Kiedyś spiralę uważano za środek wczesnoporonny. Sądzono, że uniemożliwiają one zagnieżdżenie się już zapłodnionego jajeczka w macicy albo je niszczą. Najnowsze badania naukowe niezbicie dowodzą jednak, że ich działanie antykoncepcyjne polega na niedopuszczaniu do zapłodnienia.
Co charakteryzuje wkładkę domaciczną?
Dzisiejsze wkładki domaciczne swoim kształtem przypominają najczęściej literę T. Mogą mieć różne rozmiary, co daje możliwość dobrania najbardziej odpowiedniej wkładki dla każdej kobiety. Wykonane są albo z samego plastiku, albo z różnymi dodatkami, które zwiększają ich skuteczność - najczęściej jest nim miedź, która poza antykoncepcyjnymi ma również właściwości przeciwbakteryjne. Niektóre spirale antykoncepcyjne są zaopatrzone w pojemniczek zawierający hormon.
Jak działa spirala?
Spirale należą do tzw. mechanicznych metod zapobiegania ciąży. Naukowcy stwierdzili, że przyspieszają one wędrówkę komórki jajowej przez jajowód. Jest ona przesuwana do macicy, zanim zostanie zapłodniona w jajowodzie. Ale wkładki domaciczne przede wszystkim utrudniają zadanie plemnikom.
- Wkładki z dodatkiem miedzi radykalnie zmniejszają ruchliwość plemników. W rezultacie nie mają one szansy dotrzeć do jajowodu i zapłodnić komórki jajowej.
- Spirale wyposażone w pojemniczek z hormonem również ograniczają aktywność plemników w jajowodach oraz w macicy. Uwalniający się z nich (stopniowo i w niewielkich ilościach) hormon dodatkowo zagęszcza śluz szyjki macicy, co jeszcze bardziej utrudnia plemnikom poruszanie się i dotarcie do komórki jajowej.
Skuteczność spirali na 98 procent
Wszystkie wkładki domaciczne są drugą pod względem niezawodności (po doustnej antykoncepcji hormonalnej) metodą zapobiegania ciąży. Nieliczne przypadki niepowodzeń zdarzają się przede wszystkim w pierwszym miesiącu po założeniu spirali. Dlatego lekarze często zalecają stosowanie w tym okresie dodatkowych zabezpieczeń. Zdarza się także, że wkładka wypada, zwłaszcza w ciągu pierwszych miesięcy. Przyczyną zajścia w ciążę bywa również nieprawidłowe założenie spirali.
Jak przygotować się do założenia spirali?
Przed zastosowaniem spirali zazwyczaj konieczne są trzy wizyty u ginekologa. Na pierwszej lekarz przeprowadza niezbędne badania ginekologiczne oraz wykonuje cytologię. Na drugiej wizycie, jeśli wyniki tych badań są prawidłowe, zakładana jest wkładka, a po 3 miesiącach należy zgłosić się na kontrolę. Ważne jest, aby pamiętać o terminie wymiany spirali (czas jej używania podany jest przez producenta) i to nie tylko dlatego, że wkładka przestaje działać. Istnieje też niebezpieczeństwo, że pozostawiona zbyt długo może wrosnąć w ścianę macicy.
Wady i zalety
Dużym plusem stosowania wkładki domacicznej jest to, że nie trzeba pamiętać o regularnym łykaniu pigułek. Ponadto u większości kobiet stosujących spiralę występuje owulacja. Dzięki temu bowiem nie pojawiają się różne dolegliwości związane z wahaniami stężenia estrogenów we krwi, które czasem towarzyszą przyjmowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych, zawierających tylko progestagen.
Wadą większości spiral jest zaś to, że zwiększają intensywność i czas trwania krwawień menstruacyjnych, zwłaszcza przez kilka pierwszych miesięcy od założenia. Wyjątkiem jest wkładka hormonalna. Uwalniany z niej hormon, poza wspomnianym wcześniej działaniem, hamuje też comiesięczny rozrost błony śluzowej macicy, dzięki czemu miesiączki są mniej obfite i krótsze.
Spirale zwiększają również ryzyko infekcji narządów rodnych, m.in. przydatków. Jest ono największe w pierwszym miesiącu po założeniu. Aby zmniejszyć zagrożenie, w niektórych przypadkach stosuje się nawet antybiotyki.
Dla kogo spirala?
Ta metoda antykoncepcji jest bardzo dobra dla kobiet, które mają już dzieci, nie planują w najbliższym czasie kolejnej ciąży. W przypadku kobiet, które jeszcze nie rodziły, wkładki domaciczne nie są zalecane. To wszystko ze względu na możliwość uszkodzenia kanału szyjki macicy w czasie jej zakładania i z powodu ryzyka pojawienia się lekkiego stanu zapalnego w macicy, który może być przyczyną trudności z zajściem w ciążę. Dodatkowo u kobiet, które stosowały spirale, częściej dochodzi do poronień, czy ciąż pozamacicznych.
