Trembecki pochodził ze średniozamożnej szlachty polskiej. Studiował w Krakowie, czas jakiś przebywał w Paryżu i Rzymie. W młodości awanturnik, uwodziciel, wielki amator trunków. Hazard, kobiety, uczty i salony paryskie to sfera jego zainteresowań. Roztrwoniwszy ojcowski majątek zbliżył się do króla, który dostrzegł jego wykształcenie oraz kulturę humanistyczną i mianował go szambelanem.
Odtąd Trembecki towarzyszył królowi w podróżach, uczestniczył w obiadach czwartkowych. Potem przebywał na wygnaniu, a schyłek życia spędził w rezydencji Potockich w Tulczynie. Trembeckiego uważa się za libertyna, który nie chciał naprawiać świata, a jedynie korzystać z jego dobrodziejstw. Jego poezja, zbliżona do dworskiego rokoka, wyrosła w epikurejsko-hedonistycznych założeń, oddawała bujność i pasje natury autora.
Sam nazywa siebie: „jeden z najognistszych pijaków, jeden z najzapamiętalszych miłośników”.
Zobacz też : Prądy umysłowe epoki oświecenia
Kroczył przez życie u boku króla, lecz losy ojczyzny niewiele go obchodziły. Ma na swoim koncie zdradę konfederacji barskiej, bezstronną postawę w czasie Sejmu Wielkiego, nawet popieranie polityki rosyjskiej (pisał wiersze ku czci carycy, sławił ambasadora Repnina). Libertynizm poety przejawia się głównie w postawie krytycznej wobec ustalonych autorytetów.
Szczególnie w jego odach i listach poetyckich dostrzec można wolnomyślicielskie przekonania, pochwałę rozumu, sceptycyzm religijny oraz afirmację życia. W Odzie nie do druku potępia „sromotną zabobonność” i „fanatyzm wściekły”, ubolewa nad „mgłą niewiadomości”, wierzy w nadejście „świata rozumu”, w „mądrość”. Jako autor utworów politycznych głosił program polityki królewskiej.
Zasłynął z pochwał, jakimi bez przerwy obdarzał swego króla. Trzecią grupę jego twórczości stanowią wiersze rokokowe, anakreontyki, komplementy, utwory typowo salonowe. Idee oświecenia odnaleźć można w poematach opisowych i dydaktycznych.
Zobacz też : Oświecenia w Polsce
Utwór Powązki poświęcił opisom pięknej rezydencji księżnej Czartoryskiej. Inny poemat, Polanka, czyli poema wiejskie ofiarował księciu Stanisławowi Poniatowskiemu, który jako jeden z pierwszych oświeceniowych magnatów uwolnił chłopów od pańszczyzny i wprowadził postępowe reformy gospodarcze. Trembecki oddał w tym wierszu hołd dobremu panu, opiekunowi poddanych.
Pod koniec życia napisał Sofiówkę, poemat opisowo-filozoficzny o parku Zofii Potockiej. Utwór ten obfituje w dygresje mitologiczne, rozważania filozoficzne przepojone materialistycznym spojrzeniem na świat.
Zobacz też : Podłoże polityczno-społeczne epoki
Osiągnięciem Trembeckiego są również bajki. Są to głównie przeróbki z La Fontaine’a. Trembecki nadał tym niewielkim utworom polski koloryt, zwierzęta obdarzył w zindywidualizowane cechy, wzbogacił i nasycił język elementami gwary ludowej.
Źródło : Wydawnictwo Printex
