fot. Fotolia
Sprawne funkcjonowanie umysłowe człowieka ma niebagatelny wpływ na jakość życia, warunkuje prawidłowe relacje rodzinne i społeczne. Niestety tempo przetwarzania informacji w układzie nerwowym będące podstawą działania umysłu maleje wraz z wiekiem. Procesy myślowe obciążone są coraz większym wysiłkiem, pojawiają się problemy z koncentracją, pamięć zawodzi, a nasze reakcje stają się coraz wolniejsze.
O tym, jak ważne jest dbanie o prawidłowe funkcjonowanie intelektualne przez seniorów, opowiada lek. med. Ewa Jakubowicz – Kierownik Oddziału Dziennego dla Seniorów Scanmed Multimedis.
Kiedy tak naprawdę zaczyna się starość?
Dobre pytanie! Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia granicą jest 60. rok życia. Istnieją także kryteria wskazujące na 65 lat. Prawdopodobnie za kilka lat stwierdzimy, że starość zaczyna się od 70 lat, a może nawet jeszcze później. Niektórzy starzeją się szybciej, inni wolniej. Ponadto są różne okresy starości, seniorów nie należy więc postrzegać jako jednorodnej grupy. W każdym razie 70-latek z pewnością nie jest już osobą młodą czy też w średnim wieku.
Czy mogłaby Pani wskazać jakie zmiany zachodzą w funkcjonowaniu intelektualnym osób w podeszłym wieku?
Sprawność intelektualna osób w podeszłym wieku zależy od wielu czynników, wśród których największe znaczenie ma proces biologicznego i psychologicznego starzenia się. Wraz z wiekiem dochodzi do zmniejszenia tempa przetwarzania informacji, efektywności spostrzegania oraz zmniejszenia pojemności pamięci i uwagi. Zmiany zachodzą również w sposobie funkcjonowania mózgu, ponieważ stopniowo zmniejsza się przepływ krwi przez ten organ. Są one szczególnie widoczne w procesie zapamiętywania i przywoływania.
Ponadto u osób starszych zaobserwować można trudności w zakresie wykonywania zadań wymagających szybkości oraz radzenia sobie z problemami abstrakcyjnymi. Pogorszeniu ulegają zdolności arytmetyczne, wzrokowe, przestrzenne oraz abstrakcyjno-logiczne.
Jakie są konsekwencje wspomnianych przez Panią zmian intelektualnych w okresie późnej dorosłości?
Trudno jednoznacznie ocenić konsekwencje tych zmian, ponieważ zarówno sprawność fizyczna, jak i intelektualna w późnym okresie życia u poszczególnych osób jest bardzo zróżnicowana. Wiek kalendarzowy znacznie różni się od tzw. wieku funkcjonalnego. U osób będących w dobrym zdrowiu i prowadzących aktywny tryb życia tzw. starcze zniedołężnienie pojawia się zazwyczaj po 80. roku życia. Większość seniorów, pomimo pogarszającej się pamięci, spowolnienia reakcji, a także pojawiających się trudności w abstrakcyjnym rozumowaniu, funkcjonuje w stopniu satysfakcjonującym.
Większość starszych ludzi w oparciu o własne doświadczenia i wprawę, a także zdolności, które pozostają u nich na wysokim poziomie, skutecznie kompensuje swoje zmniejszające się możliwości intelektualne. Wspomniana kompensacja zależna jest od poziomu aktywności intelektualnej, jaką wykazujemy przez całe życie.
Zobacz też: Łazienka bezpieczna dla seniora – jak ją dostosować?
Jak zachować sprawność intelektualną w podeszłym wieku?
Powinniśmy już w młodości zadbać o swoją sprawność intelektualną poprzez ćwiczenie mózgu. Główną bronią w walce z procesami starzenia za kilkadziesiąt lat będą nabywane obecnie przez nas wiedza, umiejętności oraz doświadczenie życiowe. Ćwicząc mózg niejako inwestujemy na starość. Starajmy się więc być wszechstronni i nie bójmy się podejmować nowe wyzwania.
Wielu dokuczliwych objawów starzenia się można także uniknąć za sprawą racjonalnego odżywiania, wysokiej aktywności fizycznej, odpoczynku. Poprzez konsekwentne dbanie o sprawne funkcjonowanie mózgu możemy zminimalizować, opóźnić bądź też powstrzymać wiele problemów związanych ze starzeniem się umysłu, np. kłopoty z pamięcią lub osłabienie sprawności myślenia.
Gdzie seniorzy oraz ich rodziny powinni szukać pomocy oraz wsparcia?
Seniorzy mogą obecnie liczyć na pomoc licznych grup wsparcia, kółek zainteresowań, organizacji i stowarzyszeń. Dla osób poszukujących pomocy medycznej powstają sukcesywnie w placówkach medycznych oddziały geriatryczne.
Zobacz też: Na czym polega badanie gęstości kości? [video]
Źródło: materiały prasowe Scanmed/mn
