Giez - co robić, gdy ugryzie nas końska mucha?

giez fot. Fotolia
Ugryzienie muchy końskiej (tzw. gza) jest bolesne i często powoduje miejscowy stan zapalny. Pojawia się opuchlizna i świąd. Aby złagodzić objawy zaatakowania przez końską muchę, można schłodzić miejsce i zastosować maści, żele lub plastry na ukąszenia. Ugryzienie tego owada może być jednak groźniejsze od miejscowego odczynu.
Marta Słupska / 23.06.2020 11:20
giez fot. Fotolia

Gzy często atakują duże zwierzęta, na przykład bydło, jednak ich ofiarą padają także ludzie. Ugryzienie końskiej muchy jest bolesne. Występuje szczególnie w okresie wakacyjnym. 

Spis treści:

  1. Jak wygląda giez?
  2. Gdzie i kiedy występuje końska mucha?
  3. Jak i dlaczego giez gryzie?
  4. Jak rozpoznać ugryzienie muchy końskiej?
  5. Sposoby na ugryzienie muchy końskiej
  6. Jak unikać ugryzień muchy końskiej?

Jak wygląda giez?

Końska mucha, czyli giez, zwana też jusznicą deszczową (łac. Haematopota pluvialis), to jeden z najbardziej uciążliwych owadów, które zagrażają nam latem. Charakteryzują się wydłużonym i wąskim tułowiem z ciemnymi pasami oraz brązowym wzorem na skrzydłach. Zwykle nie są większe niż 10-11 mm

Samice gza łatwo rozpoznać po dużych, mieniących się na fioletowo oczach z charakterystycznymi szlaczkami. To właśnie samice końskiej muchy boleśnie kąsają zwierzęta i ludzi (samce nie są groźne). 

końska mucha

fot. Adobe Stock

Warto też wiedzieć, że mianem "końska mucha" potocznie określa się grupę owadów, nie tylko gza. 

Końską muchą określamy grupę kilku owadów. Nie są ze sobą spokrewnione, lecz wyglądają podobnie, gdyż są duże, wyglądają nieco groźnie i mogą kąsać. Wśród nich wymienia się łowiki, duże, czarne muchy z rodziny rączycowatych, ścierwice, bąki (czyli rodzina muchówek), niektóre gatunki z rodziny bzygowatych oraz jusznicę deszczową. Ta ostatnia najczęściej jest określana mianem końskiej muchy
– wyjaśnia dr n. med. Małgorzata Marcinkiewicz, dermatolog, wenerolog z Centrum Medycznego Damiana. 

giez

fot. Adobe Stock

Gdzie i kiedy występuje końska mucha?

Na ugryzienia muchy końskiej jesteśmy narażeni najczęściej w lipcu i sierpniu na łąkach i w lasach, a także przy zbiornikach wodnych. Atakuje nie tylko ludzi, ale też zwierzęta domowe, boleśnie kłując. 

Gzy są najbardziej aktywne w upalne, wilgotne dni. Wabi je wilgoć – często pojawiają się, gdy wychodzimy z wody (na przykład z jeziora) lub jesteśmy spoceni. Gzy przyciąga także dwutlenek węgla, ciepło, ruch i świecące powierzchnie.

Jak i dlaczego giez gryzie?

Najbardziej niebezpieczne są samice muchy końskiej. Atakują, by zdobyć krew dla larw i jaj. Mechanizm jej pobierania brzmi drastycznie (mucha nacina skórę i zlizuje krew), a samo ukąszenie jest dość bolesne, gdyż odbywa się bez substancji znieczulającej. Mucha ma w tym pewien cel: ugryziony żywiciel nie koncentruje się bowiem na zabiciu owada, lecz na bolącym nakłuciu. Giez ma więc czas, aby spokojnie odlecieć lub wręcz zaatakować ponownie i wyssać więcej krwi. Jednorazowo może jej wyssać nawet mililitr.

Jedynie samice atakują ludzi i zwierzęta w poszukiwaniu krwi, by wyżywić potomstwo. Są przy tym bardzo zawzięte. Taktyka polega na zranieniu ofiary i odwróceniu jej uwagi, by ponownie przypuścić atak, gdy ta najmniej się tego spodziewa
– dodaje dr n. med. Małgorzata Marcinkiewicz. 

Jak rozpoznać ugryzienie muchy końskiej?

Ukąszenie gza charakteryzuje się opuchlizną i swędzeniem spowodowanym jadem owada. Rumień w miejscu ugryzienia może się powiększać, a temperatura obszaru ciała wzrastać. 

