Tajemnice listu

Tajemnice listu
Kto z kim korespondował kilka tysięcy lat temu? Skąd pochodzi najstarszy znany list? Na jakim materiale był napisany? Jaka była jego treść?
/ 21.09.2016 15:54
Tajemnice listu

List, zgodnie z definicją, jest to pisemna wiadomość wysyłana przez nadawcę do odbiorcy w celach czysto towarzyskich bądź informacyjnych.
Narodziny listu wiążą się z powstaniem samego pisma, a więc datuje się na około 5000 lat p.n.e. Były one rozpowszechnione już w starożytnych Chinach, Mezopotamii, Grecji czy Imperium Rzymskim. Najstarsze odnalezione listy pochodzą z ziem położonych w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, datuje się je na około 3000 lat p.n.e.

Wówczas list był niezwykle kosztownym środkiem komunikacji, w związku z tym większość z odnalezionych na terenie Mezopotamii czy Egiptu dotyczy interesów. Jednak i tam zdarzały się odstępstwa od reguły. I tak na przykład najstarszy list odnaleziony na terenie Egiptu, który datuje się na 2400 lat przed naszą erą, wysłany przez faraona Pepi II do podróżnika Hirchufa odnosił się do właśnie zakończonej przez niego podróży w głąb lądu. Dopiero jednak Imperium Rzymskie i Grecja zmieniły faktycznie charakter pisania listów na bardziej emocjonalny i osobisty.

Pierwsze listy nie były oczywiście spisywane na papierze, który znamy obecnie, ale raczej na:

  • glinianych tabliczkach (Mezopotamia),
  • papirusie (Egipt, Imperium Rzymskie),
  • drewnianych tabliczkach (Rzym),
  • skórach (Rzym).

Przez kolejne epoki pisanie listów coraz bardziej się upowszechniało, między innymi za sprawą:

  • rozwoju handlu międzynarodowego (listy odgrywały istotną rolę w prowadzeniu interesów);
  • wynalezienia druku w około 1450;
  • upowszechnieniem oświaty w XV wieku (zwiększyło to zapotrzebowanie na przewóz listów, co przyczyniło się ostatecznie do powstania pierwszych poczt prywatnych o zasięgu lokalnych, który w miarę czasu był powiększany);
  • rozbudowy systemu dróg (zwiększało to bezpieczeństwo dla rozwożących listy kurierów dyliżansowych oraz znacznie przyspieszyło przepływ informacji);
  • popularność listu w literaturze (listy zaczęły być szczególnie popularne w literaturze od epoki baroku, znane są między innymi listy Jana Sobieskiego do królowej Marysieńki; następne epoki coraz bardziej przyglądały się listom, z tego też względu w literaturze wyłonił się cały dział zajmujący się listami, zwany epistolografią; powieść, która, jak np. „Cierpienia młodego Wertera” Goethego, opiera się na listach, nazywa się powieścią epistolarną; w Polsce szczególnie znana jest korespondencja Juliusza Słowackiego do matki, Cypriana Kamila Norwida, Zygmunta Krasińskiego, czy też Elizy Orzeszkowej; obecnie niezwykle modne jest wydawanie oddzielnych tomów pisarzy czy potów zawierających właśnie ich korespondencję, która często rzuca całkowicie nowe światło na ich życie i twórczość);
  • popularność w malarstwie (np. Adam Chmielowski „Dama z listem”, Jacques-Louis David „Śmierć Marata”, czy też Jan Vermeer i jego „Młoda kobieta czytająca list”).

Redakcja poleca

REKLAMA