Lista - sprawdź swoje zachowanie!
Lista zachowań, które współuzależniony osobnik może wykształcić, jest obszerna i zawiera między innymi następujące:
- Masz osłabioną zdolność odróżniania uczuć swoich od cudzych, co stwarza skłonności do poczuwania się do odpowiedzialności za uczucia innych. Bierzesz na siebie odpowiedzialność za emocje innych osób.
- Potwierdzenie własnej wartości uzależniasz od aprobaty, uwagi i podziwu ze strony innych.
- Masz poczucie winy lub odpowiedzialności w reakcji na wyrażenie przez inne osoby silnych uczuć negatywnych.
- Pomoc innym obciążona jest oczekiwaniami, że ci, którym oddajesz przysługę, okażą Ci w jakiś sposób więcej miłości i szacunku, odwzajemniając się za Twój wysiłek.
- Często pomagasz innym kosztem zaspokojenia własnych potrzeb.
- Obwiniasz siebie, jeśli coś się nie powiedzie, lub masz uczucie, że nigdy nie potrafisz niczemu sprostać.
- Udzielasz doskonałych rad innym, ale sam się do nich nie stosujesz.
- Masz skłonności do perfekcjonizmu ― doskonale wykonane zadanie jest podstawą samooceny. Czujesz nieustanny strach przed odrzuceniem lub opuszczeniem Cię przez innych.
- Unikasz wysuwania żądań wobec innych lub wyrażania swoich prawdziwych uczuć z obawy przed ich dezaprobatą.
- Brak Ci asertywności w walce o swoje, ponieważ nie jesteś pewien, czego naprawdę chcesz albo czy masz do tego prawo.
- Przedstawiasz się w fałszywym świetle, ponieważ żywisz przekonanie, że inni nie zaakceptują Cię takim, jaki naprawdę jesteś.
- Czujesz, że opinie i uczucia innych sterują Twoim postępowaniem.
- Masz trudności z dzieleniem się najgłębszymi uczuciami lub z wyrażeniem ich. W większości Twoich związków brak jest prawdziwej intymności.
- Masz czarno-biały sposób myślenia ― wszystko jest albo całkowicie dobre, albo całkowicie złe.
- Wewnątrz czujesz się nieszczęśliwy, ale udajesz, że wszystko jest w porządku.
- Twoim postępowaniem kierują sztywne zasady i nie potrafisz wybaczyć sobie własnych błędów.
- Podejmujesz się wielu zajęć, aby wprawić się w dobre samopoczucie. Często pracujesz ponad siły. Jesteś zgłodniały pochwał.
- Aby uzyskać Twoją akceptację, wszystko musi być robione w szczególny sposób, odpowiadający Twoim wysokim wymaganiom.
- Masz odczucie, że inni Cię nie doceniają, wykorzystują lub manipulują Tobą.
Jeżeli dojdziesz do wniosku, że występuje u Ciebie wiele z tych cech, możliwe, że borykasz się ze współuzależnieniem. Nie znaczy to, że ponosisz odpowiedzialność za uzależnienie męża od pornografii. Oznacza natomiast, że łatwiej Ci będzie walczyć z jego problemem, jeżeli najpierw skutecznie zajmiesz się swoim współuzależnieniem.
Zacznij od siebie
Po bolesnym okresie życia z mężem, który oddaje się pornografii, trudno Ci będzie to zaakceptować. Wiele żon czuje rozczarowanie, kiedy przyprowadzają współmałżonków na terapię, żeby ich „naprawić”, i dowiadują się, że one same, aby poprawić swoje zdrowie psychiczne, powinny popracować nad swoim współuzależnieniem.
Choć nie sprawdza się to w każdym przypadku, na bazie doświadczenia można stwierdzić, że duży procent osób będących w związku małżeńskim z kimś mającym kłopoty z kompulsywnym zachowaniem wykazuje się przynajmniej jedną ze skłonności charakterystycznych dla współuzależnienia. Jeśli nie jest to wzięte pod uwagę równolegle z problemem uzależnienia od pornografii współmałżonka, zachodzi możliwość, że on zacznie rozwijać zdrowe nawyki, natomiast żona będzie nadal borykać się ze współuzależnieniem.
Poza tym, ponieważ jedną z cech charakterystycznych dla współuzależnionej osoby jest brak u niej odpowiednich granic, niezbędnym do ich nakreślenia i zrozumienia warunkiem jest zajęcie się problemem współuzależnienia.
Zobacz też: Co to jest współuzależnienie?
Kwestia odpowiedzialności
Beverly Engel w następujący wnikliwy sposób tłumaczy pełen wewnętrznych sprzeczności problem współuzależnienia: ironią jest, że choć współuzależniona osoba poczuwa się do odpowiedzialności za innych i opiekuje się nimi, w głębi serca uważa, że inni są odpowiedzialni za nią. Obwinia innych za swoje niepowodzenia i problemy i czuje, że to z ich powodu jest nieszczęśliwa.
Ponadto będąc pod wrażeniem, że ludzie i wydarzenia nią sterują, jednocześnie sama za bardzo kontroluje innymi. Boi się pozwolić innym być sobą oraz wydarzeniom następować w naturalny sposób. Wiedząc najlepiej, co i jak powinno zostać zrobione i jak ludzie powinni się zachowywać, współuzależniona osoba kontroluje innych za pomocą pogróżek, wymuszania, udzielania rad, wywoływania stanu bezradności lub poczucia winy albo poprzez zdominowanie ich.
Zobacz też: Po co nam granice w życiu?
Fragment pochodzi z książki "Uzależnienie od pornografii. Małżeńskie problemy spod łóżka" autorstwa Rorego C. Reida, Dana Greya (Wydawnictwo Helion, 2008). Publikacja za wiedza wydawcy.