Swędzenie po ugryzieniu końskiej muchy jest o wiele większe niż na przykład po ukłuciu komara – warto jednak powstrzymywać się przed jego drapaniem, aby nie rozszerzać stanu zapalnego.

Rumień po ugryzieniu może się utrzymywać od 4 dni do 2 tygodni i mieć wielkość ok. 3 cm (lub większą). Z czasem zmienia kolor na bardziej krwisty, a nawet granatowy.

Niestety ślina jusznicy deszczowej nie zawiera substancji znieczulającej (jak ma to miejsce u komara), przez co ukąszenie jest bolesne, za to obfituje w substancję rozrzedzającą krew. Dochodzi do odczynu zapalnego, co objawia się rumieniem, obrzękiem i uciepleniem skóry wokół ukąszenia. Dołącza się także silny świąd
– mówi dr n. med. Małgorzata Marcinkiewicz. 

Ukąszenie w okolicy głowy lub szyi warto pokazać lekarzowi. Udajmy się też do specjalisty, jeśli rumień nie znika lub znacząco się powiększa. 

Sposoby na ugryzienie muchy końskiej

Przede wszystkim nie wolno drapać miejsca ugryzienia. Możemy je natomiast obłożyć lodem i schładzać, a także posmarować maścią na ukąszenia. Polecane są też okłady rumiankowe i ze śmietany bądź zsiadłego mleka, sok z babki lancetowatej i wapno.

Jeśli będziemy drapać ugryzienie, stan zapalny potrwa dłużej. W innym przypadku toksyna zneutralizuje się i nie będzie powikłań. Z czasem rumień będzie się zmniejszał

Warto pamiętać, by nie rozdrapać zmiany skórnej, w przeciwnym razie może dojść do nadkażenia bakteryjnego. Stan zapalny utrzymuje się między 5 a 14 dni. Pojedyncze ukąszenie nie jest groźne dla zdrowia. Niebezpieczny jest atak licznych jusznic zwabionych krwią i potem. Wówczas może dojść do reakcji alergicznej. W przypadku wątpliwości lub pogorszenia samopoczucia i ogólnego stanu należy skonsultować się z lekarzem
– mówi dr n. med. Małgorzata Marcinkiewicz. 

Ugryzienie gzy zazwyczaj nie jest groźne. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w wyjątkowych przypadkach może wywołać wstrząs anafilaktyczny. Bywa też, że gzy przenoszą larwy pasożytów, a nawet groźne choroby, np. bakterie wąglika czy wirusa polio.

Jak unikać ugryzień muchy końskiej?

Najlepiej używać sprayu na bazie permetryny lub pyretryny, a także kocimiętki. Na drzwiach i oknach domów warto założyć też siatki, które chronią przed dostaniem się owadów do środka – szczególnie, jeśli mieszkamy na terenach leśnych. 

Najprostszym sposobem na zapobieganie kontaktom z tymi owadami jest też unikanie miejsc, w których występują, a także noszenie odpowiedniej odzieży (przede wszystkim długich rękawów, ponieważ gzy najczęściej kąsają ramiona).

Sprawdzone środki na ugryzienia:

 

 

Więcej na temat ugryzień i ukąszeń:
Ugryzienie meszki – jak wygląda i czym je smarować? [ZDJĘCIA]
Jak wygląda ugryzienie pająka i co na nie stosować
Jak wyglądają ugryzienia owadów + domowe sposoby i środki z apteki
Ukąszenie komara - aż 7 domowych sposobów
Ugryzienie kleszcza – jak wygląda? Jak wygląda kleszcz wbity w skórę? (zdjęcia)

Członek Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, International Dermoscopy Society oraz International Trichoscopy Society.
Małgorzata Marcinkiewicz
Dr n. med.
Małgorzata Marcinkiewicz
dermatolog, wenerolog, dyplomowany lekarz medycyny estetycznej
Członek Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, International Dermoscopy Society oraz International Trichoscopy Society.

Absolwentka Wydziału Lekarskiego oraz Studiów Doktoranckich Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Stypendystka prestiżowego Stypendium Otto-Braun-Falco. Poza diagnostyką i leczeniem chorób skóry od kilku lat specjalizuje się w wykonywaniu zabiegów z zakresu dermatologii estetycznej. Doświadczenie i umiejętności w tej dziedzinie zdobywała na licznych kursach i szkoleniach. Ukończyła 2-letnie szkolenie z zakresu medycyny estetycznej w Międzynarodowym Centrum Kształcenia Medycyny Anti-Aging. Pracuje w Centrum Medycznym Damiana

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA