Kazimierz Moczarski - biografia, utwory

Biblioterapia w autyzmie – którą technikę edukacyjną wybrać?
Biografia Moczarskiego Kazimierza (1907-1975) oraz analiza książki "Rozmowy z katem".
/ 15.04.2011 11:22
Biblioterapia w autyzmie – którą technikę edukacyjną wybrać?

Były żołnierz AK, w powstaniu warszawskim kierował radiostacją i redagował gazetę. Aresztowany w 1945 r. i skazany na 10 lat więzienia, a w 1952 r. - na karę  śmierci. W 1954 r. zamieniono wyrok na długoletnie więzienie. Zwolniony i zrehabilitowany w 1956 r. Przez okres paru miesięcy przebywał w jednej celi więziennej ze  słynnym zbrodniarzem, likwidatorem getta warszawskiego, Jörgenem Stroopem. Rezultatem tego pobytu była książka Rozmowy z katem (1977), w której autor próbuje  zgłębić, „jaki mechanizm historyczny, psychologiczny, socjologiczny doprowadził część Niemców do uformowania w zespół ludobójców”.

Moczarski śledzi całe życie Stroopa, czynniki, które go ukształtowały, przebieg jego błyskotliwej kariery. Ukazuje, jak faszyzm wciąga w swą machinę młodego człowieka, wykorzenia i niszczy  wrażliwość i ludzkie uczucia. Zbrodniarz, zachęcony do wspomnień, opowiada o swoim dzieciństwie, ojcu policjancie, matce dewotce, o pierwszych kontaktach z   ideologią nazistowską i wstąpieniu do NSDAP. Odrębną część opowieści Stroopa stanowią jego wojenne sukcesy i wspinanie się po szczeblach kariery. Rozgłos zdobył dzięki likwidacji getta warszawskiego.

Zobacz też: Literatura emigracyjna

Nazista z fotograficzną dokładnością opowiada o precyzyjnych posunięciach, metodzie palenia kolejnych domów, strzelaniu do ludzi wyskakujących z płonących okien, wysadzeniu Wielkiej Synagogi. Moczarski pokazuje w książce martyrologię Żydów, obraz płonącego getta oraz szereg danych historycznych zdobytych w rozmowie z byłym hitlerowcem. Walorem tego utworu-dokumentu jest fakt, że wszystkie wydarzenia przedstawione zostały nie chronologicznie, lecz w kolejności wynikającej z rozmowy, przeplatają się ze sobą i uzupełniają.

W efekcie Moczarski śledzi i analizuje narodziny zła oraz wpływ  ideologii faszystowskiej na psychikę przyszłego zbrodniarza. I chociaż w rozmowie traktuje go jak zwykłego człowieka, akcentuje swój chłodny, beznamiętny stosunek, w świetle wspomnień Stroop przedstawia się jako człowiek bezwzględny, szczerze oddany wyznawanej ideologii, wprost przerażający.

Nie ma poczucia winy ani  odpowiedzialności za swoje czyny i czyny jemu podobnych. Rodzina wpoiła mu kult władzy i siły, propagandowe slogany faszystowskie pozwoliły mu uwierzyć w  wyjątkowość narodu niemieckiego i w słuszność głoszonych haseł. Posłusznie wykonywał rozkazy swoich dowódców, ślepo wierzył, nie miał skrupułów moralnych, poddał się zniewoleniu umysłu, uwierzył w możliwość wielkiej kariery. Rozmowy z katem to literatura faktu, rzetelny dokument oparty na autentycznych wspomnieniach i relacjach.

Autor operuje tu dialogiem i monologiem, lecz również dokonuje beletryzacji poprzez plastyczność opisów przyrody, operowanie cytatami literackimi, refleksją filozoficzną.

Zobacz też: Pokolenie "Współczesności" i "Nowa Fala"

Źródło: Wydawnictwo Printex

Redakcja poleca

REKLAMA