delikatnie masować okrężnymi ruchami przez 1-2 minut np. te miejsca:
- punkt między brwiami („trzecie oko”),
- dwa punkty po wewnętrznej stronie brwi u nasady nosa,
- dwa punkty na szyi pod podstawą czaszki po obu stronach kręgosłupa (GB-20),
- punkt między kciukiem a palcem wskazującym (LI-4).
Według niektórych badań akupresura może skutecznie łagodzić ból głowy.
Kofeina na ból głowy – pomaga czy szkodzi?
Badania pokazują, że kofeina może zarówno łagodzić, jak i powodować ból głowy, w tym migrenę. Powiązanie tego składnika z bólami głowy jest złożone i nie do końca poznane. Odstawienie kofeiny również jest jedną z przyczyn dolegliwości. Kofeina m.in. wpływa na kontrolę odczuwania bólu w układzie nerwowym oraz nasila działanie przeciwbólowe leków (dlatego bywa do nich dodawana). Specjaliści odradzają nagłe odstawianie kofeiny (należy to robić stopniowo) i radzą też, aby nie przekraczać ilości 200 mg kofeiny dziennie. Niektórzy zdecydowanie będą odczuwać poprawę po wypiciu kawy w przypadku bólu głowy, dlatego każdy powinien samodzielnie ocenić, czy ten sposób jest dla niego skuteczny.
Zioła na ból głowy
Medycyna naturalna podpowiada również, jakie zioła stosować na poszczególne bóle głowy:
- przy stresie i zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa polecana jest mięta, melisa i kozłek lekarski, które zmniejszają napięcie mięśni,
- przy migrenie i bólach spowodowanych niedotlenieniem warto wybierać miłorząb, złocień maruna, które poprawiają krążenie krwi,
- przy migrenie i bólu głowy spowodowanym przejedzeniem lub nadużyciem alkoholu pomaga imbir – hamuje mdłości i wymioty, wspomaga trawienie,
- przy bólach występujących podczas przeziębienia pomocne mogą być kora białej wierzby, rumianek – mają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- przy bólach głowy, które towarzyszą miesiączce oraz wywołanych zmianami pogody sprawdzają się chmiel, szałwia, niepokalanek.
Pamiętaj! Jeśli ból jest bardzo silny, nagły, dziwny, nowy lub towarzyszą mu wymioty i mdłości, to jak najszybciej należy skontaktować się z lekarzem.
Źródła:
Quinn C, Chandler C, Moraska A. Massage therapy and frequency of chronic tension headaches. Am J Public Health. 2002 Oct;92(10):1657-61. doi: 10.2105/ajph.92.10.1657,
Kurland HD. Treatment of headache pain with auto-acupressure. Dis Nerv Syst. 1976 Mar;37(3):127-9. PMID: 1253662,
Hsieh LL, Liou HH, Lee LH, Chen TH, Yen AM. Effect of acupressure and trigger points in treating headache: a randomized controlled trial. Am J Chin Med. 2010;38(1):1-14. doi: 10.1142/S0192415X10007634,
Zduńska A, Cegielska J, Zduński S, Domitrz I. Caffeine for Headaches: Helpful or Harmful? A Brief Review of the Literature. Nutrients. 2023 Jul 17;15(14):3170. doi: 10.3390/nu15143170.
Wykorzystano fragmenty artykułu Magdaleny Łuków, którego treść została pierwotnie opublikowana 17.07.2017
Czytaj także:
Ból głowy u meteopaty - jak sobie z nim radzić?
Ból głowy ze stresu - jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
Kłujący sekundowy ból głowy - co oznacza i kiedy trzeba go leczyć?
Częste bóle głowy – co oznacza, gdy regularnie boli głowa? Jakie badania zrobić
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
