Prawo kanoniczne osoby upośledzone psychicznie klasyfikuje tak, jak dzieci przed 7. rokiem życia, czyli uważane są za nie posiadające używania rozumu (kan. 97 § 2).
Zaś kanon 842 §2 wyraźnie pokazuje, że sakramenty mogą otrzymać wszyscy, którzy o nie proszą.
„Dzieci wtedy można dopuścić do Komunii świętej, gdy posiadają wystarczające rozeznanie i są dokładnie przygotowane – tak, by stosownie do swoich możliwości rozumiały tajemnicę Chrystusa oraz mogły z wiarą i pobożnością przyjąć Ciało Chrystusa” – takie ujęcie proponuje prawo kanoniczne (kan. 913 § 1).
Jednakże o dopuszczeniu, bądź nie, dziecka do sakramentu decyduje ksiądz proboszcz (Kan. 914).
Warunkiem przystąpienia do Eucharystii jest sakrament spowiedzi. To pierwszy „przystanek”, pytanie o świadomość popełnienia grzechu przez osobę upośledzoną umysłowo. Naturalnie każdy powinien być traktowany indywidualnie. Spowiednik z mocą Ducha Świętego rozeznaje sytuację i wydaje decyzję o udzieleniu rozgrzeszenia.
Etapy przygotowania do Sakramentu Eucharystii:
– przyjęcie sakramentu Chrztu
– ustalenie planu katechezy dostosowanego do poziomu upośledzenia dziecka, w porozumieniu z pedagogami.
– przyjęcie sakramentu spowiedzi
Zadania katechezy (wedle Dyrektorium Ogólnego o katechizacji, 85-86).
– Rozwijanie poznawania wiary (nauka o Bogu, o podstawowych prawdach wiary)
– Wychowanie liturgiczne (przygotowanie do przyjmowania sakramentów, do przeżycia liturgii, do właściwego zachowania podczas Mszy Świętej)
– Formacja moralna (pomoc w zrozumieniu przykazań Bożych, wprowadzanie pojęć: dobro, zło, grzech)
– Nauczanie modlitwy
– Wychowanie do życia we wspólnocie
– Wprowadzenie do misji (uczenie dziecka okazywania przynależności do Kościoła)
Czwarty Synod Archidiecezji Warszawskiej o katechizacji zachęca, aby dzieci niepełnosprawne mogły przystępować do sakramentów razem z młodzieżą pełnosprawną.
„Bez modlitwy nie ma życia chrześcijańskiego” – Paweł VI
Nad postawą religijną osoby niepełnosprawnej umysłowo trzeba pracować poprzez zachęcanie do modlitwy. Z początku mogą to być bezmyślnie wypowiadane formuły, które z czasem nabierają znaczenia. Cierpliwe powtarzanie sekwencji słów uczy wytrwałości w modlitwie. Istotna jest tutaj postawa rodziców, ich żywy przykład (zob. Konstytucja SV II Gaudium et Spes).
„Modlitwa nie polega na tym, żeby dużo myśleć, ale na tym, żeby bardzo kochać”.
– św. Teresa z Ávila
Najważniejsze jest pewne rozgraniczenie – religijność nie jest przecież licznikiem przeczytanych książek, czy wiedzą teologiczną, ale działaniem w świetle wiary. Warto opowiadać dziecku historie biblijne, pokazywać sztuki teatralne o tematyce religijnej, np. jasełka. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają większe potrzeby poczucia obecności, miłości, ciepła. Dzięki wciąż pogłębianej wierze w Boga, większej świadomości jego istnienia dzieci chętnie odpowiadają na zaproszenie Jezusa. I przychodzą do Niego! (por. Mk 10,14).
