Potęgowanie
Potęga to uogólniony zapis wielokrotnego mnożenia elementu przez siebie. Zapis xⁿ oznacza n-krotne mnożenie przez siebie x.
xⁿ = x • x • x • … • x, gdzie n = ilość x
Potęgowany element (n) nazywamy podstawą, a liczba mnożeń, zapisywana u góry (w tzw. indeksie górnym) to wykładnik potęgi.
Przykład: 4³ = 4 • 4 • 4 = 64
x° = 1 gdy x ≠ 0
Przykład: 8° = 1
X¹ = X
Przykład: 2¹ = 2
Druga potęga to kwadrat danej liczby (x²), trzecia to sześcian (x³).
-
Przykład:
-
gdy x ≠ 0
Przykład:
-
Przykład:
- (x + y)ⁿ = xⁿ • yⁿ
Przykład: (6 • 2)² = 6² • 2² = 36 • 4 = 144
- jeśli y ≠ 0
Przykład:
-
gdy x ≠ 0
Przykład: .
Pierwiastkowanie
Pierwiastkowanie to działanie odwrotne do potęgowania. Symbolem pierwiastka jest .Pierwiastkiem stopnia n liczby a jest liczba b. Zapisujemy to w ten sposób:
a – liczba podpierwiastkowa
n – stopień pierwiastka (jeśli pierwiastek jest kwadratowy to pole jest puste)
b – pierwiastek n-tego stopnia z a (czyli wynik pierwiastkowania)
- Pierwiastkiem liczby 1 jest liczba 1, bo 1 • 1 = 1
- Pierwiastkiem liczby 4 jest liczba 2, bo 2 • 2 = 4
- Pierwiastkiem liczby 9 jest liczba 3, bo 3 • 3 = 9
- Pierwiastkiem liczby 16 jest liczba 4, bo 4 • 4 = 16
- Pierwiastkiem liczby 25 jest liczba 5, bo 5 • 5 = 25
- Pierwiastkiem liczby 36 jest liczba 6, bo 6 • 6= 36 ...itd.
Zapisujemy to w ten sposób:
= 1, bo 12 = 1
= 2, bo 22 = 4
= 3, bo 32 = 9
= 4, bo 42 = 16
= 5, bo 52 = 25
= 6, bo 62 = 36 ...itd.
Pamiętajmy, że , ponieważ 00 to symbol nieoznaczony.
Własności (prawa działań na pierwiastkach)
Pierwiastek stopnia drugiego (n = 2) to pierwiastek kwadratowy. Pierwiastek stopnia trzeciego (n = 3) to pierwiastek sześcienny. Zapisujemy go tak: . Pierwiastek czwartego stopnia (n = 4) zapisujemy: .