W Biblii żywioł wodny pojawia się wielokrotnie. Już w pierwszych zdaniach Księgi Rodzaju czytamy, że w początkach tworzenia świata „Duch Boży unosił się nad wodami” (Rdz 1, 2). Woda jest więc jedną z pierwotnych materii, stworzonych przez Boga zaraz po niebie i ziemi. Woda jest w Biblii również symbolem zbawienia – Jezus mówi Samarytance, spotkanej przy studni, że oprócz zwykłej wody może ona zaczerpnąć tej, która poi na wieki, wody życia wiecznego.
Potęga żywiołu
W Starym Testamencie woda pojawia się często w opisach niszczycielskiej mocy przyrody, która odzwierciedla potęgę samego Boga, mającego moc by ją poskromić. Ludy starożytne żywiły głęboką pokorę wobec siły żywiołu, zdolnego zniszczyć budowane w pocie czoła miasta czy zatopić okręty na morzu. Siły natury były też ekwiwalentem działań samego Boga – przez nie przejawiały się jego decyzje wobec ludzkości, kary i ostrzeżenia. Gdy Izraelici zatrzymali się w wędrówce do Ziemi Obiecanej nad Morzem Czerwonym, Pan kazał ogromowi wody rozstąpić się przed swoim ludem. Gdy ludzkość stała się grzeszna, na ziemię został zesłany potop – to właśnie woda miała oczyścić grzechy i pozwolić ludzkości narodzić się ponownie.
Symbolika wody w kulturze
Podobnie jest podczas Chrztu, gdy rytualne obmycie (także polanie lub zanurzenie) wodą zmywa grzech pierworodny. Słowo chrzest znaczy dosłownie „zanurzenie”. Także w innych religiach, pierwotnych wierzeniach i kosmogoniach woda posiadała zawsze symboliczne znaczenie, zwłaszcza podczas rytualnych kąpieli, mających oczyścić człowieka moralnie i pozwolić mu narodzić się ponownie jako ktoś nowy, inny. Zanurzenie w wodzie symbolizuje powrót do bezkształtności, do wód, które wydały nas na świat, a wynurzenie to ponowne zdobycie kształtu, narodziny. Woda poi i orzeźwia, nawadnia i daje życie – takie jest jej pierwotne, kulturowe znaczenie.
Moc Ducha Świętego
W religii chrześcijańskiej kształt tych pierwotnych wierzeń ulega specyficznej modyfikacji. W momencie Chrztu woda nie działa sama z siebie, ale jest sakramentalnym symbolem wyższej instancji. Poprzez wodę objawia się moc Ducha Świętego. W momencie Chrztu woda otrzymuje moc uświęcającą – kapłan odmawia modlitwę poświęcania wody (tzw. modlitwę epikletyczną). Jest to prośba o zstąpienie mocy Ducha Świętego na wodę. W ten sposób osoba chrzczona ma możliwość „narodzenia się z wody i z Ducha” (J 3, 5).
