Urodził się w Borzęcinie, liceum ogólnokształcące ukończył w Krakowie i tu debiutował w 1950 r. reportażem z budowy Nowej Huty. W latach 1950-1954 pracował w redakcji „Dziennika Polskiego”. Od 1954 r. poświęcił się wyłącznie literaturze. Książkowym debiutem był tom opowiadań Półpancerze praktyczne (1953), potem były: Maleńkie lato (1956), parodia powieści socrealistycznej oraz tomy opowiadań: Słoń (1957), Wesele w Atomicach (1959). Jako dramaturg zadebiutował sztuką Policja (1958).
Potem ukazały się następne utwory dramatyczne: Męczeństwo Piotra Oheya (1959), Indyk (1960 oraz szereg jednoaktówek, np. Karol, Na pełnym morzu, Kynologia w rozterce, Zabawa, Czarowna noc. Rok 1963 przynosi sztukę Śmierć porucznika oraz zbiorowe wydanie Utwory sceniczne. Niewątpliwym sukcesem literackim Mrożka okazała się sztuka Tango (1964).
W roku 1963 pisarz zamieszkał we Włoszech, a w 1968 r. przeniósł się do Paryża. Na łamach polskiej prasy są drukowane jego utwory, m.in. sztuka telewizyjna Dom na granicy, Poczwórka (1967), Drugie danie (1968). Lata siedemdziesiąte przynoszą wielką popularność utworów Mrożka na polskich scenach. Ukazują się w tym czasie: Szczęśliwe wydarzenie, Emigranci (1974), Garbus i Rzeźnia (1975), Krawiec (1977), Vaclav i Ambasador (opublikowane w 1983 r. w Paryżu), Pieszo (1983).
Twórczość Mrożka drwi z rzeczywistości, używa parodii, groteski, paradoksu, ukazuje w ten sposób bezsens i absurd świata. Pisarz doskonale posługuje się abstrakcyjnym dowcipem językowym oraz krytycyzmem i sceptycznym stosunkiem wobec mitów i kanonów polskich. Ważną zasadą konstrukcyjną dramatów autora Tanga jest osaczenie bohatera i zderzenie postaci z sytuacją dramatyczną. To zderzenie z ową zagrażającą siła prowadzi do upadku człowieka i jego zniewolenia.
Zobacz też: Wrzesień 1939 w poezji
Tango
Fabuła dramatu prezentuje młodego człowieka zbuntowanego przeciw swej awangardowo- artystycznej rodzinie. Motyw buntu pokoleń został tu odwrócony, gdyż bohater sprzeciwia się awangardowym hasłom, a propaguje konserwatywne ideały. Nadaje to utworowi wymiar paradoksalno-groteskowy. Rodzina zostaje ukazana w sposób niezwykle groteskowy i udziwniony: wyposażenie pokoju (z katafalkiem w głębi), zachowanie bohaterów, postać Edka, dziadkowie udający nastolatków, rodzice protestujący przeciw wszelkim konwencjom.
W całym tym „bałaganie” Artur buntuje się przeciw nowatorskim pomysłom rodziców, pragnie ładu, przestrzega ustalonych norm. Jest bohaterem o rodowodzie romantycznym, dostrzega rozbieżność między ideałem a życiem, próbuje walczyć i ponosi klęskę. Wydaje mu się, że potrafi zmienić członków rodziny za pomocą starej formy - ceremonii zaślubin. Buntuje się przeciw brakowi reakcji ze strony Stomila na zdradę Eleonory.
Domaga się „uporządkowania” mieszkania w sposób dosłowny i w znaczeniu szerszym. Ale czy uda mu się zmienić sposób myślenia bohaterów? W gruncie rzeczy nie napotyka oporu przeciw swoim działaniom. Rodzina traktuje go pobłażliwie (tak, jak się traktuje nieszkodliwego wariata), poddaje się, spełnia jego zachcianki. To w gruncie rzeczy on sam w końcu zrozumie, że stara forma nie odbuduje zniszczonego systemu norm.
Sama forma, bez idei, bez treści, nie przywróci ładu. Przeszkodą nie do pokonania okaże się Edek. Kiedy Artur dowie się, że Ala zdradziła go z Edkiem, załamie się, wda się w bójkę z tym prymitywnym przeciwnikiem i zginie z jego ręki. Nad trupem bohatera Edek odtańczy zwycięskie Tango. Dramat Mrożka jest utworem o kryzysie i upadku wartości. Artur poszukuje idei trwałej, opartej na tradycji i normach.
Zobacz też: Literatura emigracyjna
Cały proces przemian - najpierw bunt rodziców przeciw tradycji, potem walka bohatera z awangardowymi wartościami, wreszcie zwycięstwo Edka, siły prymitywnej i bezmyślnej - jest świadectwem kryzysu wartości i zwycięstwa głupoty, przemocy i zła.
Źródło: Wydawnictwo Printex
