Urlop okolicznościowy - płatny czy nie?

para nowożeństów stoją tyłem, patrząc na jezioro fot. Adobe Stock
Urlop okolicznościowy to wolne w pracy na załatwienie istotnej dla ciebie sprawy. Zazwyczaj jest on płatny, ale w niektórych przypadkach nie dostaniesz za ten dzień wynagrodzenia. Sprawdź na jakich zasadach można udzielić urlopu okolicznościowego i kiedy możesz liczyć na pieniądze.
Alicja Hass / 23.03.2018 04:30
para nowożeństów stoją tyłem, patrząc na jezioro fot. Adobe Stock

Urlop okolicznościowy dostaniesz na ślub, urodzenie dziecka, czy pogrzeb członka rodziny.  Masz do niego prawo także, gdy dostałaś wypowiedzenie i szukasz pracy, albo musisz zrobić badania w ciąży. Za czas nieobecności w pracy należą ci się pieniądze (choć nie zawsze). Szef nie może odmówić udzielenia ci urlopu okolicznościowego, ale ma prawo zażądać dokumentu, który poświadczy, że faktycznie ci się należy. Skorzystanie z urlopu okolicznościowego nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Nie przechodzi on też na następny rok.

Urlop okolicznościowy na sprawy rodzinne

W razie ważnych wydarzeń rodzinnych - ślub, narodziny dziecka, pogrzeb bliskiej osoby masz prawo do urlopu okolicznościowego. Jego wymiar zależy od tego, jakiego rodzaju jest to okoliczność a także od stopnia pokrewieństwa, który łączy cię z osobą, której dotyczy  wydarzenie. Taki urlop przysługuje w wymiarze:

  • 2 dni - z okazji własnego ślubu, narodzin dziecka, pogrzebu małżonka, dziecka, mamy, ojca, a także macochy o ojczyma;
  • 1 dnia - w przypadku ślubu własnego dziecka, pogrzebu siostry, brata, babci, dziadka oraz teściowej i  teścia.

Warto wiedzieć. Jeżeli odejdzie osoba należąca do dalszej rodziny (np. dziadek męża) możesz otrzymać urlop okolicznościowy tylko wówczas, gdy krewny był na twoim utrzymaniu.

Termin urlopu okolicznościowego nie musi pokrywać się  dokładnie z datą wydarzenia, ale powinien być z nim ściśle powiązany. Możesz więc np. wziąć urlop z okazji ślubu córki dzień przed lub dzień po samej uroczystości.

Uwaga! Gdy bierzesz urlop w związku ze śmiercią osoby ci najbliższej - musi on przypadać na dzień pogrzebu i na dzień przed lub po nim.

 lub sprawy pozazawodowe

Może się zdarzyć, że otrzymasz wezwanie do sądu albo zostaniesz wezwana do prokuratury, bo byłaś świadkiem kradzieży. Co wtedy?
Jeżeli otrzymasz wezwanie do sądu, prokuratury, policji, organu administracji rządowej czy samorządu terytorialnego, pracodawca ma obowiązek umożliwić ci złożenie zeznań czy uczestnictwo w rozprawie. Krótko mówiąc - dostaniesz na ten czas urlop. Może on mieć różny wymiar - kilka godzin w ciągu dnia lub cały dzień. Termin urlopu musi być ściśle powiązany z datą, jaka widnieje na wezwaniu do sądu czy na policję.

Dni na opiekę...

Jeżeli wychowujesz dziecko w wieku do lat 14, przysługują ci dwa dni wolne w roku kalendarzowym na opiekę nad nim.  Nie ma przy tym znaczenia, czy masz jedno dziecko, czy kilkoro. Możesz je wziąć pojedynczo lub łącznie. Nie jesteś też ograniczona terminem - sama decydujesz, kiedy skorzystać z tego uprawnienia.
W tym przypadku nie musisz uzasadniać potrzeby urlopu.

Kiedy jeszcze przysługuje urlop okolicznościowy

Pracodawca jest obowiązany zwolnić cię od pracy m.in. :

  • w okresie wypowiedzenia umowy o pracę w celu poszukiwania pracy w wymiarze: 2 dni roboczych - w okresie dwutygodniowego i miesięcznego wypowiedzenia i 3 dni roboczych - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, a także w przypadku jego skrócenia z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z powodu zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy np. zwolnień zbiorowych,
  • gdy jesteś w ciąży i masz zlecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy,
  • gdy jesteś krwiodawcą,
  • gdy jesteś biegłą.

 Jak załatwić urlop

Powinnaś poinformować pracodawcę z wyprzedzeniem o tym, że chcesz skorzystać z urlopu okolicznościowego, chyba że było to wydarzenie nagłe, jak śmierć bliskiego. W takim przypadku musisz powiadomić firmę jak najszybciej, najpóźniej w drugim dniu nieobecności w pracy. Potrzebę urlopu należy uzasadnić. Przepisy prawa nie precyzują, jakie dokumenty musisz przedstawić pracodawcy, by uzyskać taki urlop. Może być to np. zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego czy akt zgonu - dokładnych informacji udzieli ci pracownik kadr.

Pieniądze za urlop okolicznościowy

Urlop okolicznościowy jest płatny, m.in. gdy korzystasz z niego na:

  • ważne sprawy rodzinne,
  • poszukiwanie pracy,
  • opiekę nad dzieckiem,
  • badania lekarskie w ciąży lub inne obowiązkowe badania i szczepienia ochronne,
  • oddanie krwi.

Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy jest tak samo liczone, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego, czyli bierze się pod uwagę wartość zmiennych składników wynagrodzenia pracownika z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie.

Uwaga! Jeżeli zdarzenie uprawniające do przyznania urlopu okolicznościowego  nastąpi, gdy przebywasz na urlopie wypoczynkowym, nie otrzymasz dodatkowego wynagrodzenia ani nie możesz wnioskować o przedłużenie urlopu wypoczynkowego.

Kiedy urlop okolicznościowy jest bezpłatny

Nie dostaniesz pieniędzy z firmy, m.in. gdy

  • dostaniesz wezwanie do sądu, prokuratury, organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego,
  • dostaniesz wezwanie jako biegła,
  • dostaniesz wezwanie jako świadek lub specjalista w postępowaniu NIK,

W takiej sytuacji pracodawca wyda ci zaświadczenie określające wysokość utraconego zarobku za czas zwolnienia. To podstawa, by uzyskać od właściwego organu rekompensatę pieniężną.

Uwaga! Liczba dni wolnych od pracy z tytułu urlopu okolicznościowego jest niezmienna. Oznacza to, że każdemu pracownikowi bez względu na wymiaru etatu można przyznać tę samą liczbę dni wolnych od pracy.

Polecamy!

Przeczytaj także o urlopie wychowawczym